اختلال خواب چیست؟

احتمالاً همه‌ی ما این جمله را بارها گفته‌ایم یا از دیگران شنیده‌ایم: خوابم نمیبره . و پاسخی هم برای آن نداشته‌ایم. اما به‌راستی چرا گاهی خوابمان نمی‌برد؟

اختلال خواب شرایطی است که بر توانایی شما برای خواب راحت و منظم تأثیر می‌گذارد. ممکن است این اختلال نتیجه‌ی مشکلی مربوط به سلامتی شما باشد یا از اضطراب و افسردگی سرچشمه بگیرد. متأسفانه امروزه اختلال خواب ، اختلال شایعی است و افراد بسیاری از آن رنج می‌برند: آدم‌هایی که ممکن است بسیار جوان یا بسیار پیر باشند.

بیشتر آدم‌ها گاهی درگیر مشکلات خواب می‌شوند. مشکلاتی که ممکن است به‌خاطر برنامه‌های فشرده‌ی زندگی و استرس رخ دهند. اما اگر این مشکلات به صورت منظم تکرار شوند و در زندگی فردی و اجتماعی اختلال ایجاد کنند، اختلالات خواب به حساب می‌آیند.

گاهی اوقات اختلالات خواب نشانه‌ی یک بیماری دیگر هستند و اگر آن بیماری درمان شود، کم‌کم از بین می‌روند. اما اگر علائم و نشانه‌ها حکایت از اختلال خواب داشته باشند، مراجعه به یک متخصص ضروری است. چون این اختلال می‌تواند عملکرد انسان را در همه‌ی حوزه‌ها کاهش دهد.

با توجه به شدت و نوع اختلال خواب ، نشانه‌ها متفاوت هستند. اما نشانه‌های کلی شامل موارد زیرند:

شرایط خاص، بیماری‌ها و اختلالات روانی می‌توانند منجر به اختلالات خواب شوند. در بسیاری مواقع ریشه‌ی اختلالات خواب، یک ضعف در سلامتی است. در اینجا به انواع علت اختلال خواب اشاره می‌کنیم.

آلرژی‌ها، سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی می‌توانند نفس کشیدن را در طول شب تبدیل به چالش کنند. ناتوانی در نفس کشیدن با بینی هم ممکن است دلیل اختلال خواب باشد.

استرس و اضطراب تأثیری منفی بر سلامتی دارند و ممکن است به خواب رفتن یا در خواب ماندن را سخت کنند. کابوس‌ها، راه رفتن در خواب و حرف زدن در خواب می‌توانند خواب را آشفته کنند.

تکرر ادرار شبانه می‌تواند در خواب اختلال ایجاد کند و موجب چندین بار بیدار شدن فرد در طول شب شود. ممکن است عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های مرتبط با ادرار دلایل تکرار ادرار شبانه باشند.

دردهای مزمن ناشی از بیماری‌هایی مثل سردردهای مداوم، آرتروز، سندرم خستگی مزمن، بیماری‌های روده و … به خواب رفتن را در بسیاری از افراد مشکل می‌کنند.

گاهی اوقات هم اختلالات خواب باعث تشدید این دردها می شوند.

بی‌خوابی شایع‌ترین اختلال خواب و شامل اشکال در شروع یا حفظ خواب است. بی‌خوابی به این معناست که وقتی فرد از خواب بیدار می‌شود، هنوز احساس خستگی دارد و حس می‌کند به اندازه‌ی کافی نخوابیده.

خواب کافی برای بعضی انسان‌ها 6 ساعت و برای بعضی 9 ساعت است. مهم این است که یک فرد بتواند هر چند ساعت خواب که برای او کافی است را حفظ کند و مدام در طول شب بیدار نشود.

بی خوابی می‌تواند منجر به افسردگی، مشکل تمرکز، عصبانیت و پرخاشگری، کاهش وزن و عملکرد بد تحصیلی و شغلی شود. 

آدم‌های زیادی حداقل یک بار در عمر به بی‌خوابی دچار می‌شوند.

آپنه‌ خواب باعث وقفه‌های تنفسی می‌شود و یک بیماری خیلی جدی است که منجر به دریافت کمتر اکسیژن بدن می‌شود. همچنین باعث می‌شود که فرد در طول شب از خواب بیدار شود.

پاراسومنیا یک پدیده‌ی نابهنجار در خواب است و باعث رفتارهایی مثل راه رفتن در خواب، حرف زدن در خواب، کابوس‌های شبانه، ادرار در رخت خواب، دندان قروچه و ناله کردن در خواب می‌شود.

سندرم پای بی ‌قرار نوعی از اختلال خواب است که نیاز شدید به تکان دادن پا در خواب را در فرد به وجود می‌آورد و گاهی با سوزش، مورمور شدن پاها، گزگز، درد و کشش همراه است.

نارکولپسی یا حملات خواب در طول روز اتفاق می‌افتند و به این صورت است که فرد ناگهان احساس خستگی می‌کند و به خواب می‌رود. همچنین باعث می‌شود که وقتی فرد بیدار می‌شود، قادر نباشد بلافاصله بدنش را تکان بدهد.

نارکولپسی می‌تواند با بیماری ام. اس مرتبط باشد.

دارودرمانی، روش‌های روان درمانی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند در درمان اختلال خواب مؤثر باشند. البته داروهای خواب‌آور از جانب بسیاری از متخصصان توصیه نمی‌شوند. چون مصرف طولانی مدت این داورها موجب کاهش عملکرد فرد و اعتیاد او می شود.

تغییرات سبک زندگی مثل ورزش کردن برای کاهش استرس، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و ماهی، عدم مصرف الکل و کشیدن سیگار، کاهش مصرف کافئین مخصوصاً قبل از خواب و کمتر نوشیدن آب قبل از رفتن به رخت‌خواب می‌توانند در درمان یا بهبود اختلال خواب نقش داشته باشند.

 اختلالات خواب بر زندگی شخصی و اجتماعی فرد تأثیر عمیقی می‌گذارد. درمان اختلالات خواب زمان‌بر است. اما اگر فرد به برنامه‌ی منظمی برای درمان و یک سبک جدید زندگی متعهد بماند، این اختلال قابل درمان است.

در همین زمینه، مطالعه‌ی مقاله‌ی اختلالات خواب در جوانان را به شما پیشنهاد می‌کنیم.