آیدانیتو > ضمیر ناخودآگاه چیست؟
رشد و توسعه ی فردی

ضمیر ناخودآگاه چیست؟






 

ضمیر ناخودآگاه

طبق نظریه روانکاویِ شخصیتِ زیگوند فروید، پدر علم روانشناسی مدرن، ذهن ناخود آگاه همان جایی است که از احساسات، افکار، غرایز و خاطراتی نگهداری می کند که خارج از محدوده آگاهی ما قرار دارند. بسیاری از محتویات ناخود آگاه ما غیر قابل پذیرش یا آزار دهنده اند؛ محتویاتی مثل احساس درد، اضطراب یا تنش های روانی.

 فروید معتقد بود که ضمیر ناخودآگاه بر رفتار و تجربیات ما اثر می گذارد. اما ما از این تأثیرات بی خبریم. در این مقاله به پاسخ سوال ضمیر ناخودآگاه چیست می پردازیم.

ضمیر ناخودآگاه چیست؟

وقتی به ضمیر ناخودآگاه فکر یا درباره آن صحبت می کنیم، می توانیم آن را با یک صخره یخی مقایسه کنیم. هر چیزی که بالاتر از سطح آب قرار دارد، در واقع محدوده آگاهی ما است و هر چیزی که زیر آب قرار دارد، همان ضمیر ناخودآگاه است.

آیا تا به حال به تصاویر صخره های یخی نگاه کرده اید؟ اگر آن ها را دیده باشید، می دانید که فقط بخش کوچکی از صخره یخی بالای آب است. چیزی که نمی توانیم از سطح آب ببینیم، بخش اعظمی از یخ است که در زیر آب قرار دارد. آگاهی ما در واقع همان نوک صخره یخی است. باقی اطلاعاتی که خارج از محدوده آگاهی مان هستند، زیر این سطح اند. ما به زیر آب دسترسی نداریم اما از آن تأثیر می گیریم.

فروید معتقد بود که بسیاری از احساسات، غرایز و عواطف ما سرکوب و به محدوده خارج از آگاهی منتقل می شوند. به باور او این احساسات و غرایز تهدید کننده اند و به همین دلیل سرکوب می شوند. اما گاهی اوقات خودشان را در رؤیاها و لغزش های کلامی نشان می دهند.

او همچنین معتقد بود که غرایز اصلی ما هم در ضمیر ناخودآگاه قرار دارند. غرایزی مثل غرایز زندگی و مرگ. غریزه زندگی که آن را با نام غریزه جنسی هم می شناسند، غریزه ای مرتبط با بقا است. غریزه مرگ هم شامل رفتارها و تجربیاتی مثل پرخاشگری، خطر کردن و آسیب های جدی روانی است.

همه آن چیزهایی که سرکوب و وارد ناخودآگاه می شوند، اغلب از جانب ضمیر ناخودآگاه ، غیر قابل پذیرش و غیر عقلانی محسوب می شوند و ممکن است تعادل ما را به هم بزنند.

خودآگاه کردن ضمیر ناخودآگاه

با استفاده از روش هایی می توان ضمیر ناخودآگاه را خودآگاه کرد. فروید باور داشت که برای درمان بیماران روانی باید محتویات ناخودآگاه را به سطح خودآگاه آورد و هر آنچه را که سرکوب شده حل و فصل کرد. این فرایند با این روش ها امکان پذیر است:

تداعی آزاد

فروید با استفاده از تداعی آزاد، احساسات ناخودآگاه مراجعانش را به آگاهی وارد می کرد. او از مراجع می خواست که در کمال احساس آرامش و راحتی هر چه را که به ذهنش خطور می کند، بیان کند و البته برای بیان آن ها نه خجالت بکشد، نه خود سانسوری کند.

کاری که فروید می کرد این بود که با استفاده از این گفته ها و تجزیه و تحلیل شان به محتویات ناخودآگاه و غرایز و خاطرات دردناک و سرکوب شده کودکی دست پیدا می کرد.

تفسیر رؤیاها

تفسیر رؤیاها و تعبیر خواب هم روش دیگر فروید برای دسترسی به ناخودآگاه بود. او اعتقاد داشت که ناخودآگاه ما به شکلی دیگر در رؤیاها نمود پیدا می کنند و بسیاری از چیزهایی که خواب می بینیم در واقع نماد امیال سرکوب شده ما هستند.

انتقاد به نظریه فروید

نظریات فروید هم مثل هر تئوری دیگری، منتقداتی دارد و مفهوم ضمیر ناخودآگاه مفهوم بسیار چالش برانگیزی است. بعضی پژوهشگران به طور کلی ناخودآگاه را زیر سؤال می برند و به وجود آن اعتقاد ندارند. ادعای آن ها این است که ضمیر ناخودآگاه قابل تجربه و آزمایش نیست. پس نمی توان به راحتی قبولش کرد.

با وجود همه این انتقادها معرفی این مفهوم روانشناختی به جهان قدم بزرگی بود که فروید برداشت و به واسطه آن کمک غیر قابل انکاری به پیشرفت علم روانشناسی کرد.

در ادامه مطالعه مقاله روان درمانی را به شما پیشنهاد می کنیم.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه ضمیر ناخودآگاه می توانید با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.

 


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *