خودکارآمدی

خودکارآمدی

بعضی از ما در مواجهه با چالش ها و موانع در زندگی خودمان را می بازیم. و گاهی از اهداف و رویاهایمان دست می کشیم. اما حتماً آدم هایی را دیده اید که هیچ چیز نمی تواند مانع حرکت آن ها به سمت اهدافشان شود و مشکلات باعث نمی شود که به خودشان شک کنند. خودکارآمدی در واقع همان باوری است که این افراد به توانمندی ها و استعدادهایشان دارند.

مفهوم خودکارآمدی را اولین بار روانشناسی به نام آلبرت بندورا مطرح کرد. او اعتقاد داشت که باور فرد به قابلیت ها و توانمندی هایش برای انجام یک فعالیت و مسئولیت، میزان خود کارآمدی او را می سازد.

اهمیت خودکارآمدی

اکثر آدم ها اهداف و رویاهایی دارند اما همه نمی توانند نقشه هایشان را عملی و رویاهایشان را حقیقی کنند. آدم های خودکارآمد ویژگی هایی دارند که آن ها را از دیگران متمایز می کند. آن ها در برابر مشکلات، نه تنها خودشان را نمی بازند، بلکه به موانع به چشم فرصتی برای تمرین و تقویت مهارت ها نگاه می کنند.

آن هایی که خودکارآمدی ضعیفی دارند، از کارهای دشوار و چالش برانگیز دوری می کنند و در برابر موانع و سختی ها اعتماد به نفس خودشان را از دست می دهند.

خودکارآمدی اجتماعی

خودکارآمدی اجتماعی در واقع نگرش فرد نسبت به توانمندی هایش در موقعیت های اجتماعی است. کسانی که دارای خودکارآمدی اجتماعی هستند، از مهارت هایی برخوردارند که موجب می شود در تعاملات اجتماعی به خوبی عمل کنند.

این افراد رفتاری مثبت دارند، از روابط عمومی بالایی برخورداند و اگر در تعاملات اجتماعی دچار مشکلی شوند می توانند از پس آن بربیایند. آن ها از موقعیت های اجتماعی نمی هراسند چون به قدرت خودشان در این موقعیت باور دارند.

خودکارآمدی تحصیلی

خودکارآمدی نقش ویژه ای در زندگی فرد و مواجهه او با مشکلات دارد. یک فرد خودکار آمد فقط از محیط تأثیر نمی گیرد و شرایط محیطی هر چقدر هم که سخت باشند، او در درون خودش قدرتی دارد که موجب می شود از پس هر مانعی بربیاید.

یکی از حوزه های پرچالش زندگی هر فردی، حوزه تحصیل است. دانش آموزانی که خودکار آمدی پایینی دارند نمی توانند از پس ساده ترین مسائل، مثلاً شرکت در یک امتحان بربیایند. یا اینکه اگر یک بار شکست بخورند و نمره پایینی در یک درس بگیرند، به کل امیدشان را از دست می دهند.

اما کسی که سطح خودکارآمدی تحصیلی اش بالا باشد امیدوار و موفق است و آن قدر انگیزه های قوی ای برای تحصیل دارد که به راحتی خودش را نمی بازد.

عوامل مؤثر بر خودکارآمدی

سرچشمه خودکار آمدی، طبق نظریه آلبرت بندورا چهار عامل است:

تجربه های موفقیت آمیز

وقتی کسی بتواند کاری را با موفقیت پشت سر بگذارد، اعتماد به نفسش افزایش پیدا می کند و اطمینانش به توانایی هایش بیشتر می شود. در نتیجه خود کارآمدی اش تقویت می شود.

تشویق اجتماعی

تشویق بر همه ما تأثیر مثبت می گذارد. اگر مستقیماً و صادقانه استعدادها و توانایی های کسی را به او یادآوری کنیم، انرژی جسمی و روانی اش برای انجام کارها افزایش پیدا می کند و ممکن است با اطمینان بیشتری جلو برود.

الگوبرداری اجتماعی

وقتی موفقیت دیگران را ببینیم ممکن است برای رسیدن به هدف ترغیب بشویم یا حتی در یک فضای رقابتی سالم قرار بگیریم.

واکنش های روانشناختی

پاسخ های روانی ای که ما به موقعیت های مختلف می دهیم، تأثیر عمیقی بر خود کارآمدی مان می گذارند. بعضی افراد در برابر مشکلات شدیداً مضطرب می شوند و خودکار آمدی شان کاهش پیدا می کند. اما استرس می تواند حتی تلاش و انگیزه عده ای را افزایش بدهد.

در ادامه مطالعه مقاله اهمال کاری را به شما پیشنهاد می کنیم.

برای اطلاعات بیشتر در مورد خودکار آمدی و عوامل مؤثر بر افزایش سطح خودکارآمدی، می توانید با مشاوران حرفه ای و باتجربه آیدانیتو تماس بگیرید.