انتقادهای مادرانه
همهی آدمها سزاوار داشتن مادری هستند که آنها را درک کند و دوستشان باشد. اما متأسفانه گاهی اوقات اتفاقی که میافتد این است که مادران در دوران کودکی، نوجوانی و حتی بزرگسالی بی وقفه از فرزندانشان انتقاد میکنند و گاهی این انتقادهای مادرانه آنقدر بیرحمانه هستند که به فرزند آسیبهای روانی وارد میکنند.
معمولاً همهی ما عادت داریم که دیدگاهها و انتقادات والدینمان را درونی کنیم و اگر صدای پدر و مادرمان در درون ما سرزنشگر و خشمگین باشد، عزت نفس ما کاهش مییابد و باورمان نسبت به تواناییها و استعدادهایمان را از دست میدهیم.
وقتی مادری خشمگین و منتقد است، احتمالاً مهارتهای لازم را برای گرم و صمیمی بودن، حمایتگری و آرامشبخشی ندارد. بهتر است همهی کسانی که از انتقادهای مادرشان رنج میکشند، این موضوع را درنظر بگیرند که احتمالاً مادرشان مشکلات روانی حل نشدهی بسیاری دارد و رفتارهای آزاردهندهاش، ریشههای عمیقی در تجربیات گذشتهی او دارند. مثلاً شاید خود او هم زیر نظر والدین منتقدی پرورشیافته است.
راه حل مناسب در مواجهه با انتقادهای آزاردهندهی یک مادر، تلاش کردن برای تغییر او نیست. ما نمیتوانیم آدمها را تغییر بدهیم. مخصوصاً آدمهایی را که سنوسال کمی ندارند و سالها است که به سبک خاصی زندگی میکنند.
مقابله، شکایت و جروبحث هم در این موقعیت کارآمد نیست. اما راهکارهایی وجود دارند که میتوانند مواجهه با انتقادهای مادرانه را برای ما آسانتر کنند. در ادامه به این راهکارها اشاره میکنیم.
راهکارهایی برای برخورد مناسب با انتقادهای مادرانه در دوران نوجوانی
نوجوانی دورانی است که افراد به طور کلی در معرض انتقادهای زیادی قرار میگیرند و در صورتی که یک نوجوان با مادری منتقد زندگی کند، شرایط برایش سختتر از باقی نوجوانان و حتی گاهی غیرقابلتحمل می شود. در اینجا راهکارهایی را به نوجوانانی که در چنین موقعیتی گیر افتادهاند، ارائه میدهیم:
بدانید که مادرتان دوستتان دارد
به خاطر داشته باشید که مادر شما دارای مشکلات فردی است. این موضوع به این معنا نیست که او شما را دوست ندارد. بلکه ممکن است به این معنا باشد که او نمیداند چطور باید عشقش را به شما ابراز کند.
مشکل شما نیستید
وقتی مادرتان مشغول انتقاد از شماست، به این فکر کنید که این رفتار او بیشتر حاوی پیامی در بارهی خودش است نه دربارهی شما. شاید او خودش را دوست نداشته باشد.
مادرتان را تغییر ندهید
احتمالاً این امکان وجود ندارد که مادر شما تغییر کند و شروع کند به تعریف و تمجید از شما. این موضوع را همیشه به یاد داشته باشید تا تلاش برای تغییر مادرتان منجر به تجربهی احساسات منفی از جانب خودتان نشود و بیجهت آزار نبینید.
خودتان را دوست داشته باشید
شروع کنید به ستایش کردن خودتان. لیستی از نقاط قوت و ویژگیهای مثبت خودتان تهیه کنید. همچنین به خودتان اجازه بدهید که اشتباه کنید. اشتباه کردن بخشی از تجربیات انسانی است.
همه ی ما نیاز داریم که خودمان را بابت اشتباهاتمان ببخشیم و به زندگی بازگردیم. نا امیدی عادی است اما آزار دادن خود عادی نیست.
گاهی به آینده فکر کنید
به خودتان یادآوری کنید که روزی مستقل خواهید شد، زندگی خودتان را خواهید داشت و مجبور نیستید که تا ابد شنوندهی انتقادهای مادرتان باشید.
انتقام انتقادهای مادرتان را از دیگران نگیرید
به خودتان قول بدهید که شبیه به مادرتان نشوید و در آینده مدام از دیگران انتقاد نکنید. همدلی کردن با دیگران و حامی بودن را یاد بگیرید. این رفتارها نه تنها به اطرافیانتان حس خوبی میدهد، بلکه موجب آرامش خودتان هم میشود.
تلاش کنید که به خاطر رنجی که از انتقادهای مادرتان کشیدهاید، آن انتقادها را به دیگران منتقل نکنید.
از خودتان مراقبت کنید
مراقب وضعیت روانی خودتان باشید و اگر بعد از مدتی احساس کردید که انتقادهای مادرتان شما را مضطرب و افسرده کرده است، حتماً به یک متخصص مراجعه کنید. میتوانید از مشاور مدرسه کمک بگیرید.
راهکارهایی برای برخورد مناسب با انتقادهای مادرانه در دوران بزرگسالی
یک مادر منتقد همیشه منتقد میماند و حتی وقتی که شما تبدیل به یک فرد مستقل و بالغ شدهاید هم ممکن است در هر دیداری با شما به کوچکترین ویژگیها و رفتارهای شما انتقاد کند.
اگر چه تحمل انتقادهای مادرانه در بزرگسالی نسبت به دوران نوجوانی آسانتر است، اما احتمالاً همچنان تحت تأثیر این رفتار مادرتان قرار میگیرد و آزار میبینید.
در ادامه به راهکارهایی برای برخورد مناسب با انتقاد های مادرانه در دوران بزرگسالی اشاره میکنیم:
اول به خودتان نگاه کنید
ایا شما هنوز به دنبال تأیید مادرتان هستید؟ شما بزرگ شدهاید و تغییر کردهاید. حتماً تصمیمهایی گرفتهاید که مورد پسند مادرتان نیستند و کارهایی انجام دادهاید که او در دوران جوانی انجام نداده است. عادلانه نیست که انتظار داشته باشید مادرتان همهی رفتارها و تصمیمهای شما را تأیید کند.
شما باید بدون اینکه رفتار دفاعی داشته باشید تفاوت دیدگاهها را بپذیرید.
به خاطر داشته باشید که مادر شما بیعیبونقص نیست
قطعاً مادرتان کارهای اشتباهی در زندگیاش انجام داده است. همهی آدمها اشتباه میکنند. شما هم حق دارید که اشتباه کنید. اگر مادرتان به اشتباهات شما اشاره کرد بگویید: «بله مامان، میدانم که اشتباه کردهام و حتماً این مشکل را حل میکنم. ممنون که نگرانم هستی.» و بعد موضوع را عوض کنید.
از یک زاویهی دیگر به موقعیت نگاه کنید
گاهی اوقات یک مادر به محض اینکه به خانهی دخترش میرود، شروع میکند به تمیز کردن خانهی او. ممکن است دختر فکر کند که مادرش خانهی او را کثیف میبیند و از این موضوع ناراحت شود. اما شاید واقعاً مسأله چیزی دیگری باشد.
شاید مادر قصد کمک کردن دارد. او میداند که سر دخترش شلوغ است و میخواهد باری از روی دوش او بردارد. شاید مادر بیش فعال است و برای اینکه بتواند فعالیت کند، خانهی دخترش را تمیز میکند.
ممکن است اگر همیشه بدترین انگیزه ر ابرای رفتارهای مادرتان در نظر نگیرید، احساس بهتری داشته باشید.
ویژگیهای مثبت مادرتان را به خودتان یادآوری کنید
وقتی شدیداً از دست مادرتان عصبانی هستید و جانتان به لبتان رسیده، لحظهای مکث کنید، نفس عمیقی بکشید و خوبیهای مادرتان را به خاطر بیاورید. اگر بدانید که انتقادهای مادرتان به این معنی نیست که شما را دوست ندارد، احساس بهتری خواهید داشت.
تلاش کنید که موضوع را عوض کنید و با مادرتان در مورد علائق مشترک صحبت کنید و به فعالیتهایی بپردازید که هر دو شما را خوشحال میکنند.
واکنش جدیدی به انتقادهای مادرتان نشان بدهید
وقتی مادرتان از شما انتقاد میکند، از او تشکر کنید. به او بگویید که بابت داشتن مادری که نگران شما است و به شما اهمیت میدهد، خوشحال هستید. با این رفتار، صمیمیت بین شما افزایش مییابد و شاید اگر بعداً در تنهایی و آرامش به انتقادهای او فکر کنید، واقعاً به نتایج خوبی برسید.
معمولاً انتقادهای مادران از سر نگرانی برای فرزندانشان است و نه از سر دشمنی. اگر چه گاهی اوقات این انتقادها میتوانند آزاردهنده باشند اما با یادگیری مهارتهای ارتباطی میتوانیم با این انتقادها کنار بیاییم و رابطهی مادر – فرزندی را حفظ کنیم.
در ادامه، مطالعهی مقالهی «ارتباط مؤثر در زندگی» را به شما پیشنهاد میکنیم.