راهنمای مطالعه
اختلالات خواب کودکان
آیا کودک شما با خوابیدن مشکل دارد؟ همه‌ی ما می‌دانیم که خواب مناسب برای سلامتی بدن ضروری است. اما گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند که کودکان زیادی از خواب سالم محروم هستند.
پژوهشی در یک دانشگاه پزشکی که الگوهای خواب 50 کودک 2 تا 5 ساله را پیشبینی کرده، نشان می‌دهد که خواب کم کودکان در طول شب، منجر به مشکلات رفتاری زیادی در طول روز می‌شود. تحقیق دیگری ثابت کرده است که عملکرد ضعیف در مدرسه با انواع اختلالات خواب کودکان مرتبط است. همچنین کودکانی که از اختلال خواب رنج می‌برند، معمولاً نشانه‌هایی از افسردگی و اضطراب را نشان می‌دهند.
کودکان هم مثل بزرگسالان به دلایل متعدد و متنوعی مبتلا به اختلالات خواب می‌شوند. بعضی از این دلایل جدی‌تر از بقیه هستند.
بهتر است پدر و مادرها به محض شناسایی این اختلالات در کودکان درصدد حل آن‌ها بر بیایند. چون اختلالات خواب کودکان می‌توانند در بزرگسالی تبدیل به مشکلات روانی زیادی شوند.
انواع اختلالات خواب کودکان
مشکلات خواب در دو دسته‌بندی اصلی قرار می‌گیرند. اولین دسته‌بندی شامل حالت‌های زیر است:
- مشکلات به خواب رفتن
- اختلال محدودیت خواب
- سندرم خواب ناکافی
- خروپف کردن و آپنه‌ی خواب
دسته‌بندی دوم اختلالات خواب شامل موارد زیر است:
- راه رفتن در خواب
- کابوس‌های شبانه
- اختلال حرکت‌های ریتم دار مثل کوبیدن سر یا تکان خوردن
- حمله‌های شبانه‌ی بی‌خوابی
بی‌خوابی یک اختلال در چرخه‌ی خواب است که شامل مشکلاتی در به خواب رفتن، در خواب ماندن و توانایی بیداری در صبح است.
بی‌خوابی در کودکان ممکن است فقط چند شب باشد یا به مدت هفته‌ها طول بکشد. کودکانی که مضطرب هستند، می‌توانند مبتلا به بی‌خوابی شوند. انواع بی‌خوابی استرس، درد و مشکلات مربوط به سلامت روانی را به همراه دارند.
اگر کودک شما از بی‌خوابی رنج می‌برد، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- تلاش کنید تا عوامل استرس‌زا را پیدا کنید. برای مثال شاید تکالیف بیش از حد، مشکلاتی با دوستان یا تغییر محل زندگی موجب اضطراب کودک در طول شب شوند.
- یک برنامه‌ی خواب منظم ایجاد کنید تا به کودک شما کمک کند که قبل از خاموش شدن چراغ‌ها به آرامش برسد.
- اگر بی‌خوابی ادامه پیدا کرد، با دکتر کودکتان در باره‌ی روش‌های حل مشکل صحبت کنید.
خر و پف کودکان
خر و پف کردن می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد. برای مثال، گرفتن بینی یا لوزه‌های بزرگ که تنفس را سخت می‌کنند، موجب خر و پف می‌شوند. خر و پف بی‌ضرر است، اما می‌تواند موجب کاهش کیفیت خواب بشود و چرخه‌ی خواب و بیداری کودک را تغییر بدهد.
خواب کم بعد از مدتی بر میزان انرژی و خلق کودک تأثیرخواهد گذاشت وبعضی ازکودکانی که در خواب خر و پف می‌کنند، ممکن است دچار مشکلاتی مثل آپنه‌ی خواب بشوند.
آپنه‌ی خواب
امروزه آپنه‌ی خواب یک مشکل شایع در میان کودکان است. نشانه‌های آپنه‌ی خواب در کودکان شامل موارد زیر است:
- خر و پف شبانه و همراه با توقف‌های گه‌گاه
- احساس خفگی در خواب و بریده بریده نفس کشیدن
- مشکلات خواب
کودکانی که خروپف می‌کنند یا مبتلا به آپنه‌ی خواب هستند، ممکن است لوزه‌های بزرگی داشته باشند، چاق باشند یا آلرژی داشته باشند. آپنه‌ی خواب نتایج زیر را به همراه دارد:
- رشد نابهنجار
- شب ادراری
- مشکلات یادگیری و رفتاری
- خوابیدن در طول روز
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
کودکانی که خروپف می‌کنند یا مبتلا به آپنه‌ی خواب هستند را می‌توان به روش‌های زیر درمان کرد:
- کاهش وزن
- مدیریت عوامل آلرژی‌زا
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها
- عمل بینی یا لوزه‌ها
- برطرف کردن مشکل شب ادراری
بعضی رفتارها در خواب مثل راه رفتن در خواب، دندان قروچه و شب ادراری در میان کودکان غیرعادی نیستند. راه رفتن در خواب در پسرها شایع‌تر از دختران است و ممکن است ناشی از رشد نیافتگی سیستم عصبی یا خستگی بیش از حد باشد.
معمولاً راه رفتن در خواب یک یا دو ساعت بعد از به خواب رفتن کودکان اتفاق می‌افتد و گاهی این رفتار تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. از آنجایی که ممکن است کودک در حال راه رفتن در خواب به خودش آسیب برساند، پدر و مادر باید از او محافظت کنند.
حتماً در مورد چنین مشکلی در فرزندتان با دکترش صحبت کنید.
کودکان به چه میزان خواب نیاز دارند؟
متخصصان معتقدند که کودکان دبستانی باید هر شب 10 تا 11 ساعت بخوابند و کودکانی که هنوز به مدرسه نمی‌روند، به 11 تا 13 ساعت خواب شبانه نیازمندند.
درمان اختلالات خواب کودکان
اگر فرزندتان در خواب راه می‌رود، شب ادراری دارد یا مبتلا به دیگر اختلالات خواب مثل حمله‌های شبانه است با دکترش صحبت کنید. گاهی اوقات، استرس‌های هیجانی ریشه‌ی اختلالات خواب کودکان هستند و با آموزش تکنیک‌های رفتاری مشکل به راحتی برطرف می‌شود.
در طول شب، کودکتان را مشاهده کنید تا الگوی خواب او، مثلاً خروپف‌ها یا آپنه‌ی خواب را به وضح در او ببینند. اگر کودک شما آلرژی یا آسم دارد، مطمئن باشید که به طور مرتب داروهایش را مصرف می‌کند.
دکتر کودک شما بهترین و قابل‌اعتمادترین فرد برای درمان فرزندتان است. او ممکن است برای کودک شما دارو تجویز کند یا او را برای شرکت در جلسات روان‌درمانی به یک متخصص دیگر ارجاع دهد.
اختلالات خواب کودکان باید جدی گرفته شودند. گاهی مشکلات خواب کودک کاملاً بهنجار هستند اما گاهی در صورت عدم درمان می‌توانند تبدیل به اختلالات جد‌ی‌تری شوند.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «اختلالات تغذیه در کودکان» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.