راهنمای مطالعه
ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان
ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان می توانند زمینه ساز مشکلات روانی زیادی شوند، چون کودکی که نمی شنود یا به سختی می شنود، نمی تواند با جهان پیرامون خودش ارتباط برقرار کند. یادگیری برایش دشوار می شود، نمی تواند با هم سالانش وارد روابط دوستانه شود و ممکن است در حوزه ی تحصیلی از کودکان دیگر عقب بماند.
حتی یک کم شنوایی خفیف هم قابلیت این را دارد که بر رشد شناختی و رفتاری کودک تأثیر بگذارد.
اگر فرزند شما ناشنوا یا کم شنوا است، برای آگاهی از روش های توانبخشی و مهارت مورد نیاز برای تعامل با او، با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.
علل ناشنوایی در کودکان
در اینجا به مهم ترین دلایل ناشنوایی در کودکان اشاره می کنیم:
شرایط دوران بارداری
مصرف بعضی داروها در زمان بارداری می توانند باعث ناشنوایی نوزاد شود. بیماری های عفونی ای مثل سرخچه هم ممکن است اثر بدی روی جنین بگذارند و منجر به ناشنوایی کودک شوند. عکس برداری با اشعه x در دوران بارداری و کمبود ید در مادر باردار هم باعث می شود ید کافی به نوزاد نرسد وممکن است در این حالت کودک ناشنوا شود.
عوامل ارثی
دلیل بیشتر ناشنوایی های کودکان عوامل ارثی هستند. اگر ژن ابتلا به ناشنوایی در یک فامیل وجود داشته باشد، ازدواج های افراد آن فامیل ممکن است منجر به تولد کودکان ناشنوا شود.
زردی شدید
کودکانی که دچار زردی شدید می شوند، ممکن است مغزشان آسیب ببیند و ناشنوا شوند. زردی در کوکان باید جدی گرفته شود و قبل از ختم شدن آن به عقب ماندگی ذهنی یا ناشنوایی درمان شود.
چرک کردن گوش
وقتی گوش چرک می کند، شنوایی برای مدتی کاهش پیدا می کند. اگر این چرک شدن درمان نشود، ممکن است ناشنوایی همیشگی شود.
کم شنوایی در کودکان
در اینجا به مهم ترین دلایل کم شنوایی در کودکان اشاره می کنیم:
عفونت گوش میانی
شاید شایع ترین علت کم شنوایی در کودکان عفونت گوش میانی باشد. در این حالت، در گوش میانی التهاب ایجاد می شود و مایعی در فضای پشت پرده گوش تشکیل می شود که ممکن است عفونی باشد. این عفونت می تواند شنوایی یک کودک را کاهش بدهد. معمولاً این نوع از کاهش شنوایی موقت است. اما اگر چنین عفونتی چندین بار اتفاق بی افتد ممکن است کم شنوایی کودک دائمی شود.
عوامل ژنتیکی
ممکن است ژن معیوبی که منجر به کم شنوایی می شود از طریق پدر، مادر یا هر دو به فرزند منتقل شود و او را کم شنوا کند. در ازدواج های فامیلی احتمال اینکه پدر و مادر هر دو ژن معیوب مشابه داشته باشند، بیشتر است. به همین دلیل خطر کم شنوا شدن کودک افزایش می یابد.
بیماری های عفونی مادر در دوران بارداری
بیماری های عفونی مثل سیفلیس، هرپس، سرخچه و بیماری های ویروسی دیگر در دوران بارداری، می توانند ریشه ی نقص های مادرزادی ای مثل کم شنوایی و ناشنوایی باشند.
زردی
یکی از عوارض زردی شدید، ناشنوایی و کم شنوایی است. والدین باید به محض مشاهده نشانه های زردی جهت معاینه به پزشک مراجعه کنند و کودک را وارد فرایند درمانی کنند.
پیشگیری از ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان
محروم بودن از حس شنوایی منجر به مشکلات بسیار زیادی می شود. شاید مهم ترین مشکل این باشد که یک کودک ناشنوا یا کم شنوا نمی تواند صدای دیگران را بشنوند، با آن ها ارتباط برقرار کند و در فرایند شنیدن، حرف زدن را یاد بگیرد. به همین دلیل معمولاً افراد ناشنوا قادر به تکلم نیستند.
به همین دلیل پیشگیری از ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان اهمیت زیادی دارد. بهتر است همسرانی که قصد بچه دار شدن دارند، با رعایت نکاتی از بروز اختلالات شنوایی در فرزندشان جلوگیری کنند. در اینجا به تعدادی از این نکات اشاره می کنیم:
- مشورت با پزشک قبل از بارداری در صورت ابتلا به یک بیماری خاص
- انجام آزمایش ها و مشاوره ژنتیکی قبل از ازدواج
- عدم مصرف دارو بدون تجویز پزشک
- زدن واکسن سرخچه قبل از بارداری
- رعایت نکات بهداشتی در دوران بارداری برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های خطرناک
برخورد صحیح با ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان
با وجود اینکه شرایط زندگی برای یک کودک ناشنوا و کم شنوا سخت تر از سایر کودکان است، نباید از توانبخشی این کودکان غافل ماند. اگر اطرافیان این کودکان ویژگی های منحصر به فرد آن ها را درنظر بگیرند و با آن ها همراه و همیار شوند، کودکان ناشنوا و کم شنوا از تجربه ی شیرینی های زندگی محروم نمی مانند.
در ادامه به رفتارها و فعالیتهایی اشاره می کنیم که می توانند مهارت های مختلف را در کودکان ناشنوا و کم شنوا تقویت کنند.
به کودک عشق بورزید
ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان نباید به هیچ عنوان باعث شود که این کودکان از عشق و محبت محروم بمانند. به عنوان پد یا مادر این کودکان، فرزندتان را در آغوش بگیرید. به او کلمات محبت آمیز بگویید و ثابت کنید که عاشقانه دوستش دارید.
از مقایسه جداً بپرهیزید
افراد خانواده نباید به هیچ عنوان کودک ناشنوا یا کم شنوا را مسخره یا سرزنش کنند و با مقایسه ی او با کودکان دیگر اعتماد به نفسش را کاهش بدهند. چنین رفتارهایی نه تنها موجب مشکلات روانی متعددی در کودک می شوند، بلکه با کاهش عزت نفس او از حضور مؤثرش در جامعه جلوگیری می کنند.
مهارت های اجتماعی کودک را تقویت کنید
قابلیت منزوی شدن در کودکانی با معلولیت های جسمی بسیار زیاد است. شرایطی را برای کودک ناشنوا یا کم شنوا فراهم کنید که بتواند به کودکستان برود، با کودکان شنوا یا کودکانی شبیه به خودش ارتباط برقرار کند و دوستانش را به منزل دعوت کند. او را با خود به مهمانی و جمع های فامیلی و دوستانه ببرید و حتماً فعالیت های تفریحی را برایش درنظر بگیرید.
فعالیت های روزمره در اجتماع، مثل خرید کردن، سوار وسایل نقلیه عمومی شدن و قوانین راهنمایی و رانندگی را به او آموزش بدهید و کمک کنید که آداب معاشرت را یاد بگیرد.
استقلال کودک را افزایش بدهید
بعضی از کارها را به کودک ناشنوا و کم شنوا محول کنید و این حس را به او انتقال بدهید که شنیدن یا خوب نشنیدن نمی تواند جلوی عملکرد مثبت او را بگیرد. اجازه دهید کارهای شخصی اش را خودش انجام دهد و تا جایی که سلامتی اش به خطر نیفتد او را محدود نکنید.
تقویت استقلال کودک ناشنوا یا کم شنوا موجب حضور او در جامعه می شود و از اختلالات روانی ای مثل افسردگی و اضطراب جلوگیری می کند.
بدون شک ناشنوایی و کم شنوایی در کودکان آسیب زا است. اما اگر والدین مهارت های لازم برای تعامل با این کودکان را یاد بگیرند، زندگی این کودکان راحت تر و لذت بخش تر می شود.
اگر فرزند شما ناشنوا یا کم شنوا است، برای آگاهی از روش های توانبخشی و مهارت مورد نیاز برای تعامل با او، با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.
در ادامه مطالعهی مقالهی «نابینایی و کم بینایی در کودکان» را به شما پیشنهاد میکنیم.