راهنمای مطالعه
نقش مشکلات ارتباطی در طلاق
یکی از دلایل طلاق مشکلات ارتباطی است. وقتی همسران نتوانند به درستی با هم ارتباط برقرار کنند، مهارتهای یک ارتباط سالم را بلد نباشند و ارتباطاتشان بیشتر در پوشش دعوا و مشاجره اتفاق بیافتد، فرسوده شدن زندگی مشترک یک اتفاق طبیعی است.
پژوهشها نشان میدهند که شکایتهای زنان و مردان در زمینهی مشکلات ارتباطی، متفاوت است. درصد بسیار زیادی از مردانی که در زندگی با مشکلات ارتباطی مواجهاند، از غر زدن مداوم همسرانشان خستهاند و شایعترین شکایت زنان این است که همسرانشان نظر و احساس آنها را در مورد مسائل مختلف زندگی مشترک معتبر نمیدانند.
متأسفانه امروزه زوجهای جوان زیادی به دلیل مشکلات ارتباطی از هم جدا میشوند. مشکلاتی که شاید ناشی از ناآگاهی از مهارتهای مورد نیاز در ایجاد یک ارتباط سالم و موفق باشند.
انواع مشکلات ارتباطی
شاید بتوان با قاطعیت گفت که یک ازدواج موفق بدون یک ارتباط موفق امکانپذیر نیست. در اینجا به معرفی انواع تعارضات در ارتباطات زناشویی که میتوانند منجر به طلاق شوند، میپردازیم:
غر زدن
شاید باورنکردنی به نظر برسد اما تحقیقات زیادی نشان دادهاند که غر زدن قابلیت این را دارد که در یک زندگی زناشویی بسیار خطرآفرین باشد. بعضی از روانشناسان معتقدند که خطر این رفتار میتواند به اندازهی خطر خیانت باشد.
غر زدن وقتی اتفاق میافتد که همسران قادر نباشند با هم گفتوگو کنند، برای حل مشکلاتشان از مشورت و همفکری استفاده کنند و به راحتی خواسته ها و نارضایتیهایشان را بیان کنند.
وقتی آدمها شیوههای درست ارتباط برقرار کردن را بلد نباشند، ممکن است برای رسیدن به اهدافشان به غر زدن روی بیاورند که نتیجهای جز کاهش صمیمیت و دوری همسران از همدیگر را به دنبال ندارد.
تحقیر کردن
زهری که تحقیر کردن به یک زندگی مشترک وارد میکند، آنقدر مهلک است که میتواند یک رابطه را کاملاً درهم بشکند. وقتی یکی از همسران دیگری را تحقیر میکند یعنی هیچ توجهی به غرور و احساسات او ندارد و به راحتی میتواند تواناییهای او را در نظر نگیرد و بابت هر اشتباهی شخصیت او را زیر سؤال ببرد.
وقتی شما دائماً خودتان را از همسرتان باهوشتر و بهتر بدانید و قادر نباشید با کفشهای او راه بروید، وقتی او رفتار نامناسبی انجام بدهد و شما به جای اینکه رفتارش را ریشهیابی کنید و برای تغییرش به او کمک کنید، او را تحقیر کنید، بدون شک در طولانی مدت نتیجهای جز طلاق عاطفی و حتی طلاق رسمی نخواهید گرفت.
دفاع مداوم از خود
اگر همیشه در روابط خودتان را قربانی نشان بدهید و مدام در حال دفاع از خودتان باشید، احتمالاً اشکالی وجود دارد. مثلاً تصور کنید که شما و همسرتان دیر به یک مهمانی رسیدهاید و شما فوراً به میزبان میگویید: «تقصیر من نبود.» در حالی که میدانید اگر دو ساعت در حمام نمیماندید زودتر به مهمانی رسیده بودید.
همسران باید مسئولیت خود را بابت نقشی که در شرایط سخت ایفا میکنند، بپذیرند. واگرنه تبدیل به کسی میشوند که مدام میخواهد دیگری را مقصر بداند.
دیوار سنگی
دیوار سنگی اصطلاحی است که در مبحث زوجدرمانی از آن استفاده میشود و به معنی حالتی است که شخص در یک بحث یا مشاجره سکوت میکند و به حرفهای دیگری اهمیت نمیدهد.
ممکن است شما آن فردی باشید که به محض بالا گرفتن بحث در زندگی مشترک، به همسرتان بیتوجهی میکنید، کاملاً ساکت می شوید یا محل را ترک میکنید. مسدود کردن مکالمات میتواند به اندازهی تحقیر کردن به یک رابطه آسیب بزند. شما با این رفتار در حقیقت میخواهید منکر مشکلات بشوید و به جای پیدا کردن ریشهی تعارضات، آنها را سرکوب کنید.
این سرکوب کردن و فرار نمیتواند همیشگی باشد و بالاخره یک روز به یک انفجار بزرگ ختم میشود.
انتقاد کردن
انتقادهای مداوم و آسیبرسان میتوانند شخصیت طرف مقابل را نشانه بگیرند. ما میتوانیم در مورد رفتارهایمان به همدیگر بازخورد بدهیم و با هم مشورت کنیم. اما اگر فکر کنیم که برای انجام کاری فقط یک راه درست وجود دارد، به محض مشاهدهی رفتاری متفاوت شروع میکنیم به انتقاد کردن.
این انتقادها قابلیت این را دارند که در طولانی مدت به عاملی برای کنترل کردن و محدود کردن همسرمان تبدیل شوند و او را خسته کنند. در واقع ما با انتقاد کردن بیشازحد میخواهیم این پیام را به طرف مقابل بدهیم که بیشتر از او میفهمیم و این اصلاً در یک زندگی مشترک خوشایند نیست.
نامعتبر بودن صحبتها
چند بار تا به حال پیش آمده که در ارتباط با همسرتان از واژهی «بله» استفاده کردهاید، در حالی که در واقع منظورتان «نه» بوده است؟ آیا معمولاً میگویید: «نمیدانم» چون از مورد قضاوت قرار گرفتن و طرد شدن میترسید؟
وقتی ما مدام بر خلاف میلمان چیزهایی را میپذیریم یا سکوت میکنیم تا از هر نوع کشمکش و درگیری جلوگیری کنیم، خشم زیادی را در درونمان ذخیره میکنیم که ممکن است یک روز سرباز کند. مخفی کردن احساسات و عدم اعتماد به بلوغ همسرمان راه عاقلانهای نیست. مسائل باید با پاسخهای صادقانه حل شوند. پنهان کردن آنها فقط منجر به یک آرامش ناپایدار و ساختگی میشود.
نگرش «برد – باخت»
اینکه بخواهید در یک بحث و گفتوگو مدام انگشت اتهام را به سمت دیگری بگیرید، همهی اشتباهات را به گردن او بیاندازید و خودتان را از هر خطایی مبری بدانید بیفایده است. بهتر است بالغانه رفتار کنید.
مسلماً در هر درگیری دو نفرهای، هر دو نفر تا حدی مقصرند. به جای تلاش برای بیگناه نشان دادن خود با مشورت و همفکری به دنبال راه حلهای مناسب باشید و مسئولیت کارهای خود را بپذیرید.
ناسازگاری میان پیامهای کلامی و غیرکلامی
بسیاری از ارتباطات ما غیرکلامی هستند و وقتی با پیامهای کلامی ما هم خوانی نداشته باشند، موجب انتقال اطلاعات درهم و مخلوط میشوند. این پیامهای درهم طرف مقابل را تحریک و عصبانی میکنند و مشاجره شدیدتر میشود.
وقتی نگاهمان را به سویی دیگر میاندازیم، لبهایمان را جمع میکنیم و شانه بالا میاندازیم. پیامهایی را انتقال میدهیم که به معنای قضاوت کردن، اهمیت ندادن یا حالت دفاعی داشتن است. یکی از شیوه های پرهیز از این حالت، حفظ ارتباط چشمی است. ارتباط چشمی مناسب نشاندهندهی گوش دادن فعال است و این فرصت را برای شما فراهم میکند تا به جای فکر کردن به پاسخی که میخواهید بدهید، بر آنچه طرف مقابل میگوید تمرکز کنید.
قطع کردن صحبتها و ایجاد وقفه در گفتوگو
اغلب اوقات مردها شکایت میکنند که هنوز دارند دربارهی پاسخی که میخواهند بدهند فکر میکنند، اما همسرشان اصرار میکند که هر چه زودتر پاسخ بدهد یا سؤال دیگری میپرسد.
وقتی در حال بحث با همسرتان هستید به او فرصت فکر کردن بدهید، وسط حرفش نپرید و گاهی هر دو سکوت کنید تا بتوانید در ذهنتان مسائل را تجزیه و تحلیل کنید. وارد کردن فشار بیش از حد به شریک زندگی در تعاملات موجب افزایش تنش و استرس میشود.
استفاده از کلمات بیادبانه
گوش دادن به کسی که به شما توهین میکند کار سادهای نیست. توهین کردن، فحش دادن و استفاده از کلمات بی ادبانه درک پیام واقعی پشت این صحبتها را دشوار میکند. بیشتر آدمها در برابر کلمات بیادبانه حالت دفاعی میگیرند. حتی در شدیدترین بحثها، مؤدب و محترم باشید.
گوش دادن ضعیف
گوش دادن ضعیف یکی از مهمترین دلایل مشکلات ارتباطی است. اگر یکی از همسران احساس کند که شنیده نمیشود و درصورتی که همسران نتوانند به درستی پیامهای همدیگر را دریافت کنند، بدفهمی اتفاق میافتد و این بدفهمیها میتوانند منجر به دعوا شوند.
بهتر است به جای اینکه مدام منتظر باشید تا نوبت شما شود و بعد حرف بزنید، با تمرکز به طرف مقابل گوش بدهید و بدون خشم و قضاوت واکنش نشان دهید. وقتی به همدیگر گوش بدهید، چیزهای بیشتری در مورد همدیگر درک خواهید کرد.
کمبود همدلی
گاهی اوقات مشکلات ارتباطی شما نتیجهی عدم همدلی هستند. همدلی یعنی درک کردن افکار و احساسات طرف مقابل و توانایی گذاشتن خود به جای دیگری. وقتی همسران با همدیگر همدلی داشته باشند، به محض مشاهدهی یک اشتباه به همدیگر حمله نمیکنند و اشتباه کردن را یک رفتار انسانی میبینند.
به بیان سادهتر میتوان گفت که همدلی همان درک کردن یکدیگر است.
ارتباط درست و مناسب مهارتی است که احتیاج به تمرین مادامالعمر دارد. اما تأثیر مشکلات ارتباطی بر زندگی مشترک و نقش پررنگ آن در طلاق ثابت میکند که همسران و کسانی که قصد ازدواج دارند، نیازی جدی به یادگیری مهارتهای ارتباطی دارند.
در ادامه مطالعهی مقالهی «طلاق جنسی» را به شما پیشنهاد میکنیم.