راهنمای مطالعه
ارتباط والدین با فرزندان در دوران بلوغ
بسیاری از افراد تصور می‌کنند وقتی کسی دوران کودکی را پشت سر می‌گذارد و وارد دوره‌ی نوجوانی می‌شود، دیگر مثل گذشته نیازی به خانواده ندارد و اهمیت خانواده در زندگی‌اش کاهش پیدا می‌کند. اما این یک تصور کاملاً اشتباه است. انسان‌ها به همان اندازه که در دوران کودکی از حمایت خانواده برخوردار بودند، در دوران نوجوانی هم به حمایت والدین شان نیاز دارند.
شکل ارتباط والدین با فرزندان در دوران بلوغ تغییر می‌کند. وقتی فرزند یک خانواده کودک است، نقش والدین مرتبط با پرورش و راهنمایی است اما در دوران بلوغ و نوجوانی رابطه بیشتر هم‌سطح می‌شود. اکثر نوجوانان همچنان در دوران بلوغ می خواهند که با خانواده هایشان وقت بگذرانند، ایده‌هایشان را با آن‌ها سهیم شوند و در کنار خانواده اوقات خوشی را سپری کنند . اما ممکن است این نیاز در رفتارشان به چشم نیاید.
این کاملاً عادی است که یک نوجوان در دوران بلوغ دمدمی مزاج بشود و خلقش زود به زود تغییر کند. این‌ها ویژگی‌های بلوغ هستند. اما یک فرزند نوجوان همچنان والدینش را دوست دارد و اگر چه ممکن است گاهی رفتار و زبان بدنش حاوی پیام دیگری باشند، به خانوادهاش نیاز دارد.
متأسفانه در بسیاری از مواقع والدین رفتار صحیح با نوجوان را بلد نیستند و این‌طور تصور می‌کنند که نوجوانان از آن‌ها فراری است. نوجوان از خانوادهاش فراری نیست بلکه خانواده او را با برخوردهای اشتباه فراری می‌دهد.
چرا یک نوجوان به والدینش نیاز دارد؟
دوران بلوغ دوران پر چالشی است. نوجوان درگیر تغییرات فیزیکی خیلی سریع می‌شود و احساسات و هیجاناتش مدام بالا و پایین می‌شوند. نوجوانان هنوز نمی‌دانند که دقیقاً چه کسی هستند و کجا قرار گرفته‌اند. آن‌ها در حال شناخت هویت خودشان هستند و برای این شناخت درگیر احساسات متنوعی می‌شوند.
بلوغ دورانی است که افراد تحت تأثیر هم‌سالانشان قرار می‌گیرند و نوع روابط‌شان با دوستان می‌تواند برای پدر و مادرشان بسیار استرس‌زا باشد.
اگر پدر و مادر در دوران بلوغ به نوجوان عشق بی‌قیدوشرط بدهند و همیشه حامی او باشند، نوجوان علی‌رغم تجربیاتش در دیگر موقعیت‌های زندگی احساس امنیت می‌کند و با اعتمادبه‌نفس و خوشبینی دوران نوجوانی را پشت‌سر می‌گذارد و وارد جوانی می‌شود.
وقتی والدین در عین برقراری یک رابطه‌ی دوستانه با فرزندشان قوانینی را مشخص کنند، رفتار نوجوان ثبات پیدا می‌کند و قابل پیشبینی می‌شود. شاید پدر و مادری که یک فرزند نوجوان دارند، باور نکنند اما حتی اگر نوجوان خودش را بی اهمیت به این مسائل نشان دهد، تجربیات زندگی و دانش والدین می‌توانند برای یک نوجوان بسیار مهم باشند.
خانواده‌های صمیمی و حمایت‌گر از نوجوانشان دربرابر رفتارهای خطرناکی مثل مصرف مواد مخدر و الکل و مشکلاتی مثل افسردگی جلوگیری می‌کنند. همچنین نوجوانی که در چنین خانواده‌ای رشد کند، عملکرد بهتر و موفقیت‌آمیزتری در مدرسه خواهد داشت.
اینکه بدانید فرزندتان کجاست، چه می‌کند، چه احساسی دارد و همیشه در دسترس او باشید، احتمال انجام رفتارهای اشتباه از جانب نوجوان را کاهش می‌دهد.
نکاتی برای بهبود ارتباط والدین با فرزندان در دوران بلوغ
هر کار روزمره‌ای که والدین و فرزندان در کنار هم انجام می‌دهند، می‌تواند برای برقراری یک رابطه‌ی قوی مفید باشند. در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که توانایی تقویت ارتباط والدین با فرزندان در دوران بلوغ را دارند.
غذا خوردن افراد خانواده در کنار هم
وعده‌های غذایی خانوادگی فرصت فوق‌العاده‌ای هستند تا هر یک از اعضای خانواده در مورد مسائل روزمره و تجربیاتشان در زندگی فردی و اجتماعی صحبت کنند. این گفت‌وگوها صمیمیت را افزایش می‌دهند و افراد را به هم نزدیک می‌کنند.
همچنین بسیاری از خانواده‌ها عقیده دارند که وقتی تلویزیون خاموش است و کسی به تلفن همراهش توجه نمی‌کند، غذا خوردن لذت‌بخش‌تر می‌شود.
تفریحات خانوادگی
به عنوان پدر و مادر زمانی را در زندگی به تفریحات خانوادگی اختصاص بدهید. می‌توانید بیرون از خانه غذا بخورید، به سینما یا تئاتر بروید یا ترتیب یک سفر خانوادگی را برای آخر هفته بدهید. این تفریحات روابط بین پدر و مادر و فرزندان را تقویت می‌کنند.
معاشرت و تعامل با فرزند
زمانی را به گفت‌وگو با فرزند نوجوانتان اختصاص بدهید. اگر بتوانید آنقدر به دختر یا پسر نوجوانتان نزدیک شوید که او گاهی با شما گپ بزند، از افکارش، دغدغه‌هایش و علائقش با خبر می‌شوید و می‌توانید از مشکلاتی که ممکن است در زندگی او رخ بدهند، جلوگیری کنید.
تجلیل کردن از موفقیت‌ها و دستاوردهای فرزند
وقتی بابت موفقیت‌های نوجوانتان او را ستایش کنید و به او پاداش بدهید، موقعیتی را فراهم می‌کنید که او دغدغه‌ها، شکست‌ها و ناامیدی‌هایش را با شما سهیم شود. وقتی از او حمایت کنید، نوجوان متوجه می‌شود که در نظر شما اهمیت دارد.
تجلیل کردن از موفقیت‌ها و دستاوردهای فرزند
وقتی بابت موفقیت های نوجوانتان او را ستایش کنید و به او پاداش بدهید، موقعیتی را فراهم می‌کنید که او دغدغه‌ها، شکست‌ها و ناامیدی‌هایش را با شما به اشتراک بگذارد و با حمایت شما از سرگرمی‌های او، نوجوان متوجه می‌شود که در نظر شما اهمیت دارد.
لازم نیست حتماً هر بار جایزه‌ی گران‌قیمتی به او بدهید. همین که او را موقع انجام یک ورزش حرفه‌ای یا نواختن یک ساز موسیقی مشاهده کنید، به او حس خوب و اطمینان بخشی خواهید داد.
سنت‌های خانوادگی
ایجاد سنت‌های خانوادگی خاص و منحصربه‌فرد شما را به نوجوانتان نزدیک می‌کند. مثلاً می‌توانید یک شب در هفته را به فیلم دیدن در کنار هم اختصاص بدهید، در شب یا روز خاصی غذای مورد علاقه‌تان را با هم میل کنید، شب‌ها با هم به پیاده‌روی بروید یا بعضی آخر هفته‌ها را به بازی‌های خانوادگی اختصاص بدهید.
مسئولیت‌های خانگی
وقتی نوجوان متعهد بشود که بعضی از کارهای خانه مثل ظرف شستن، جاروکردن، باغبانی یا …. را همیشه یا بعضی از روزهای هفته انجام دهد، حس می‌کند که فرد مهمی در خانه و خانواده است و تعلقش به خانواده بیشتر خواهد شد.
قوانین خانوادگی
توافق در مورد قوانین، محدودیت‌ها و نتایج به نوجوانان حس امنیت می‌دهد و آن‌ها را ساختارمند و قابل‌پیش‌بینی می‌کند. این قوانین به فرزند شما کمک می‌کند که بداند خانوادهاش چه استانداردهایی دارد و در صورت زیر پا گذاشتن قوانین با چه عواقبی مواجه خواهد شد.
جلسات خانوادگی
جلسات خانوادگی برای حل مشکلات بسیار مفید هستند. این جلسات به هر فردی این امکان را می‌دهند که شنیده بشود و برای حل مشکلات نقشی ایفا کند.
حمایت‌های فراخانوادگی
اگر پس از تلاش‌های بسیار، مطمئن شده‌اید که نوجوان شما به هیچ وجه به خانواده نزدیک نمی‌شود و هیچ تکنیکی در خانواده صمیمیت ایجاد نمی‌کند، می‌توانید به یک روانشناس یا مشاور مراجعه کنید و از خدمات مراکز سلامتی استفاده کنید.
دوران بلوغ مثل یک جاده‌ی ناصاف و پر از سنگلاخ می‌ماند، اما این یک واقعیت است که اگر در این دوران والدین با عشق بدون قید و شرط حامی فرزندانشان باشد و با نحوه‌ی صحیح ارتباط والدین با فرزندان در دوران بلوغ آشنا باشند، می‌توانند به گذر نوجوان از این جاده کمک کنند و دوران بلوغ را به یکی از شیرین‌ترین دوران زندگی فرزندشان تبدیل کنند.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «دوران بلوغ» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.