راهنمای مطالعه
اختلالات جوانان
پژوهشهای روانشناختی نشان دادهاند که انواع اختلالات جوانان می توانند از عوارض ورود به دنیای جوانی باشند و همچنین جوانی دورهای است که اختلالاتی که ریشههای ارثی و بیولوژیکی دارند یا نتیجهی اتفاقاتی در کودکی هستند بروز پیدا میکنند.جوانی دورهی عجیب و پرچالشی است. افراد جوان وارد مرحلهای از زندگی با ویژگیهای جدید و هیجانانگیز میشوند. آنها دیگر به خانواده وابسته نیستند و وارد جامعه شدهاند. تعاملات اجتماعیشان از همیشه بیشتر است و به انواع شبکههای اجتماعی ورود پیدا کردهاند.
زندگی در نظر جوانها از همیشه جدیتر است و باید برای آیندهی تحصیلی، شغلی و خانوادگی خود تصمیمات مهمی بگیرند. قطعاً این تغییرات در سبک زندگی، مشکلاتی هم به دنبال خواهند داشت. در این مقاله به اختلالات جوانان می پردازیم.
نشانههای اختلالات جوانان
در وهلهی اول باید متوجه این موضوع باشیم که هیجانی عمل کردن و بالا و پایین شدن احساسات از ویژگیهای جوان هستند و الزاماً با مشاهدهی رفتارها و هیجانهای متناقض در جوانان نمیتوان آنها را مبتلا به اختلالات روانی دانست. اما نشانه هایی مثل نشانه های زیر میتوانند احتمال وجود اختلالات در جوانان را افزایش دهند:
- تداوم خلق بد و منفی برای مدتی بیش از چند روز
- عدم وجود تعاملهای اجتماعی
- عصبانیت، تحریک پذیری و افسردگی ادامهدار
- تغییرات قابل توجه در اشتها و افزایش یا کاهش وزن ناگهانی
اختلالات روانی شایع در میان جوانان
اختلالات مختلف ویژگیهای متفاوت دارند، علائم و نشانههای منحصر به فردی دارند و با روشهای متنوعی میتوان آنها را درمان کرد. در اینجا به پنج اختلال شایع در میان جوانان اشاره میکنیم.
اختلال اضطراب
همهی ما در موقعیتهای خاصی از زندگی اضطراب را تجربه میکنیم اما اضطراب در افرادی که مبتلا به اختلال اضطراب هستند، مداوم است و عملکرد آنها را در جنبههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی کاهش میدهد.
انواع اختلال اضطراب:
- ترس از حضور در مکانهای شلوغ
- اختلال اضطراب عمومی
- استرس شدید
- اختلال وحشت زدگی
افسردگی
افسردگی با تجربهی غم و غصه متفاوت است. به هر حال همهی انسانها در زندگی غمگین میشوند اما فرد افسرده به مدت روزها و هفتهها و ماهها غمگین و بی انرژی است. احساس پوچی میکند. علائق گذشتهاش را از دست میدهد و ممکن است به مرگ و خودکشی فکر کند. متأسفانه افسردگی یکی از شایعترین اختلالات جوانان است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اختلال افسردگی در جوانان، میتوانید مقالهی «افسردگی در جوانان» را مطالعه کنید.
اعتیاد
اعتیاد انواع مختلف و متفاوتی را، از اعتیاد به مواد مخدر گرفته تا اعتیاد به اینترنت و کار شامل میشود. اما نگرانی آفرینترین نوع اعتیاد، اعتیاد به مواد مخدر است.
این رفتار و اختلال خطرناک خود میتواند موجب اختلالات روانی دیگری مثل افسردگی و اضطراب هم بشود. متأسفانه عوامل بسیاری مثل عوامل ارثی، روانشناختی و محیطی بسیاری از جوانان را به سمت اعتیاد سوق میدهند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اعتیاد و انواع آن میتوانید مقالهی «اعتیاد را بشناسیم» را مطالعه کنید.
اختلال در خوردن
در دنیای امروز یکی از آزاردهندهترین اختلالات جوانان، اختلال خوردن است. بعضی افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی (Anorexia nervosa) و بعضی مبتلا به پرخوری عصبی (Bulimia nervosa) هستند.
افرادی که بیاشتهایی عصبی دارند به شدت از چاق شدن میترسند و با آنکه معمولاً کمبود وزن زیادی دارند، همیشه خودشان را چاق میبینند. آنها گرسنگی میکشند، بیش از حد ورزش میکنند و انواع قرصهای رژیمی و مُلینها را مصرف میکنند.
جوانان مبتلا به پرخوری عصبی کنترل خود را بر غذا خوردن از دست میدهند، به صورت افراطی غذا میخورند و بعد دچار احساس گناه میشوند. این افراد همیشه در حالت سرزنش خود به خاطر رفتارشان هستند.
علل و عوامل اختلالات جوانان
ژنتیک
گاهی اوقات دیده میشود که یک اختلال روانی در افراد زیادی از یک خانواده وجود دارد و از پدر و مادر به فرزندان منتقل میشود. این به این معنی نیست که مثلاً اگر مادری افسرده باشد، حتماً فرزندش هم افسرده خواهد شد. اما احتمال ابتلا به یک اختلال روانی در کسی که ژن آن بیماری را داشته باشد، بالاتر است.
بیولوژی
گاهی اوقات، ابتلا به یک بیماری روانی با ناهنجاری در انتقال دهندههای عصبی مغز مرتبط است. انتقال دهندههای عصبی موجب ارتباط بین سلولهای عصبی می شوند. اگر آنها تعادل نداشته باشند یا به درستی فعالیت نکنند، پیامها ممکن است به سلولها نرسند یا به درستی نرسند و منجر به بروز علائم و نشانههای یک اختلال روانی شوند.
حادثهی ناگوار روانی
گاهی یک اتفاق ناگوار روانی در دوران کودکی منجر به اختلالاتی در بزرگسالی میشود. مثلاً سوء استفادههای عاطفی، جسمی و جنسی در سالهای اولیهی زندگی مینتواند در بزرگسالی تبدیل به افسردگی یا اضطراب شوند.
عوامل محیطی
اتفاقهایی که در اطراف ما میافتند مثل مرگ، طلاق، جدایی، جنگ، مشکلات اقتصادی و … میتوانند بر سلامت ذهنمان تأثیر بگذارند و عملکرد ما را در زندگی فردی و اجتماعی کاهش دهند. مثلاً در بسیاری از مواقع علت رو آوردن افراد به اعتیاد، عوامل محیطی هستند.
روشهای درمان اختلالات جوانان
یک اختلال روانی مثل سایر بیماریها نیازمند درمانی مداوم است. خوشبختانه در زمینهی اختلالات روانی، در دو دههی گذشته، پیشرفتهای قابل ملاحظهای رخ داده است. اختلالهای روانی میتوانند با یکی یا ترکیبی از روشهای زیر درمان شوند:
- دارو درمانی
- روان درمانی
- درمان گروهی
- بستری شدن در بیمارستان
- درمانهای خاص مثل درمان شناختی – رفتاری و اصلاحات رفتاری
- درمانهای جایگزین مثل آب درمانی، ماساژ و …
- درمانهای خلاق مثل هنر درمانی، موسیقی درمانی و بازی درمانی
- الکتروشوک درمانی
شیوع انواع اختلالات جوانان نشان میدهد که توجه به این اختلالات مهم است. هر اختلالی میتواند زندگی یک جوان را تحت تأثیر قرار بدهد و در خانواده و جامعه او را دچار مشکل کند. بهتر است در دنیای امروز که فقط بیماریهای جسمی نگران کننده نیستند، با آگاهی بیشتر در مورد انواع اختلالات روانی و روشهای درمان آنها جامعهی سالمی متشکل از جوانان سالم داشته باشیم.