راهنمای مطالعه
نشانه‌های هوش هیجانی بالا
در سال 1955، دنیل گٌلمن (Daniel Goleman)، روانشناس و روزنامه‌نگار، کتابی منتشر کرد و در آن کتاب مفهومی را به نام هوش هیجانی به جهان معرفی کرد. هوش هیجانی به معنای درک و مدیریت هیجان‌ها است و برخورداری از آن احتمال موفقیت ما را افزایش می‌دهد.
معرفی این مفهوم تأثیر زیادی بر روش تفکر آدم‌ها درباره‌ی هیجانات، احساسات و رفتار انسان گذاشت. اما هوش هیجانی چطور در زندگی روزمره‌ی ما بروز پیدا می‌کند؟
در این مقاله به نشانه‌های هوش هیجانی بالا می‌پردازیم:
فکر کردن درباره‌ی احساسات
هوش هیجانی بالا با چیزی به نام خودآگاهی و آگاهی اجتماعی آغاز می‌شود که به معنای توانایی شناسایی و تشخیص احساسات (و تأثیرشان) بر خودمان و دیگران است. وقتی به چنین آگاهی‌ای برسید، از خودتان می‌پرسید:
- نقاط قوت احساسات من چه چیزهایی هستند؟ نقاط ضعف احساسی من شامل کدام مواردند؟
- تجربه‌های احساسی اخیر من چه تأثیری بر افکار و تصمیم گیری‌هایم می گذارند؟
- چه چیزی پشت گفته‌ها و اعمال دیگران وجود دارد؟
فکر کردن به سؤال‌هایی از این دست، بینشی را ایجاد می‌کند که می‌تواند به نفع شما باشد.
مکث کردن
مکث کردن یعنی فکر کردن قبل از صحبت کردن یا عمل کردن (در تئوری آسان به نظر می‌رسد اما در عمل سخت است). این کار شما را از خجالت‌زده شدن یا تعهدات سریع و بدون فکر قبلی نجات می‌دهد.
به عبارتی، مکث کردن به شما کمک می‌کند تا بر اساس احساسات موقتی، تصمیمات دائمی نگیرید.
کنترل افکار
شما در لحظه، کنترل زیادی بر احساساتی که تجربه می‌کنید ندارید. اما با تمرکز بر افکارتان می‌توانید واکنش‌هایی که به آن احساسات نشان می‌دهید را کنترل کنید. شما نمی‌توانید از فرود آمدن یک پرنده روی سرتان جلوگیری کنید اما می‌توانید اجازه ندهید که روی سرتان لانه بسازد.
با تلاش برای کنترل افکار، شما در برابر بنده‌ی احساسات شدن مقاومت می‌کنید و به خودتان این اجازه را می‌دهید که متناسب با اهداف و ارزش‌هایتان حرکت کنید.
استفاده‌ی مثبت از انتقادها
هیچ کسی از دریافت بازخوردهای منفی لذت نمی‌برد. اما این یک واقعیت است که انتقاد فرصتی برای یادگیری است و حتی اگر به بهترین شکل بیان نشود یا بی‌اساس باشد، فرصتی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا پنجره‌ای باز به سمت افکار دیگران داشته باشید.
وقتی یک بازخورد منفی دریافت کنید، می‌توانید احساساتتان را بررسی کنید و از خودتان بپرسید: «این انتقاد چطور می‌تواند از من فرد بهتری بسازد؟»
معتبر بودن صحبت‌ها
معتبر بودن صحبت‌ها به این معنا نیست که همه چیز را همیشه در مورد خودتان در اختیار دیگران قرار بدهید. بلکه به این معناست که منظور خودتان را به صورت واضح و روشن برسانید و همیشه به ارزش‌ها و اصول‌تان وفادار باشید.
اثبات همدلی
توانایی همدلی کردن به معنای درک افکار و احساسات دیگران است و به شما در ارتباط برقرار کردن با دیگران کمک می‌کند. وقتی بتوانید با دیگران همدلی کنید، قضاوت کردن و برچسب زدن به دیگران را کنار می‌گذارید و دیگران هم به شما اعتماد می‌کنند.
بخشیدن و فراموش کردن
حفظ خشم و نفرت مثل نگهداری از چاقویی بر روی زخم است. کسی شما را آزرده کرده می‌رود و به زندگی‌اش ادامه می‌دهد، در حالی که شما شانس شفا پیدا کردن را به خودتان نمی‌دهید. وقتی ببخشید و فراموش کنید، در احساسات منفی گرفتار و زندانی نمی‌شوید و با آزادی بیشتری به زندگی ادامه می‌دهید.
متعهد ماندن
این روزها شکستن قول و تعهد به مسئله‌ی شایعی تبدیل شده است. و این رفتار تبعات منفی زیادی، مخصوصاً در حوزه‌ی کاری و روابط، دارد. اما وقتی عادت کنید که به قول و قرارتان متعهد بمانید، از لحاظ قابل اعتماد بودن شهرت پیدا می‌کنید و دیگران در ارتباط با شما احساس امنیت و آرامش می‌کنند.
کمک کردن به دیگران
یکی از بهترین روش‌ها برای تأثیرگذاری مثبت بر احساسات دیگران، کمک کردن به آن‌ها است. اکثر افراد اهمیت نمی‌دهند که شما کجا درس خوانده‌اید و قبلاً چه دستاوردهایی داشته‌اید. اما همین که بدانند حاضرید برنامه‌ی از پیش تعیین شده‌ای را برای کمک به آن‌ها کمی تغییر بدهید و آمادگی گوش دادن به صحبت‌های آن‌ها و تلاش برای حل مشکلاتشان را دارید، به شخصیتی محبوب تبدیل می‌شوید.
این رفتارها موجب جلب اعتماد دیگران می‌شوند و آن‌ها را به شما نزدیک می‌کنند.
در آخر می‌توان گفت که امرزه اکثر متخصصان علم روانشناسی به این نتیجه رسیده‌اند که هوش هیجانی بالا لازمه‌ی یک زندگی فردی و اجتماعی موفق است، پس چه بهتر که با یادگیری مهارت‌های اجتماعی و تلاش و تمرین این نوع از هوش را که قابل افزایش و تقویت است ارتقا دهیم.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «نشانه‌های هوش هیجانی پایین» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.