راهنمای مطالعه
بلوغ زودرس دختران
دوران بلوغ زمانی است که کودکان از نظر جسمی و روانی رشد می‌کنند و به زنان و مردان جوان تبدیل می‌شوند. معمولاً بلوغ در دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد و دختران زودتر از 8 سالگی و پسران قبل 9 سالگی وارد دوران بلوغ نمی‌شوند.
اما اگر یک کودک، مثلاً یک دختر 6 ساله به بلوغ برسد چه؟ آیا این اتفاق عادی است؟ بلوغ زودرس دختران چه تأثیری بر آن‌ها خواهد گذاشت؟
بلوغ زودرس در دختران می‌تواند از نظر جسمی و روانی با مشکلات بسیاری همراه باشد و حتی گاهی نشانهی یک مشکل پزشکی باشد.
نشانه‌های بلوغ زودرس دختران
مشاهده‌ی علائم و نشانه‌های زیر در دختران، قبل از سن 7 یا 8 سالگی به معنای بلوغ زودرس است:
- بزرگ شدن سینه‌ها
- رشد موها در ناحیه‌ی اندام جنسی و اطراف آن یا زیربغل
- رشد ناگهانی قد
- شروع عادت ماهانه
- بوی بزرگسالانه‌ی بدن
کودکانی که تعداد کمی از این علائم را داشته باشند تا حدی به بلوغ رسیده‌اند. ممکن است بعضی از دختران بین سن 6 ماهگی تا 3 سالگی نشانه‌هایی از بزرگ شدن سینه‌ها را نشان بدهند و بعداً این نشانه‌ها متوقف شوند یا ممکن است رشد این عضو بدن بدون همراهی دیگر نشانه‌های بلوغ باشد.
همچنین این احتمال وجود دارد که در بعضی دختران کوچک، موهای ناحیه‌ی تناسلی و زیربغل‌ها رشد کنند و این تغییر مرتبط با تغییرات ناشی از رشد جنسی نباشد.
بهتر است والدین دخترانی که تا حدی به بلوغ رسیده‌اند، همراه با کودک به دکتر مراجعه کنند تا متوجه شوند که تغییراتِ فیزیکیِ مشاهده شده در کودک، نشانهی بلوغ زودرس است یا یک مشکل جسمی دیگر.
بیشتر این کودکان احتیاجی به درمان ندارند و معمولاً دیگر نشانه‌های بلوغ را در سن مناسب نشان خواهند داد.
تأثیرات بلوغ زودرس دختران
وقتی دوران بلوغ تمام می‌شود، رشد قد متوقف می‌شود. چون استخوان بندی و اسکلت به قدر کافی رشد می‌کنند و رشد استخوانی به پایان می‌رسد. معمولاً دخترانی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند، قدشان به اندازه‌ای که لازم است بلند نمی‌شود و رشد ناگهانی و زودهنگام، اگرچه در سن خیلی کم قد آن‌ها را بلندتر از هم سالانشان نشان می‌دهد، باعث می‌شود که رشد خیلی زود تمام شود و قد کوتاه بماند.
معمولاً بلوغ زودرس دختران از نظر احساسی و اجتماعی برای آن ها مشکل ایجاد می‌کند. این دختران با مشاهده‌ی نشانه‌های بلوغ در خودشان و تغییراتی مثل عادت ماهانه و بزرگ شدن سینه‌ها سردرگم و خجالت‌زده می‌شوند.
سخت‌ترین جنبه‌ی بلوغ زودرس دختران این است که از جانب هم‌سالانشان مسخره می‌شوند و این اتفاق اعتماد‌به‌نفس یک دختر را شدیداً کاهش می‌دهد. حتی احساسات و رفتار دختری که به بلوغ زودرس می‌رسد، ممکن است تغییر کند. احتمال دارد این کودکان دچار نوسانات خلقی و شدیداً خشمگین شوند.
دلایل بلوغ زودرس دختران
بلوغ معمولاً به واسطه‌ی هیپوتالاموس (بخشی از مغز که به کنترل عملکرد غده‌ی هیپوفیز کمک می‌کند) آغاز می‌شود. هیپوتالاموس موجب می‌شود غده‌ی هیپوفیز هورمون‌هایی را تولید کند که تخمدان‌ها را برای تولید هورمون‌های جنسی تحریک می‌کنند.
گاهی اوقات بلوغ زودرس نتیجه‌ی یک مشکل ساختاری در مغز (مثلاً یک تومور)، آسیب مغزی، یک عفونت، مشکلی در تخمدان‌ها یا ناکارآمدی غده‌ی تیروئید است.
تشخیص بلوغ زودرس دختران
اگر والدین نشانه‌های بلوغ را قبل از سن 7 تا 8 سالگی در دخترشان ببینند بهتر است که این موضوع را با یک دکتر در میان بگذارند.
برای اطمینان از بلوغ زودرس دکتر با آزمایش‌های خون و ادرار از میزان هورمون‌های جنسی آگاه می‌شود. عکس‌برداری ایکس- ری از مچ و دست‌های کودک هم نشان می‌دهد که او دچار رشد ناگهانی شده است یا نه.
درمان بلوغ زودرس کودکان
اگر دکتری تشخیص بدهد که دختری دچار بلوغ زودرس شده است، احتمالاً او را به یک متخصص غدد درون‌ریز ارجاع می‌دهد تا با انجام آزمایش‌های بیشتر درمان را آغاز کند. به محض اینکه بلوغ زودرس تشخیص داده شود، هدف درمان باید متوقف کردن یا عقب انداختن رشد جنسی و جلوگیری از رشد سریع و بلوغ استخوان‌ها باشد که می‌توانند منجر به قدکوتاهی شوند.
بسته به دلیل بلوغ زودرس، دو روش درمانی وجود دارند:
- درمان بیماری‌ای که منجر به بلوغ زودرس شده
- کاهش دادن سطح هورمون‌های جنسی توسط دارودرمانی و به منظور توقف پیشرفت رشد جنسی
گاهی ریشه‌ی بلوغ زودرس یک بیماری است که درمان آن بلوغ را متوقف می‌کند. اما در بیشتر موارد هیچ بیماری‌ای ریشه‌ی بلوغ زودرس نیست. در نتیجه هورمون‌درمانی شایع‌ترین روش درمان بلوغ زودرس است.
در مواجهه با بلوغ زودرس دختران ، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، این است که والدین از فرزندشان حمایت کنند و توضیحات لازم را در مورد وضعیتش به او بدهند. آن‌ها باید با دقت فرزندی که دچار بلوغ زودرس شده را زیر نظر بگیرند تا در صورت مشاهده‌ی افت تحصیلی و مشکلات روانی‌ای مثل افسردگی و اضطراب اجتماعی، همراه با کودک به یک روانشناس کودک مراجعه کنند.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «بلوغ زودرس پسران» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.