راهنمای مطالعه
اعتیاد به موبایل
پیشرفت سریع تکنولوژی در چند دهه اخیر، فراگیر شدن استفاده از تلفن های همراه هوشمند و در دسترس بودن اینترنت در هر زمان و هر مکان، تغییرات زیادی را در زندگی انسان ها ایجاد کرده است. ممکن است این تغییرات زندگی خیلی از ما را تحت تأثیر قرار نداده باشد. اما این یک حقیقت است که امروزه افراد زیادی گرفتار اعتیاد به موبایل شده اند.
تلفن های همراه همواره در حال ارتقا هستند و این ارتقا میزان اعتیاد به موبایل را افزایش می دهد. نتایج یک پژوهش نشان می دهد که 67% از کسانی که صاحب گوشی هوشمند هستند بدون اینکه گوشی شان زنگ بخورد یا بلرزد، ان را چک می کنند.
این رفتار نشانه خطرناکی از اعتیاد به موبایل است و کسانی که گوشی هوشمند دارند، باید در صورت مشاهده این نشانه هایی از این دست نگران شوند.
علائم و نشانه های اعتیاد به موبایل
اگر چه اعتیاد به موبایل هنوز به راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی راه پیدا نکرده است، پژوهش های روانشناختی آن را با اعتیاد به قمار مقایسه می کنند که در حال حاضر یک اعتیاد مهم محسوب می شود.
حداقل 4 نشانه از نشانه های زیر باید در یک فرد دیده شود و استفاده بیش از حد از تلفن همراه باید به زندگی فردی او آسیب زده باشد تا بتوانیم او را یک معتاد به موبایل بدانیم:
- نیاز به استفاده بیشتر و بیشتر از موبایل، برای دست یابی به احساس رضایت
- تلاش های ناموفق مداوم برای کاهش استفاده از موبایل
- مشغولیت بیش از حد با تلفن همراه
- مشغول شدن با تلفن همراه، موقع تجربه احساساتی مثل اضطراب یا افسردگی
- بی توجهی به زمان موقع استفاده از تلفن همراه
- در خطر قرار گرفتن روابط یا شغل فرد، به علت استفاده بیش از حد از تلفن همراه
- نیاز مداوم به یک گوشی هوشمند جدیدتر، برنامه های بیشتر و افزایش زمان استفاده از تلفن همراه
- تجربه احساساتی مثل خشم، تنش، افسردگی، تحریک پذیری و … موقع دوری از تلفن همراه
تأثیر اعتیاد به موبایل بر سلامت روانی
تأثیراتی که اعتیاد به تلفن همراه بر ذهن و روان انسان می گذارد، شامل موارد زیر هستند:
- اختلالات خواب (اعتیاد به موبایل با افزایش اختلالات خواب و خستگی در افراد معتاد مرتبط است. استفاده از موبایل قبل از رفتن به تخت خواب بی خوابی را افزایش می دهد)
- افسردگی
- اختلال وسواسی – اجباری
- مشکلات رابطه ای (گاهی اوقات آدم هایی که به تلفن همراهشان معتاد می شوند، روابط مجازی را به روابط واقعی ترجیح می دهند)
- اضطراب (تحقیقات نشان می دهند که کسانی که دچار اعتیاد به موبایل هستند، وقتی از گوشی هوشمندشان دور باشند، مضطرب می شوند)
دلایل اعتیاد به موبایل
چه عامل یا عواملی منجر به اعتیاد آدم ها به موبایل می شوند؟ این اتفاق فقط برای نوجوانان نمی افتد و بزرگسالان هم از اعتیاد به موبایل رنج می کشند.
قبل از اینکه بدانید آدم ها به چه دلیل به تلفن همراهشان معتاد می شوند، باید معنی واژه «دوپامین» را بدانید. دوپامین یک ماده شیمیایی است که در مغز ما آزاد می شود و احساس خوبی به ما می دهد.
وقتی ورزش می کنید، وقتی در حوزه شغلی به هدفتان می رسید و … حس خوب و رضایت مندانه ای دارید، دوپامین مثل یک جایزه است و نقش مهمی را در تجربه احساسات خوب ایفا می کند.
این ماده شیمیایی انگیزه ای است که باعث می شود آدم ها غذا بخورند، رابطه جنسی برقرار کنند، مواد و الکل مصرف کنند، از اینترنت استفاده کنند و …
وقتی برای اولین بار با تجربه لذت بخشی مواجه می شوید، میزان دوپامین در مغز شما افزایش می یابد. مثل وقتی که به سفر کردن به کشوری جدید فکر می کنید و هیجان زده و خوشحال می شوید.
دوپامین ماده شیمیایی مفیدی است. چون به ما کمک می کند تا به اهدافمان برسیم. بدون دوپامین، احتمالاً شما فقط روی مبل می خوابید و هیچ کاری نمی کردید. اما رابطه دوپامین و اعتیاد به موبایل چیست؟
واقعیت این است که این دو رابطه نزدیکی دارند. پژوهش ها نشان می دهند که تلفن های همراه می توانند موجب آزاد شدن این ماده شیمیایی در مغز شوند. در واقع آدم ها برای کسب لذت و آرامش به موبایل پناه می برند و بعد از مدتی به استفاده از آن اعتیاد پیدا می کنند.
آیا شما به گوشی هوشمندتان اعتیاد دارید؟
آیا نگرانید که به موبایلتان معتاد شده باشید؟ آیا احتمال می دهید که دچار این نوع اعتیاد باشید، بهتر است برای آگاهی از این موضوع صادقانه به سؤال های زیر پاسخ بدهید:
- آیا وقتی موبایلتان را گم می کنید، شدیداً می ترسید؟
- آیا در موقعیت های اجتماعی و معاشرت های خانوادگی با تلفن همراهتان مشغول هستید؟
- آیا موبایلتان را با خودتان به همه جا، حتی دست شویی و حمام، می برید؟
- آیا قبل از خواب و موقع بیدار شدن از خواب موبایلتان را چک می کنید؟
در صورتی که پاسخ تان به بیشتر یا همه سؤال های بالا مثبت باشد، احتمال دارد که به استفاده از موبایل معتاد باشید. این نوع از اعتیاد می تواند با تغییراتی در سبک زندگی مثل برنامه ریزی برای مدت استفاده از موبایل و وفادار ماندن به این برنامه، خاموش کردن گوشی در مواقعی که فرد مشغول انجام کار مهمی است و شرکت در جلسات مشاوره و روان درمانی ترک شود.
اگر چه هنوز اعتیاد به موبایل ، اینترنت، بازی های کامپیوتری و وسایل الکترونیکی به اندازه سایر اعتیادها مورد توجه قرار نگرفته و جدی گرفته نشده اند، اما بدون شک در آینده نزدیک کلینیک های زیادی در سراسر جهان برای درمان این اعتیاد تأسیس خواهند شد.
به نوعی می توان گفت که اعتیاد به وسایل الکترونیکی اعتیاد عصر ما است و نباید به هیچ عنوان از آن غافل شویم.
در ادامه مطالعه مقاله «اعتیاد به سلفی گرفتن» را به شما پیشنهاد می کنیم.
اگر احساس می کنید که بیش از حد به تلفن همراهتان وابسته هستید و به نوعی به استفاده از آن معتاد شده اید، با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.