عوارض اعتیاد را بشناسیم

عوارض اعتیاد

مواد مخدر بر بدن و مغز مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارند و عوارض متفاوت و متعددی دارند. بعضی از عوارض اعتیاد طولانی مدت هستند و ممکن است دائمی بشوند. این عوارض می‌توانند حتی بعد از ترک اعتیاد ادامه پیدا کنند و سلامت فرد را برای همیشه تحت‌تأثیر قرار دهند.

چندین روش برای مصرف مواد مخدر وجود دارند که شامل روش‌های تزریقی، استنشاقی و بلعیدنی هستند. عوارض اعتیاد ممکن است بسته به روشی که مواد مصرف می‌شوند، متفاوت باشند. به عنوان مثال وقتی ماده‌ی مخدر مستقیماً وارد خون می‌شود تأثیری فوری دارد. در حالی که تأثیر بلعیدن با تأخیر اتفاق می‌افتد. اما همه‌ی انواع مواد مخدر بر مغز تأثیر می‌گذراند.

آن‌ها موجب افزایش دوپامین می‌شوند که یک انتقال‌دهنده‌ی عصبی است و به مدیریت احساسات، انگیزش و احساس لذت کمک می‌کند. این افزایش دوپامین نشئگی را ایجاد می‌کند.

نهایتاً مواد مخدر می‌توانند عملکرد مغز را تغییر بدهند، در شیوه‌ی تصمیم گیری فرد اختلال ایجاد کنند و موجب تمایل شدید به ماده‌ی مخدر و رفتارهای تکانشی بشوند.

این‌ها فقط چند نمونه از عوارض اعتیاد هستند. عوارض اعتیاد بسیار گسترده‌اند و به شدت فرد معتاد و ابعاد مختلف زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در ادامه به عوارض اعتیاد می پردازیم:

عوارض مغزی

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مواد مخدر در طول زمان شیمی مغز را تغییر می‌دهند و توانایی‌های فرد را کاهش می‌دهند. همه‌ی انواع مواد مخدر بر چرخه‌ی پاداش مغز که بخشی از سیستم لیمبیک است، تأثیر می‌گذارند و آن را مختل می‌کنند.

عوارض روانی

وقتی کسی معتاد می‌شود، معمولاً مواد مخدر انواع اختلالات روانی را در او ایجاد می‌کنند. فرد معتاد پرخاشگر و تکانشی می‌شود، کنترلش را بر امور از دست می‌دهد، دچار توهم می‌شود، توانایی قضاوت را از دست می‌دهد و به پارانویا مبتلا می‌شود (یک اختلال روانی که فرد را شکاک و متوهم می‌کند و فکر می‌کند که همیشه مورد تهدید قرار گرفته است).

این اختلالات روانی ممکن است تا مدت‌ها بعد از ترک اعتیاد هم همراه او بمانند.

نقص مادرزادی

حدود ۴ درصد از زنان باردار در آمریکا، مواد مخدری مثل ماریجوآنا، کوکائین، اکستازی، دیگر آمفتامین‌ها و هروئین مصرف می‌کنند. این مواد مخدر می توانند برای زنان باردار و فرزندانشان خطرات جبران‌ناپذیری ایجاد کنند.

مثلاً ممکن است نوزاد خیلی زود به دنیا بیاید، دچار مشکلات رفتاری و اختلال بی‌توجهی و بیش فعالی بشود، مرده به دنیا بیاید یا سقط شود، وزنش بسیار پایین باشد و در آینده دچار افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب، بزهکاری و …. شود.

عوارض خانوادگی

خانواده درمانی در طول فرآیند ترک اعتیاد به فرد معتاد کمک می‌کند تا پیوند‌های خانوادگی را ترمیم کند اما فشاری که یک فرد معتاد به خانواده‌اش وارد می‌کند چنان زیاد است که می تواند نتایج غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد.

به عنوان مثال، خیلی از مواقع، طلاق یکی از عوارض اعتیاد است. در خانواده‌هایی که پدر یا مادر یا هر دو معتاد هستند، معمولاً فرزند هم به اعتیاد گرایش پیدا می‌کند. همچنین اعتیاد پدر و مادر آن‌ها را نسبت به فرزندانشان بی توجه می‌کند و از تربیت آن‌ها باز می‌مانند.

عوارض اجتماعی

افت تحصیلی، کاهش بازده کاری یا اخراج از محل تحصیل و کار برای بسیاری از معتادان، عوارض اعتیاد هستند.

کسی که معتاد است، دچار اختلال تمرکز و بی‌قراری شدید می‌شود. به همین دلیل عملکردش در اجتماع کاهش می‌یابد و گاهی بعد از ترک اعتیاد برای بازگشت به موقعیت تثبیت‌شده‌ی قبلی باید زمان و انرژی زیادی صرف کند.

عوارض جسمی

سلامتی فرد معتاد در ابعاد مختلفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. از ساده‌تر‌ین عوارض مثل سردرد گرفته تا ابتلا به ایدز و هپاتیت.

از دیگر عوارض اعتیاد که جسم افراد معتاد را درگیر می‌کنند، می‌توان به مشکلات دهان و دندان، کاهش میل جنسی، مشکلات کبدی و کلیوی، آسم، تپش قلب، ضعف‌های جسمی و کاهش وزن، اختلالات گوارشی، تنگی نفس و … اشاره کرد.

عوارض مالی

افراد معتاد همه‌ی منابع مالی خود را برای تهیه‌ی مواد مخدر خرج می‌کنند. نیازهای دیگر زندگی خود را تحتBتأثیر تهیه‌ی مواد مخدر قرار می‌دهند و گاهی ممکن است گرسنگی بکشند اما به جای تهیه‌ی غذا، مواد مخدر خریداری کنند.

گاهی معتادان مبالغ زیادی را بدهکار می شوند و در مواقعی که شغل خود را به‌خاطر اعتیاد از دست داده‌اند، دچار مشکلات معیشتی شدید و عمیق می‌شوند.

بعد از ترک اعتیاد هم برای برطرف کردن مشکلات مالی به نوعی باید از صفر شروع کنند.

این که می گویند اعتیاد یک بلای خانمان سوز است، شاید به نظر تکراری و کلیشه‌ای بیاید. اما کسانی که درگیر این بیماری باشند یا ترک کرده باشند، از حقیقت عوارض اعتیاد مطلع هستند و می ‌دانند که بازگشت به زندگی قبل از اعتیاد چه کار دشوار، پرهزینه و زمان‌بری است.