راهنمای مطالعه
رفتار صحیح با کودکان
پرورش کودکان یکی از سخت ترین کارهای دنیا و به نوعی یک کار تمام وقت است. روانشناسان معتقدند که اولین سال های زندگی و هر آنچه که در کودکی برای ما اتفاق می افتد، تأثیر عمیقی بر شخصیت ما در بزرگسالی می گذارد.
به همین دلیل اگر کسی قصد بچه دار شدن دارد باید از اهمیت فوق العاده دوران کودکی باخبر باشد و بداند که رفتار صحیح با کودکان به نوعی بر آینده آن ها تأثیر مثبتی می گذارد و سلامت روانیشان را در بزرگسالی تضمین می کند.
در این مقاله به مهم ترین نکاتی می پردازیم که لازمه رفتار صحیح با کودکان هستند:
افزایش عزت نفس کودک
کودکان احساسشان را نسبت به خود، از سن خیلی کم و دوران نوزادی، به واسطه مشاهده خودشان در نگاه والدین به دست می آورند.
تٌن صدای پدر و مادر، زبان بدن و حالت های صورت، همه از جانب کودک جذب می شوند. کلمه ها و اعمال والدین بر شکل گیری عزت نفس کودک تأثیر می گذارند. تشویق دستاوردهای کودک (حتی کوچک ترین دستاوردها) به آن ها حس افتخار می دهد، باعث می شود در انجام کارهایشان مستقل عمل کنند و قدرتمند شوند.
هرگز کودکان را مسخره نکنید و از کلماتتان به عنوان اسلحه استفاده نکنید. به عنوان مثال به کودک نگویید: «چه کار احماقانه ای انجام می دهی» یا «برادرت از تو کوچک تر است اما رفتار عاقلانه ای دارد.»
کلمات را با دقت و هوشمندانه انتخاب کنید. به کودک اجازه دهید که بداند هر کسی اشتباه می کند، انسان جائزالخطاست و از اشتباهاتش یاد می گیرد. عشق شما به فرزندتان باید بی قید و شرط باشد. کودک نباید حس کند که عشق شما وابسته به درستی یا نادرستی رفتار اوست.
چنین روشی مخصوصاً در رفتار با کودکان پرخاشگر بسیار جواب می دهد.
کودک را ستایش کنید
یکی از بهترین روش ها برای رفتار صحیح با کودکان ستایش کردن آن ها در مواقعی است که کار درستی انجام می دهند. معمولاً والدین فکر می کنند که تنبیه تأثیرگذارترین روش برای تربیت یک کودک است. اما نتایج پژوهش ها گویای این هستند که تنبیه هرگز به اندازه تشویق اثرگذار نیست.
تشویق اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد، به او انرژی می دهد و رفتار صحیح را در کودک درونی می کند. از ساده ترین رفتارهای مثبت فرزندتان غافل نشوید و به او نشان دهید که قدرش را می دانید. مثلاً به او بگویید: «تو بدون اینکه من چیزی بگویم تخت خوابت را مرتب کردی، این فوق العاده است.» یا «وقتی داشتی با خواهرت بازی می کردی، تماشایت می کردم، تو واقعاً صبور بودی.»
این جملات ساده خیلی بیشتر از آنکه فکر کنید تأثیرگذار هستند. لازم نیست حتماً بابت رفتارهای مناسب کودک به او کادو بدهید. او را بغل کنید، ببوسید، نوازش کنید و به او بگویید که دوستش دارید. تماس های جسمانی و کلام محبت آمیز صمیمیت بین شما را افزایش می دهند و کودک را با شما همراه می کنند.
قوانینی را مشخص کنید و در اجرای آنها قاطع باشید
قاطعیت در هر خانه و خانواده ای لازم است. هدف قاطعیت این است که به کودک کمک کنید تا رفتارهای مناسب را انتخاب کند و خود-کنترلی را یاد بگیرد. آن ها ممکن است گاهی قوانین شما را زیر پا بگذارند اما برای رشد کردن، مسئولیت پذیری و ورود به جامعه به این قوانین نیاز دارند.
قوانین خانگی به کودکان کمک می کند تا انتظارات والدین را درک کنند. این قوانین می توانند شامل مواردی مثل تلویزیون ندیدن قبل از انجام تکالیف، ممنوع بودن فحش دادن به خواهر یا برادر و … باشند. شما باید حتماً تنبیه را در فرایند تربیت کودک در نظر بگیرید اما این تنبیه نباید هرگز فیزیکی یا همراه با تحقیر و توهین باشد.
مثلاً می توانید اسباب بازی مورد علاقه کودک را برای مدتی از او بگیرید یا او را از رفتن به خانه دوستش منع کنید. در این زمینه مطالعه مقاله تنبیه کودک را به شما پیشنهاد می کنیم
زمانی را فقط به کودک اختصاص بدهید
متأسفانه با هم غذا خوردن در بعضی خانواده ها سخت شده است، چه برسد به معاشرت کردن با هم و اختصاص دادن زمانی به در کنار هم بودن. اما این چیزی است که کودکان خیلی به آن علاقه مند هستند.
صبح ها ده دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید تا بتوانید در کنار فرزندتان صبحانه بخورید و شب ها بعد از شام از خانه بیرون بروید و کمی با او قدم بزنید. کودکانی که توجه کافی را از والدین نمی گیرند، اغلب رفتارهای اشتباهی انجام می دهند تا توجه آن ها را جلب کنند.
هر هفته یک شب ویژه را به معاشرت با همدیگر اختصاص بدهید و اجازه بدهید که کودک تصمیم بگیرد آن زمان صرف چه کاری شود.
اگر شاغل هستید، احساس گناه نکنید. شما با کارهای خیلی کوچک می توانید شادی خیلی بزرگی به فرزندتان بدهید. مثلاً آخر هفته ها برایش کیک بپزید، در کنار او کارتون تماشا کنید و با هم نقاشی کنید. مطمئن باشید که همه ی این ها در خاطر فرزندتان می مانند.
الگوی خوبی باشید
کودکان از تماشای والدین شان چیزهای بسیاری یاد می گیرند. هر چه آن ها کوچک تر باشند، این تأثیرپذیری بیشتر است. قبل از عصبانیت و پرخاشگری به این فکر کنید که فرزندتان در حال تماشای شماست.
شاید رفتار صحیح با کودکان در شرایطی که عصبانی هستید از همیشه مهمتر باشد. آیا رفتار شما همان رفتاری است که می خواهید از فرزندتان ببینید؟ پژوهش ها نشان می دهند که کودکانی که دیگران را کتک می زنند معمولاً الگوهای پرخاشگری دارند. صاحب خصوصیاتی باشید که می خواهید در فرزندتان ببینید. خصوصیاتی مثل مهربانی، صداقت، صبوری و …
تعامل را یک اولویت بدانید
شما نمی توانید از کودک انتظار داشته باشید که کاری را انجام ندهد، فقط به این دلیل که شما مخالف آن هستید. این مورد مخصوصاً در چگونگی رفتار با کودکان لجباز بسیار مهم است.
کودک سزاوار این است که توضیح شما را بشنود. اگر به کودکان هیچ توضیحی ندهیم، آن ها به ارزش ها و اصول ما شک می کنند و ممکن است فکر کنند که حرف ها و فعالیت هایمان هیچ مبنایی ندارند. انتظاراتتان را با وضوح برای کودک بیان کنید.
اگر مشکلی وجود دارد، آن را توصیف کنید، احساساتتان را ابراز کنید و از کودک بخواهید که در فرایند حل مشکل با شما همکاری کند. به او پیشنهاد و حق انتخاب بدهید. با او مذاکره کنید و شرایطی را فراهم کنید تا کودک در تصمیم گیری ها نقش داشته باشد.
نشان بدهید که عشقتان بی قید و شرط است
شما به عنوان یک والد مسئول هدایت فرزندتان هستید، اما اینکه چطور او را هدایت کنید مهم است. رفتار صحیح با کودکان این نیست که وقتی می خواهید با اشتباهات کودک مواجه شوید، او را شماتت کنید، به او انتقاد کنید یا عزت نفسش را کاهش دهید. به جایش کوشش کنید که کودک قوانین را یاد بگیرد و درک کند که هر اشتباهی تبعاتی دارد. کاری کنید که او بفهمد رفتار اشتباهش را دوست ندارید اما خودش را بی قید و شرط دوست دارید.
نیازها و محدودیت های خود را به عنوان یک والد بشناسید
شما یک انسانید و بی عیب و نقص نیستید. نقاط قوتی دارید و نقاط ضعفی دارید. توانایی هایتان را بشناسید و انتظارات معقولی از خودتان، همسرتان و فرزندتان داشته باشید.
خودتان را در راه تربیت فرزندتان قربانی نکنید و حتماً زمانی را به استراحت و تفریح اختصاص بدهید تا از تربیت فرزند زده نشوید. تمرکز بر نیازهایتان به معنای خودخواهی نیست بلکه به معنای توجه به سلامت روانی است که یک ارزش مهم برای الگو بودن است.
مشاوره کودک در آیدانیتو
آیدانیتو یک فضای هوشمند آموزش و مشاوره است. مشاوران متخصص و باتجربه آیدانیتو این توانایی را دارند که با استفاده از مدرک تحصیلی و تجربیاتشان در زمینه های مختلف خانواده، تحصیلی، مهاجرت، نظام وظیفه و…به مخاطبان مشاوره تلفنی بدهند.
مشاوره کودک یکی از مهم ترین بخش های مشاوره خانواده است. والدینی که به فرزندپروری اهمیت می دهند و علاقه دارند که رفتار صحیح با کودکان را با توجه به آموزه های علمی و روانشناختی یاد بگیرند، می توانند در تماس با مشاوران کودک آیدانیتو اطلاعات مفیدی کسب کنند.
در ادامه مطالعه مقاله تشویق کودکان را به شما پیشنهاد می کنیم.
اگر در تربیت و پرورش کودکتان با مشکلاتی مواجه شده اید، سوالی دارید یا به دنبال آگاهی از بهترین روش های فرزندپروری هستید، با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.