رشد و توسعه فردی
رشد و توسعه فردی یک جاده‌ی طولانی است. مسیری که آدم‌ها در آن مهارت‌ها و توانایی‌هایشان را ارزیابی می‌کنند و آن‌ها را ارتقا می‌دهند، هدف‌هایشان را در زندگی تعیین می‌کنند و برای رسیدن به آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند.
در این جاده رشد هرگز متوقف نمی‌شود. همیشه می‌توانیم بهتر از آدمی باشیم که روز پیش بودیم و این کار جز با شناخت، آگاهی و یادگیری امکان‌پذیر نیست.
رشد و توسعه فردی یک فرآیند مادام‌العمر است و با سن، سطح سواد و قشر اجتماعی ارتباط ندارد. افراد در هر جایگاهی که باشند، می‌توانند برای رشد خودشان هزینه و سرمایه‌گذاری کنند.
چرا رشد و توسعه فردی مهم است؟
آبراهام مزلو، روانشناس انسان‌گرای آمریکایی بر اساس نظریه‌ی سلسله‌مراتب نیازهای انسانی‌اش معتقد است که همه‌ی ما انسان‌ها در زندگی به دنبال خودشکوفایی هستیم تا به بهترین نسخه‌ی خود تبدیل شویم.
او می‌گوید ما باید بعد از برآوردن نیازهای اصلی مثل نیاز به غذا، آب و رابطه‌ی جنسی، مهارت‌ها، توانمندی‌ها و کاستی‌های خودمان را بشناسیم و در مسیر رشد قدم برداریم. مسیری که در انتها به خودشکوفایی می‌انجامد.
نظریه‌ی سلسله‌مراتب نیازهای انسانی مزلو (hierarchy of human needs) یک هرم متشکل از ۵ یا ۷ طبقه است و سلسله مراتب نیازهای انسان از کف هرم تا نوک آن، هر چه بالاتر می‌رود، پیچیده‌تر می‌شود.
طبقه‌های نیازهای هرم به ترتیب عبارتند از:
- غذا، آب، رابطه‌ی جنسی، خواب، تنفس، سلامت
- امنیت که شامل امنیت بدن، شغل، خانواده، دارایی‌ها و سلامت است
- عشق و وابستگی به خانواده، شریک زندگی، دوست‌ها و برخورداری از روابط اجتماعی سالم
- عزت نفس، اعتمادبهنفس، احترام به دیگران و دریافت احترام از جانب دیگران
- خودشکوفایی
چند مرحله‌ی مهم در جهت رشد و توسعه فردی
خودشناسی
خودشناسی اولین مرحله‌ی رشد و توسعه فردی است. در این مرحله شما توانایی‌ها و ضعف‌های خودتان را می‌شناسید، خودتان را تحلیل می‌کنید، با نیازهای خود آشنا می‌شوید و می‌فهمید که می‌خواهید در چه جهتی رشد کنید.
رشد و توسعه فردی بدون خودشناسی ممکن نیست. ما نیاز داریم تا مسیر را بشناسیم و بعد راه بی‌افتیم.
اصلاح خود
ما برای ارتقای خود باید همیشه پویا و در حال اصلاح شدن باشیم. باید به تغییر فکر کنیم و دانش، مهارت‌ها و دیدگاهمان نسبت به زندگی را اصلاح کنیم.
مهم نیست که انگیزه‌ی ما برای تغییر چه چیزی باشد. چه بخواهیم یک بیلیونر بشویم و چه قصد ادامه تحصیل در رشته‌ی مورد علاقه‌مان را داشته باشیم، باید در حد توانمان ضعف‌ها را برطرف کنیم.
پذیرش
حالا که خودمان را می‌شناسیم و در جهت اصلاح ضعف‌هایمان حرکت می‌کنیم، می‌دانیم که هر انسانی منحصربه‌فرد است و هر چقد هم تلاش کنیم نمی‌توانیم در همه‌ی زمینه‌ها توانمند و بااستعداد باشیم. مهم این است که در مسیر رشد قرار بگیریم. مهم نیست که در هر حوزه‌ای بهترین باشیم.
هدف گذاری
وقتی خودمان را بشناسیم، علاقمندی‌ها و استعدادهایمان را هم خواهیم شناخت و در این راستا، هدفمان را مشخص خواهیم کرد.
هدف گذاری به ما اعتمادبهنفس و انرژی می‌دهد و موجب می‌شود که با انگیزه‌ی بیشتری در مسیر خودشکوفایی حرکت کنیم.
برنامه‌ریزی
می خواهید در رشته‌ی نقاشی موفق شوید یا قصد یادگرفتن یک زبان خارجی را دارید؟ مهم نیست. مهم این است که برای رسیدن به هدفتان یک نقشه داشته باشید. هدف‌های کوتاه مدت و بلند مدت‌تان را مشخص کنید، نقشه را جایی ثبت و بر اساس آن حرکت کنید.
در مسیری معین حرکت کنید تا بتوانید دستاوردهایتان را تحلیل کنید.
تنبل نباشید
رشد و توسعه فردی نیازمند تلاش بسیار است. باید در این مسیر همه‌ی ترس‌ها و شک‌هایتان را کنار بگذارید. وقتی از منطقه‌ی امنتان خارج شوید، ظرفیت‌تان را خواهید شناخت.
رشد فردی راحت به دست نمی‌آید. نباید نا امید شوید و خودتان را ببازید. فکر نکنید که رشد و توسعه فردی یک هدف است. بلکه آن را یک فرآیند دائم و همیشگی ببینید.
هر روز بهتر از دیروز باشید
سعی کنید که هر روز با روز گذشته متفاوت باشید. این تفاوت جز با یادگیری حاصل نمی‌شود. کتاب بخوانید، ورزش کنید، یک سرگرمی جدید پیدا کنید، یک زبان جدید یاد بگیرید، مهارت‌هایتان را ارتقاء ببخشید، با آدم‌های مثبت‌اندیش معاشرت کنید و سرگذشت آدم‌های موفق را مطالعه کنید.
راکد نباشید و با یادگیری هر روز نسبت به روز گذشته آدم آگاه‌تر، توانمندتر و ماهرتری بشوید.
این که تصمیم بگیرید در جهت رشد و توسعه فردی زندگی کنید، ارزشمند است. اما نباید فراموش کنید که این مسیر نیازمند تلاش بسیار، برنامه‌ریزی و تعهد است. در این جاده منظم و هدفمند و خستگی ناپذیر حرکت کنید.
در ادامه مطالعه مقاله «روش های رشد و توسعه فردی» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.