تقویت اعتماد به نفس نوجوانان

تقویت اعتماد به نفس نوجوانان

اعتماد به ‌نفس یک پیش‌نیاز اصلی برای موفقیت در زندگی است. نوجوانان نیاز دارند که برای برخورداری از سلامت روانی و رسیدن به اهداف اعتماد به ‌نفس داشته باشند. دوران نوجوانی دوران پرچالشی است. نوجوانان به علت تغییرات روانی و جسمی ناشی از بلوغ بسیار حساس هستند و عوامل زیادی می‌توانند بر تعریف آن‌ها از خودشان و توانایی‌هایشان تأثیر بگذارند.

به همین دلیل تقویت اعتماد به نفس نوجوانان اهمیت خیلی زیادی دارد و موجب افزایش عملکرد مثبت‌شان در زندگی فردی و اجتماعی می‌شود.

وقتی یک نوجوان اعتماد به نفس داشته باشد:

• مستقل عمل می‌کند
• مسئولیت پذیر است
• بابت دستاوردهایش احساس غرور می کند
• در مواجهه با سختی‌ها و مشکلات دوام می‌آورد
• از عهده‌ی احساسات مثبت و منفی بر می‌آید
• به دیگران کمک می‌کند

از سوی دیگر، یک نوجوان بی ‌اعتماد به نفس یا با اعتماد به نفس پایین:

• از انجام کارهای جدید فرار می‌کند
• احساس می‌کند که کسی او را نمی‌پذیرد و نمی‌خواهد
• دیگران را بابت شکست‌هایش سرزنش می‌کند
• در مواجهه با مشکلی، هرچند خیلی کوچک، ناتوان است
• استعدادها و توانایی‌های خودش را دست‌کم می‌گیرد
• به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد

تقویت اعتماد به نفس نوجوانان بیشتر از هر چیزی و هر شخصی وابسته به والدین است. این اصلاً سخت نیست. در واقع بسیاری از پدر و مادرها، بدون اینکه خودشان بدانند این کار را انجام می‌دهند و با حرف‌ها و رفتارهایشان تأثیر زیادی بر احساس نوجوان نسبت به خودش می‌گذارند. در اینجا به پیشنهادهای مفیدی در جهت تقویت اعتماد به نفس نوجوانان می‌پردازیم:

نوجوان را تشویق کنید

وقتی احساس خوبی نسبت به فرزندتان دارید، به آن اشاره کنید. معمولاً والدین به راحتی احساسات منفی را به نوجوان انتقال می‌دهند اما از توصیف احساسات مثبت غافل می‌مانند. نوجوان نمی‌داند که شما چه زمانی احساس خوبی به او دارید و نیاز دارد که این را از شما بشنود.

تمرین کنید که فرزندتان را تشویق کنید. نوجوانان جملات مثبت را به خاطر می‌سپارند و برای خودشان تکرار می‌کنند. در تشویق کردن خسیس نباشید. با تشویق کردن این پیام را به نوجوان انتقال بدهید که کارش را به خوبی انجام داده است.

وقتی او در خانه کاری انجام می‌دهد، مثلاً اتاقش را مرتب می‌کند به او بگویید: «تو واقعاً به روش خوبی اتاقت را منظم می‌کنی و همه چیز را دقیقاً سرجایش قرار می‌دهی» اگر می‌بینید که او استعدادی دارد، مثلاً به خوبی ساز می‌زند، جمله‌ای مثل این بگویید: «چقدر این آهنگی که زدی زیبا بود. تو واقعاً با استعدادی»

از تشویق فرزندتان در برابر افراد فامیل یا دوستان نترسید. همچنین از تشویق کردن برای اشاره به خصوصیات اخلاقی خوب استفاده کنید. مثلاً بگویید: «تو واقعاً مهربان هستی.» یا «من خیلی خوشحالم که تو آدم صادقی هستی.»

خودگویی مثبت را به نوجوان آموزش بدهید

به نوجوان یاد بدهید که با خودش گفت‌وگوهای درونی مثبتی داشته باشد. خودگویی‌های ما در انجام کارها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. روانشناس‌ها با پژوهش‌های زیادی به این نتیجه رسیده‌اند که خودگویی‌های منفی ریشه‌ی افسردگی و اضطراب‌اند.

چیزی که ما به آن فکر می‌کنیم، نوع احساسات و رفتارمان را شکل می‌دهد. در نتیجه این خیلی مهم است که یک نوجوان یاد بگیرد که چطور گفت‌وگوهای درونی مثبتی داشته باشد.

نمونه هایی از خودگویی‌های مثبت:

• من می‌توانم این مشکل را حل کنم، فقط باید تلاش کنم.
• من از اینکه به دیگران کمک می‌کنم حس خوبی می‌گیرم، حتی اگر آن‌ها متوجه کمک من نشوند.
• درست است که تیم ما امروز در مدرسه باخت، اما ما همه‌ی تلاشمان را کردیم. همیشه که نمی شود برنده شد.

خودگویی‌های مثبت اعتماد به نفس نوجوان را افزایش می‌دهند و باعث آرامش او می‌شوند.

از انتقادهای مخرب جداً پرهیز کنید

گاهی اوقات انتقاد کردن از یک نوجوان لازم است اما این انتقادها نباید طوری باشند که نوجوان تحقیر شود و توانایی‌هایش زیر سؤال بروند. مثلاً وقتی یک نوجوان لباس‌هایش را در کمد قرار نمی‌دهد و آن‌ها را روی زمین پخش‌وپلا می‌کند به جای اینکه بگویید: «تو چقدر تنبل و بی نظمی. هیچ کاری بلد نیستی.» بگویید: «من دوست دارم هر چیزی سر جای خودش باشد تا خانه‌ی مرتب و منظمی داشته باشیم. به نظرم بهتر است تو هم به این نکته توجه کنی.»

مسئولیت‌پذیری را به نوجوان آموزش بدهید

آدم‌های مسئولیت پذیر معمولاً اعتماد به نفس بالایی دارند. تلاش کنید که فرزند نوجوانتان مسئولیت‌پذیر شود. همه‌ی آدم‌ها باید یاد بگیرند که مسئولیت کارهایشان را به عهده بگیرند. برای آموزش چنین خصوصیتی معلم و الگو باشید، نه یک تنبیه‌گر. اگر او ببیند که شما به خوبی از عهده‌ی وظایفتان برمی‌آیید ارزشمندی این ویژگی را درک می‌کند.

کارهایی را در خانه بر عهده‌ی او بگذارید و با او به این توافق برسید که در صورت انجام ندادن مسئولیت‌هایش تبعات آن‌ها را بپذیرد. مثلاً اگر قرار بر این بوده که ظرف‌ها را در روز خاصی بشوید، در صورتی که این کار را انجام نداد او را از کاری یا چیزی که دوست دارد محروم کنید.

به نوجوان عشق بدون قید و شرط بدهید

این حس را به فرزندتان منتقل نکنید که فقط در صورتی دوستش دارید که نمره‌های خوبی در مدرسه بگیرد یا مسئولیت‌هایش را به بهترین نحو انجام دهد. دوست داشتن مشروط از نظر روانشناختی مضرات زیادی دارد و باعث می‌شود که اعتماد به نفس نوجوان در صورت برآورده نکردن ترجیحات و خواسته‌های شما کاهش پیدا کند.

ارتباط شما و فرزندتان باید طوری باشد که او باور کند در هر صورت عاشقانه دوستش دارید.

تقویت اعتماد به نفس نوجوانان اهمیت زیادی دارد چون آن‌ها در سنی هستند که شخصیت‌شان در حال شکل‌گیری است و اگر در این سن فرد بی اعتماد به نفسی باشند، در آینده به مشکلات زیادی برخواهند خورد.

در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «اختلالات شخصیت در نوجوانان» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.