بازگشت به مصرف مواد مخدر پس از ترک
اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری مزمن است و از آنجایی که بیماری‌های مزمن امکان عود دارند، افراد معتاد هم ممکن است ترک کنند و بعد دوباره گرفتار بازگشت به مصرف مواد مخدر شوند. تعداد افرادی که بعد از ترک می‌لغزند و دوباره به سمت اعتیاد می‌روند بسیار زیاد است.
مصرف مداوم مواد مخدر، تغییراتی را در مغز ایجاد می‌کند و این تغییرات می‌توانند توانایی کنترل و مقاومت در برابر میل شدید به مواد را تحت تأثیر قرار بدهند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند ترک اعتیاد و حفظ ترک جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد مخدر پس از ترک و عود بیماری است.
دلایل بازگشت به مصرف مواد مخدر
آمارهای اخیر عود اعتیاد نشان می‌دهند که بیش از 85% افراد یک سال بعد از ترک و در حین مراقبت‌های بعد از ترک، به سمت اعتیاد باز می‌گردند و بیش از دو-سوم افراد در هفته‌ها یا ماه‌های بعد از ترک کنترل خودشان را از دست می‌دهند.
بدون یک برنامه‌ی جدید، منظم و هدفمند در جهت مراقبت‌های بعد از اعتیاد، بیشتر افراد بعد از ترک ناموفق عمل خواهند کرد. هدف برنامه‌های پیش گیری از عود اعتیاد باید این باشد که افراد تکنیک‌هایی را برای کنترل خودشان فرا بگیرند.
نشانه‌های بازگشت به مصرف مواد مخدر
نشانه‌های عود اعتیاد شامل سه دسته‌ی هیجانی، ذهنی و جسمی هستند.
در طول بازگشت هیجانی افراد آگاهانه به مصرف مواد فکر نمی‌کنند اما تمام مدت مشغولِ به یادآوردن حس خوب مصرف دوباره‌ی مواد مخدر هستند و انکار می‌کنند که ممکن است به مصرف مواد بازگردند.
در طول عود ذهنی افراد به مصرف دوباره‌ی مواد فکر می‌کنند اما در حال جنگ با خودشان هستند. بخشی از وجودشان می‌خواهد که مواد مصرف کند و بخشی نمی‌خواهد. در نتیجه این کشمش درونی آن‌ها را به شدت درگیر می‌کند.
عود فیزیکی به این صورت است که فرد بالاخره به سمت مواد باز می‌گردد. این بازگشت در بعضی به صورت یک مرتبه مصرف اتفاق می‌افتد و در بعضی به صورت مصرف غیر قابل کنترل.
بعد از بازگشت به مصرف مواد مخدر چه باید کرد؟
اگر بعد از ترک دوباره به سمت مواد مخدر بازگشتید، به دنبال کمک باشید. این بازگشت بخشی از فرایند درمان است. اما حس شکست دارد. افکار منفی بخش اعظمی از افکار مربوط به اعتیاد هستند. اگر بخواهید مدام به این افکار منفی فکر کنید، خودتان را شماتت کنید و به خودتان سرکوفت بزنید، فقط احتمال عود کردن چندباره‌ی اعتیاد را بالا می‌برید.
بعد از اینکه دوباره به سمت اعتیاد بازگشتید از یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید که برای بازگشت دوباره‌ی شما به جاده‌ی بازتوانی کمکتان کند. همچنین می‌توانید از جلسات مشاوره و روان درمانی کمک بگیرید.
مشاوران ترک اعتیاد معمولاً از درمان شناختی – رفتاری استفاده می‌کنند که موجب تغییر الگوهای افکار منفی و افزایش مهارت‌های غلبه بر تمایل به مواد مخدر می‌شود. پژوهش‌های بسیاری ثابت کرده‌اند که درمان شناختی – رفتاری یک روش مؤثر برای جلوگیری از عود اعتیاد است.
ممکن است لازم باشد که بعضی از افراد درمان را دوباره از مرحله‌ی اول و سم زدایی آغاز کنند. شروع دوباره دشوار است اما کلینیک‌های ترک اعتیاد می‌توانند این فرایند را تسهیل کنند.
افکار منفی این قابلیت را دارند که در مسیر بازتوانی و بهبود مانع شما شوند. ممکن است شما فکر کنید که فردی بی‌اراده و ضعیف هستید و هر چند بار که ترک کنید، دوباره به سمت مواد بازخواهید گشت. آگاه باشید که این فکرها حقیقت ندارند و فکرهای مخصوص اعتیاد هستند.
بازگشت به مصرف مواد مخدر پس از ترک یک اتفاق معمول است و نباید فرد معتاد را نا امید کند. آنچه اهمیت دارد این است که فرد نا امید نشود، از نزدیکانش کمک بگیرد و دوباره وارد فرایند بهبودی و درمان شود.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «بعد از ترک چه باید کرد؟» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.