انواع کودک آزاری

 کودک آزاری

کودک آزاری به شکل‌های مختلفی اتفاق می‌افتد و می‌تواند جسمی، عاطفی یا جنسی باشد. اگرچه اغلب اوقات کودک آزاری به صورت عملی اتفاق می‌افتد، اما کودک آزاری غیر عملی هم امکان‌پذیر است و مثلاً ممکن است به واسطه‌ی بی‌توجهی رخ دهد. به عبارتی احتمال وقوع کودک آزاری در خانواده‌هایی که اعضایش معتاد به الکل و مواد مخدر هستند و پرخاشگری می‌کنند بیشتر از خانواده‌های دیگر است.

آسیب‌های کوتاه مدت، طولانی مدت و حتی مرگ از نتایج کودک آزاری هستند. بسیاری از کودکان نمی‌دانند که قربانیان کودک آزاری‌اند.

انواع کودک آزاری

کودک آزاری طیف وسیعی دارد و می‌تواند در هر فرهنگ، قومیت و قشری اتفاق بی‌افتد. این آزار می‌تواند فیزیکی، عاطفی، کلامی، جنسی یا به شکل بی‌توجهی باشد. ممکن است آزارهای جسمی به واسطه‌ی کارهایی مثل کتک زدن و یا شکستن استخوان‌ها  و آزارهای کلامی از طریق تحقیر تهدید کردن به آزار جسمی یا جنسی رخ دهند.

کودک آزاری جنسی یکی از انواع هولناک کودک آزاری است که کودک را وارد رابطه جنسی‌ای می‌کند که هیچ درکی از آن ندارد و همراه زور و اجبار با کودک عمل جنسی انجام می‌شود. این نوع از آزار کودکان با اعمالی مثل لمس اندام‌های خصوصی کودک، نشان دادن آلت تناسلی به او، نوازش‌های جنسی، تجاوز جنسی و یا استفاده از کودک در فیلم‌های غیراخلاقی اتفاق می‌افتد.

بی توجهی به کودک هم نوعی آزار است و می‌تواند آگاهانه یا به دلیل بی‌مسئولیتی اتفاق بی‌افتد. وقتی والدین یا نگهدارندگان کودک امکانات لازم برای پرورش کودک را فراهم نمی‌کنند و مراقب او نیستند در واقع به او بی‌توجهی می‌کنند. آن‌ها ممکن است یک محل زندگی امن، غذا، لباس و امکان تحصیل را از او دریغ کنند یا اینکه او را از عشق و محبت محروم کنند.

نشانه‌های کودک آزاری

شناسایی آزار کودکان همیشه ساده نیست. معمولاً کودکانی که آزار می‌بینند از شکایت کردن می‌ترسند، خود را مقصر می‌دانند یا فکر می‌کنند که هیچ کس حرفشان را باور نخواهد کرد. گاهی اوقات هم کسی که کودک را آزار می‌دهد، از نزدیکان او است و از آنجایی که کودک او را دوست دارد، با پنهان کردن آزاری که می‌بیند، از او محافظت می‌کند.

گاهی اوقات والدین توانایی شناخت نشانه‌های کودک آزاری را ندارند. چون نمی‌خواهند با واقعیت روبه‌رو شوند.

اگر احتمال می‌دهید که کودکی تحت آزار قرار داشته باشد، بهتر است که هر چه زودتر او را نزد یک متخصص ببرید تا مورد آزمایش قرار بگیرد. کودکی که آزار دیده، نیاز به حمایت و درمان خیلی سریع دارد و نجات او نباید به تأخیر بی‌افتد. در حالت ایده آل تا 72 ساعت بعد از آگاهی در مورد وضعیت کودکی که مورد آزار، مخصوصاً آزار جنسی قرار گرفته است، آزمایش گرفتن از او باید آغاز شود.

والدین همیشه باید به تغییرات فیزیکی و رفتاری غیرقابل‌توجیه کودکشان توجه داشته باشند و در صورت مشاهده‌ی نشانه‌هایی مثل نشانه‌های زیر فوراً همراه با کودک به یک متخصص مراجعه کنند.

نشانه‌های کودک آزاری جنسی

• رفتارهای سرشار از ترس (دیدن کابوس‌های شبانه، افسردگی، ترس‌های غیر عادی، تلاش برای فرار کردن)
• دردهای شکمی
• شب ادراری
• عفونت مجاری ادرار
• درد یا خون ریزی در ناحیه ی تناسلی
• بیماری‌های مقاربتی
• رفتارهای جنسی‌ای که با سن کودک هم‌خوانی ندارند

نشانه‌های کودک آزاری عاطفی

• تغییرات ناگهانی در اعتماد به نفس
• سردرد و دل‌درد بدون هیچ دلیل پزشکی
• ترس‌های غیر عادی
• افزایش کابوس‌های شبانه یا تلاش برای فرار کردن

نشانه‌های کودک آزاری جسمی

• هر نوع آسیبی که دلیل موجهی برای آن وجود نداشته باشد (زخم، جای سوختگی، آسیب‌های شکمی یا آسیب به سر، شکستگی)

علل کودک آزاری

ترکیب عوامل فردی، رابطه‌ای، اجتماعی و … احتمال کودک آزاری را بالا می‌برند. اگرچه کودکان مسئول آسیبی که به آن‌ها وارد می‌شود، نیستند اما پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که بعضی از ویژگی‌های خاص کودک را در خطر آزار دیدن قرار می‌دهند. در ادامه تعدادی از این ویژگی‌ها را نام می‌بریم:

• معلولیت‌های جسمی و ذهنی کودک
• انزوای اجتماعی خانواده‌ها
• عدم درک والدین از نیازهای کودک و رشد کودک
• سابقه‌ی خشونت خانگی در والدین
• فقر و دیگر آسیب‌های اجتماعی مثل بیکاری
• مصرف مواد مخدر در خانواده
• رابطه‌ی والد – فرزندی ضعیف
• ابتلای والدین به بیماری‌های روانی
• خشونت محیطی

درمان کودک آزار دیده

در بیشتر مواقع، کودکانی که مورد آزار قرار می‌گیرند یا به آن‌ها بی توجهی می‌شود، آسیب‌های روانی شدیدی می‌بینند. این کودکان ممکن است دچار افسردگی شدید شوند، خودکشی کنند یا رفتارهای خشونت آمیز انجام دهند. کودکی که سنش بیشتر باشد، ممکن است به سراغ مواد مخدر یا الکل برود، از خانه فرار کند یا دیگران را آزار بدهد. هر چه سن کودک کمتر باشد و رابطه اش با فردی که او را آزار داده نزدیک تر باشد، آسیب عاطفی شدیدتر خواهد بود.

روان درمانگران کودک با جلسات درمانی یا در صورت نیاز دارو درمانی به کودک آزار دیده کمک می‌کنند. معمولاً در این شرایط خانواده درمانی و همچنین جلسات مشاوره‌ی فردی برای کودک و دیگر اعضای خانواده توصیه می‌شود. این موضوع بسیار مهم است که اطرافیان کودک رفتار مناسب با کودک آزار دیده را یاد بگیرند.

در آخر می‌توان گفت کودک آزاری اتفاق هولناکی است و متأسفانه انواع کودک آزاری در سراسر جهان قربانیان زیادی دارند. آنچه از دست ما به عنوان پدر، مادر، افراد خانواده، معلم یا هر شهروند دیگری که ممکن است با کودکان برخورد داشته باشد، بر می‌آید این است که با آگاهی از نشانه‌های کودک آزاری، به محض مشاهده‌ی این نشانه‌ها، هرچه سریع‌تر برای وارد کردن کودک به فرایند درمان تلاش کنیم.

در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «اختلال کودک آزاری جنسی» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.