انواع اختلالات سالمندان

اختلالات سالمندان

سالمندان قشری از اقشار جامعه هستند و به میزانی که یک کشور توسعه یافته باشد، توجه جامعه به این قشر بیشتر می‌شود. همه می‌دانند که دوران سالمندی با بیماری‌های جسمی فراوانی همراه است. اما مشکلات سالمندان فقط به ایست قلبی، بیماری‌های گوارشی، پوکی استخوان و … ختم نمی‌شود و با بالا رفتن سن، طیفی از مشکلات روانی هم به مشکلات سالمندان اضافه می‌شود.

اختلالات سالمندان مثل اضطراب، افسردگی، مشکلات جنسی و اختلالات خواب سلامتی روانی آن‌ها را به خطر می‌اندازد.

انواع اختلالات سالمندان

سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که به طور طبیعی با کاهش توانایی‌های جسمی و روانی همراه است. در این مرحله علاوه بر ضعف‌های جسمی ممکن است سالمندان با اتفاقاتی مثل از دست دادن همسر و نزدیکان، بازنشستگی، دوری از فرزندان، تنهایی و مشکلات اقتصادی هم مواجه شوند.

چنین اتفاقاتی معمولاً عوارض روانی‌ای مثل اضطراب و افسردگی به همراه دارند. از اختلالات سالمندان می‌توان به اختلال خواب، اضطراب، افسردگی، زوال عقل، فراموشی، مشکلات جنسی و … اشاره کرد.

در این مقاله به معرفی اختلالات سالمندان می پردازیم:

اختلال خواب سالمندان

انسان‌ها در دوران سالمندی با مشکلاتی مثل بی‌خوابی، خواب آلودگی بیش‌ازحد، وقفه‌ی تنفسی موقع خواب، حملات خواب و … مواجه می‌شوند.

اختلالات خواب می‌توانند دلایل روانشناختی داشته باشند و نتیجه‌ی افسردگی و اضطراب باشند. بیماری‌های جسمی مثل وزن بالا، ناراحتی‌های قلبی، کمردرد و سردرد، بیماری‌های تنفسی و گوش و حلق و بینی هم گاهی منجر به اختلالات خواب می‌شوند.

محیط نامناسب هم می‌تواند علت اختلال خواب باشد. مثلاً سر و صدا یا محیط خیلی گرم یا سرد موقع خواب سالمندان را آزار می‌دهند.

اضطراب سالمندان

زندگی سالمندان با تغییرات زیادی همراه است و این تغییرات می‌توانند آن‌ها را مضطرب کند. در این مرحله‌ی زندگی افراد بازنشسته می‌شوند، مرگ بعضی از نزدیکانشان را تجربه می‌کنند، تنها می‌شوند، خود را به مرگ نزدیک می‌بینند، از کاهش توانایی‌های جسمی رنج می‌برند و ممکن است از فرزندانشان دور شوند.

همه‌ی این چالش‌های جدید و سخت سالمندان را مضطرب می‌کند و این اضطراب خودش را به صورت علائم جسمی‌ای مثل بالا رفتن فشار خون و افزایش تپش قلب یا مشکلات روانی‌ای مثل اختلالات خواب نشان می‌دهد.

افسردگی سالمندان

شاید فکر کردن به مرگ یکی از مهم ترین عوامل افسردگی در سالمندان باشد. معمولاً سالمندان افسرده از دردها و بیماری‌هایی شکایت می‌کنند که ریشه‌شان اختلال افسردگی است. انزوا، تنهایی و دلتنگی سالمندان زیادی را افسرده می‌کند

خیلی از سالمندان همسرشان را از دست می‌دهند، در هیچ شبکه‌ی اجتماعی‌ای حضور ندارند، از جانب فرزندانشان ترک می‌شوند، گرفتار مشکلات اقتصادی هستند و هیچ سرگرمی‌ای در زندگی ندارند.

در چنین موقعیت‌هایی افسردگی چیز عجیبی نیست.

کاهش وزن، خستگی، اختلال خواب، احساس بی‌ارزشی و سربار بودن، فکر کردن بیش از حد به مرگ، گوشه‌گیری، بی علاقگی به سرگرمی‌های پیشین و دلتنگی از نشانه‌های افسردگی در سالمندان هستند.

روان‌پریشی سالمندان

پژوهش ها نشان می‌دهند که سالمندان در خطر ابتلا به انواع بیماری‌های روانی قرار دارند. ترکیب عوامل بسیاری احتمال روان‌پریشی در سالمندان را افزایش می‌دهد.

زوال بخش‌های جلویی مغز که مرتبط با افزایش سن است و همچنین تغییرات عصبی-شیمیایی می‌توانند منجر به روان‌پریشی شوند. تغییرات شناختی، گوشه‌گیری اجتماعی، بیماری‌های جسمی و سوء‌مصرف داروهای زیاد، آسیب‌پذیری را در برابر روان پریشی افزایش می‌دهند.

شیزو فرنی، انواع فوبیا، دلیریوم، اختلالات خلقی، مصرف الکل و مواد مخدر و زوال عقل از جمله بیماری‌های روانی سالمندان هستند.

زوال عقل سالمندان

زوال عقل در سالمندان به شرایطی گفته می‌شود که مغز کم‌کم دچار آسیب شده و رو به نابودی می‌رود. آلزایمر شایع‌ترین نوع دمانس است که به تدریج پیشرفت می‌کند. خیلی از افراد دمانس و آلزایمر را با هم یکی می‌دانند. بر اساس گفته‌های مؤسسه‌ی بین‌الملی پیری، زوال عقل یک اختلال مغزی است که بر توانایی تعامل و ارتباط وانجام فعالیت‌های روزانه تأثیر می‌گذارد و آلزایمر نوعی از زوال عقل است که به شکل خاص بر بخش هایی از مغز که افکار، حافظه و زبان را کنترل می‌کنند، تأثیر می‌گذارد.

سالمندانی که مبتلا به زوال عقل هستند در برقراری ارتباط، صحبت کردن، تمرکز، توجه، استدلال و تحلیل دچار مشکل می‌شوند.

نشانه‌های آلزایمر و دمانس می‌توانند با هم هم‌پوشانی داشته باشند و به نقص‌هایی در حافظه، کاهش توانایی تفکر و ضعف‌هایی در ارتباطات ختم شوند.

فراموشی سالمندان

بعضی از افراد فکر می‌کنند که فراموشی همیشه نشانه‌ای از آلزایمر است. اما همه‌ی سالمندان دچار فراموشی، مبتلا به آلزایمر نیستند.

افزایش سن، مصرف دارو‌ها، مشکلات هیجانی و آسیب‌های شناختی ضعیف می‌توانند منجر به فراموشی شوند. در واقع فراموشی یک ویژگی عادی و معمولی افزایش سن است و وقتی انسان‌ها پیر می‌شوند، تغییراتی در همه‌ی قسمت‌های بدنشان رخ می‌دهد.

مغز هم یکی از اندام‌هایی است که تغییر می‌کند و نتیجه‌ی این تغییر ممکن است فراموشی، گم کردن وسایل یا افزایش زمان یادگیری باشد. این ها همه فراموشی‌های خفیف هستند و به معنی آلزایمر نیستند.

مشکلات جنسی سالمندان

با افزایش سن، همچون تغییرات بسیار در ویژگی‌های جسمی و روانی مختلف، فعالیت‌های جنسی هم تغییر می‌کنند. این تغییرات عادی هستند اما ممکن است بر عملکرد و لذت جنسی تأثیر بگذارند.

افزایش سن موجب تغییر اندام جنسی زنان می‌شود و رابطه‌ی جنسی برایشان به سختی و همراه با درد اتفاق می‌افتد. توانایی مردان سالمند هم در تحریک جنسی و حفظ عمل جنسی کاهش می‌یابد.

بعضی بیماری‌های جسمی، داروها و جراحی‌ها می توانند عملکرد جنسی سالمندان را مختل کنند و گاهی اوقات اختلالات روانی‌ای مثل افسردگی هم باعث می‌شوند فرد سالمند از عمل جنسی لذت نبرد.

افزایش اختلالات جسمی و روانی همراه با افزایش سن عادی و اجتناب ناپذیر و از نتایج طبیعی سالمندی است. اما این به این معنی نیست که این اختلالات درمان یا تعدیل نمی‌شوند و سالمندان نمی‌توانند از زندگی لذت ببرند.