اختلالات خوردن در نوجوانان
اختلالات خوردن در نوجوانان شایع هستند. متأسفانه دختران نوجوان زیادی که فکر میکنند اضافه وزن دارند، بعد از خوردن ناهار به سرویس بهداشتیم میروند و خودشان را مجبور میکنند که هرچه را خوردهاند بالا بیاورند.
گاهی اوقات نوجوانان به شدت در مورد ظاهر، اندام و وزنشان دچار وسواس میشوند. آنها خودشان را با ستارههای سینما مقایسه میکنند و برای اینکه شبیه به آنها شوند، رژیمهای غذایی سخت میگیرند، غذا نمیخورند، هرچه را خوردهاند بالا میآورند یا بیشازحد ورزش میکنند.
پسر 14 سالهای به نام سامان مدت زیادی نگران وزنش بود. او در دوران کودکی پسر قد کوتاه و چاقی بود. وقتی به دوران بلوغ پا گذاشت، ناگهان بلند و لاغر شد و با خودش عهد کرد که دیگر هرگز به وضعیت قبلی باز نگردد. او فقط سالاد میخورد و هیچ سسی هم به سالادش اضافه نمیکرد. هر روز کیلومترها میدوید و برای اینکه وزنش را حفظ کند، مُلیِن مصرف میکرد.
او بالاخره به نتیجهی دلخواهش رسید و صاحب اندامی زیبا و ورزشکاری شد اما همیشه احساس خستگی میکرد و حالش خوب نبود. در یک نیمه شب زمستانی سامان به شدت مریض شد. معده اش شدیداً درد میکرد و تب شدیدی داشت. پدر و مادرش او را به بیمارستان بردند و دکترش آزمایشهای زیادی از او گرفت تا متوجه مشکلش بشود.
امروزه اهمیتِ بیشازحد به اضافهوزن، میلیونها نوجوان را در سراسر جهان گرفتار کرده است. چند سال پیش پژوهشی ثابت کرد که 36% از نوجوانان دختر باور دارند که چاق هستند و 59% تلاش کردهاند که لاغر شوند.
بیش از 90% از افرادی که مبتلا به یک اختلال خوردن هستند، دختراناند. بعضی پسران نوجوان هم نگران ظاهرشان هستند. اختلالات خوردن در نوجوانانِ مذکر بیشتر به رژیمهای غذایی و ورزشهای سخت ختم میشود.
انواع اختلالات خوردن در نوجوانان
بیاشتهایی عصبی، پراشتهایی عصبی و اختلال پرخوری از جمله اختلالات روانی خوردن هستند که منجر به مشکلات شدیدی در رفتارهای مرتبط با غذاخوردن میشوند.
نوجوانانی که مبتلا به بیاشتهایی عصبی هستند به یک وزن مناسب و عادی، راضی نمیشوند. کسی که اختلال پراشتهایی عصبی دارد زیاد غذا میخورد و بعد با بالا آوردن یا استفاده از مٌلِین سعی میکند که احساس گناه ناشی از زیاد غذا خوردن را جبران کند.
نوجوانان مبتلا به بیاشتهایی عصبی شدیداً از اضافهوزن میترسند و با اینکه وزنشان از وزن ایدهآلی که در ذهن دارند هم کمتر است، احساس چاقی میکنند. آنها باور دارند که ارزش اصلی آدمها وابسته به ظاهر و اندامشان است.
پر اشتهایی عصبی معمولاً اغلب در سالهای پایانی نوجوانی و اوایل جوانی آغاز میشود. آدمهایی با این اختلال در چرخهی ناکارآمد زیاد غذا خوردن و بعد بالا آوردن غذا، استفاده از مٌلین یا ورزشهای سنگین گرفتار شدهاند.
علل اختلالات خوردن در نوجوانان
یک دلیل اصلی برای اختلالات خوردن در نوجوانان وجود ندارد. متخصصان اختلالات خوردن را با عوامل زیادی مثل روابط خانوادگی، مشکلات روانشناختی و ژنتیک مرتبط میدانند. ممکن است نوجوان اعتماد به نفس پایینی داشته باشد و شیفتهی داشتن یک بدن لاغر باشد.
گاهی اوقات مشغول بودن نوجوان به یک ورزش حرفهای مثل ژیمناستیک، باله یا دویدن باعث میشود که به لاغر بودن تشویق بشود و در نهایت دچار اختلال خوردن شود.
در پژوهشی محققان به این نتیجه رسیدند که وسواس زیاد در مورد بیعیبونقص بون، استانداردهای شخصی خیلی سطح بالا، انتظارات و انتقادهای والدین دلیل اختلالات خوردن هستند.
نشانه های اختلالات خوردن در نوجوانان
معمولاً نوجوانی که گرفتار یک اختلال خوردن است، نشانههایی مثل نشانههای زیر را بروز میدهد:
- داشتن یک تصویر تحریفشده از بدن خود
- حذف بیشتر وعدههای غذایی
- عادتهای غذایی غیر عادی (مثل خوردن هزاران کالری در یک وعدهی غذایی یا حذف کامل وعدههای غذایی)
- وزن کم کردن مکرر
- تغیر وزن شدید
- بیخوابی
- خشکی پوست
- حفرههای دندانی
- ریزش موها و کاهش کیفیت و سلامتی ناخنها
- بیشفعالی و علاقهی بسیار زیاد به ورزش کردن
نوجوانانی که از اختلالات خوردن رنج میبرند، معمولاً انکار میکنند که مشکل دارند. ممکن است نوسانات خلقی داشته باشند، مضطرب و افسرده باشند. ممکن است دوستانشان را از دست بدهند و نسبت به انتقادها بیشازحد حساس بشوند.
مشکل وقتی بیشتر میشود که والدین از نشانههای اختلالات خوردن آگاه نباشند و نوجوانان هم این نشانهها را مخفی کنند.
درمان اختلالات خوردن در نوجوانان
اگر چه روش درمانی آسانی برای درمان اختلالات خوردن در نوجوانان وجود ندارد، این اختلالات قابل درمان هستند. ترکیبی از روشهای درمانی مثل درمان شناختی – رفتاری و داروهای ضدافسردگی میتوانند برای غلبه بر پراشتهایی عصبی مورد استفاده قرار بگیرند.
درمان شناختی – رفتاری، به نوجوان کمک میکند تا با شناخت و جابهجایی افکار نامناسب، رفتار و احساسش را تغییر دهد. درمان بیاشتهایی عصبی معمولاً به واسطهی رژیم غذایی، نظارت پزشکی و درمانهای روانشناختی انجام میشود.
اگر اختلالات خوردن درمان نشوند، میتوانند به بیماریهایی جدی و حتی مرگ ختم شوند. دخترانی که مشکل بیاشتهایی عصبی یا پراشتهایی عصبی دارند، ممکن است دیگر عادت ماهانه را تجربه نکنند. همچنین اختلالات خوردن با دیگر بیماریهای جدی مثل بیماریهای کلیه و بیماریهای قلبی مرتبط هستند.
بهتر است اطرافیان یک نوجوان حتماً از علائم و نشانههای انواع اختلالات خوردن آگاه باشند و به محض مشاهدهی این نشانه ها همراه با نوجوان به یک متخصص مراجعه کنند.
در ادامه مطالعهی مقالهی «اختلالات شخصیت در نوجوانان» را به شما پیشنهاد میکنیم.