آیدانیتو > اختلالات شخصیت در نوجوانان
اختلال شخصیت نوجوانان

اختلالات شخصیت در نوجوانان

اختلالات شخصیت در نوجوانان

نوجوان مبتلا به یک اختلال شخصیت، در ارتباط با آدم‌ها و موقعیت‌های مختلف و حتی خودش، یک شیوه‌ی تفکر و رفتار سخت و ناسالم دارد. اختلالات شخصیت در نوجوانان موجب می‌شوند که افکار، احساسات و رفتارهای نوجوان غیرعادی به نظر برسند و با هنجارها و انتظارات جامعه هم‌خوانی نداشته باشند. به همین دلیل این نوجوانان در روابط‌شان با دیگران و انجام مسئولیت‌ها دچار اصطکاک می‌شوند.

نوجوانانی که مبتلا به نوعی ازا ختلالات شخصیت هستند، معمولاً نمی‌دانند که افکار و رفتارهایشان ناسالم است و احتمالاً باور نمی‌کنند که نوعی اختلال دارند.

 

انواع اختلالات شخصیت در نوجوانان

انواع مختلفی از اختلالات شخصیت وجود دارند که هر کدام علائم و نشانه‌های خاصی دارند. اما بعضی نشانه‌های شایع در همه‌ی اختلالات شخصیت وجود دارند. این نشانه‌ها موارد زیر را دربر می‌گیرند اما فقط به این‌ها محدود نمی‌شوند:

  • نوسانات خلقی مکرر و شدید
  • مشکلاتی در روابط
  • رفتارهای غیرقابل‌پیشبینی
  • نیاز به احساس لذت سریع
  • ناتوانی در کنترل هیجانات
  • مصرف مواد مخدر

در ادامه به معرفی مختصر انواع اختلالات شخصیت در نوجوانان می‌پردازیم:

اختلال پارانویا

نوجوانی که از اختلال پارانویا رنج می‌برد، معمولاً علائم زیر را نشان می‌دهد:

  • به سختی به دیگران اعتماد می‌کند و باور دارد که آن‌ها قصد سو استفاده از او را دارند.
  • اطمینان کردن به آدم‌ها، حتی دوستانش برای او دشوار است.
  • با دقت دیگران را مشاهد می‌کند وبه دنبال نشانه‌هایی از خیانت و خصومت است.
  • همیشه به کسی که با او در یک رابطه‌ی عاطفی است، مشکوک است و بدون هیچ شواهدی تصور می‌کند که مورد خیانت قرار گرفته‌ است.
  • در هر موقعیتی تهدیدها و خطرهایی را می‌بیند که دیگران نمی‌بینند.

اختلال شخصیت اسکیزوئید

نشانه‌های اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل موارد زیر هستند:

  • عدم علاقه به روابط نزدیک با دیگران و حتی اعضای خانواده
  • احساس اینکه روابط آزادی را سلب می‌کنند و منجر به مشکلات می‌شوند
  • ترجیح به تنها ماندن با افکار خود
  • علاقه به زندگی کردن بدون دخالت دیگران
  • تجربه‌ی احساس لذت خیلی کم در زندگی
  • علاقه‌ی خیلی کم به رابطه‌ی جنسی و صمیمیت
  • سرد بودن با دیگران

اختلال شخصیت ضد اجتماعی

نوجوانانی با اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً احساسات و رفتارهای زیر را تجربه می‌کنند:

  • رفتارهای هیجانی، بدون فکر قبلی و بی‌توجهی به نتایج این رفتارها برای خود و دیگران
  • رفتارهای خطرناک و گاهی اوقات غیر قانونی
  • رفتارکردن به شیوه‌ای که موجب آزار دیگران می‌شود
  • انجام کارهایی برای رسیدن به اهداف، بدون در نظر گرفتن اینکه این رفتارها ممکن است به دیگران آسیب برسانند
  • عدم احساس گناه بابت ناراحت کردن دیگران
  • تحریک پذیری، پرخاشگری و دعوا کردن با دیگران
  • ناتوانی در ماندن در یک شغل به مدت زیاد و خیلی زود دچار ملال شدن
  • سابقه‌ی جرم
  • تشخیص یک اختلال رفتاری در شخص، قبل از 15 سالگی
  • باور اینکه برای موفقیت در زندگی باید به هر کاری دست زد

 

اختلال شخصیت مرزی

این اختلال یک اختلال شخصیت خیلی شایع در میان نوجوانان و جوانان است و معمولاً با این نشانه‌ها همراه است:

  • احساس ناتوانی در شناخت واقعی خود و ویژگی‌های شخصیتی و هویتی
  • رنج بردن از نوسانات خلقی و تغییرات احساسی خیلی شدید و سریع (فرد مدام میان احساساتی مثل شادی، غم، خشم، ملال و … در حرکت است)
  • تجربیات روان‌پریشانه‌ی خیلی جزئی (شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که برای یگران قابل شنیدن و دیدن نیستند)
  • انجام کارها بدون فکر قبلی که معمولاً در آینده موجب پشیمانی می‌شود
  • صدمه زدن به خود یا خودکشی
  • تحریک پذیری، پرخاشگری و دعوا کردن با دیگران به آسانی
  • روابط طوفانی و درهم‌شکسته
  • گرفتار شدن در روابط آسیب‌زا به علت ترس از تنهایی

کلمه‌ی «مرزی» برای بعضی بی‌معنی است و ترجیح می‌دهند که برای اشاره به این اختلال از کلمه‌ی «عدم تعادل هیجانی» استفاده کنند.

اختلال شخصیت نمایشی

نشانه‌های اختلال شخصیت نمایشی شامل موارد زیر هستند:

  • احساس ناراحتی در صروت مرکز توجه نبودن
  • احساس نیاز به سرگرم کردن دیگران
  • انجام رفتارهای همراه با اغواگری برای جلب توجه دیگران
  • وابستگی به تأیید دیگران
  • به راحتی تحت تأثیر دیگران قرار گرفتن

اختلال شخصیت خود شیفتگی

نوجوان خودشیفته به دلیل ابتلا به این اختلال افکار و رفتارهای زیر را تجربه می‌کند:

  • باور اینکه به دلایل خاصی با دیگران فرق دارد، از آن‌ها بهتر است و لیاقت بیشتری دارد
  • برخورداری از یک عزت‌نفس شکننده و وابستگی به شناسایی ارزش‌ها و نیازهایش از جانب دیگران
  • احساس غم و ناراحتی در صورت طرد شدن از جانب دیگران
  • رنج کشیدن بابت موفقیت‌های دیگران
  • ارجح دانستن نیازهای خود نسبت به نیازهای دیگران
  • خودخواه و از خودراضی به‌نظر رسیدن

اختلال شخصیت اجتنابی / اضطرابی

اختلال شخصیت اجتنابی / اضطرابی همراه با نشانه‌های زیر است:

  • اجتناب از کار کردن یا فعالیت‌های اجتماعی‌ای که موجب قرار گرفتن در کنار دیگران می‌شوند
  • حساسیت خیلی زیاد نسبت به عدم تأیید و انتقادهای دیگران
  • نگرانی همیشگی بابت طرد شدن و نادیده گرفته شدن
  • احساس تنهایی و کم‌ارزش‌تر بودن از دیگران
  • بی‌میلی نسبت به انجام فعالیت‌های جدید به علت ترس از عدم موفقیت و شرمنده شدن

اختلال شخصیت وابسته

نوجوانان وابسته نشانه‌های زیر را بروز می‌دهند:

  • احساس نیازمند بودن، ضعیف بودن و ناتوانی در تصمیم گیری و عملکرد مناسب بدون کمک و حمایت دیگران
  • اجازه دادن به دیگران برای به عهده‌گرفتن مسئولیت‌های زندگیِ شخصیِ خود
  • موافقت با چیزهایی که به نظر فرد اشتباه هستند یا به آن‌ها علاقه ندارد، فقط برای تنها نماندن
  • اعتقاد به اینکه دیگران خیلی با ارزش‌تر و با استعدادتر از او هستند
  • منفعل بودن و عدم اظهارنظر

درمان اختلالات شخصیت در نوجوانان

از آنجایی که اختلالات شخصیت در نوجوانان در درجه‌ی اول مرتبط با افکار و رفتارهای آن‌ها است، روش‌های درمانی باید تغییر این دو عامل را در نظر بگیرند.

روان‌درمانگر، یک نوجوان مبتلا به اختلال شخصیت را از افکار و رفتارهایش آگاه می‌کند و به او کمک می‌کند تا درک کند که تأثیرات منفی این رفتارها و افکار شامل چه مواردی هستند. قدم بعدی این است که نوجوان با درک الگوهای ناسالم فکری و رفتاری، با کمک روان‌درمانگر یاد بگیرد که چطور آن‌ها را تغییر دهد و رفتارها  و افکار مناسبی را با تمرین کردن جایگزین رفتارها و الگوهای فکری اشتباه کند.

اختلالات شخصیت در نوجوانان می‌توانند عملکرد مثبت آن‌ها را در حوزه‌های مختلف زندگی کاهش دهند. به همین دلیل آگاهی والدین و سایر کسانی که با نوجوان در تعامل هستند، از نشانه‌ها و روش‌های درمانی این اختلالات به نفع نوجوان و اطرافیانش است.

 

در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «وسواس در نوجوانان» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

 

1 دیدگاه در “اختلالات شخصیت در نوجوانان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *