راهنمای مطالعه
پرخاشگری در جوانان
در روانشناسی اجتماعی، واژهی پرخاشگری به معنای رفتاری است که در جهت آسیب رساندن به دیگران انجام میشود. رفتارهای پرخاشگرانه از جانب کسی که آنها را انجام میدهد، میتوانند برای اطرافیان بسیار خطرناک باشند. به همین علت شناخت پرخاشگری، علائم و علل آن و شیوههای درمانش هم به فرد پرخاشگر کمک میکند و هم به افراد خانواده و دوستانش.
به گفتهی بسیاری از روانشناسان پرخاشگری تا حدی لازم است و به بقای گونهی بشر کمک میکند. اگر انسانها خشم خود را در برابر حملاتی که به آنها میشد، نشان نمیدادند زنده نمیماندند. یک نوزاد هم وقتی به دنیا میآید با رفتارهای پرخاشگرانهای مثل جیغ زدن، فریاد کشیدن و با صدای بلند گریه کردن به نوعی اعلام میکند که نیازهایی دارد و اگر این نیازها رفع نشوند از بین خواهد رفت.
اما در زندگی اجتماعی اگر پرخاشگری در روابط بین فردی و محیطهای تحصیلی و شغلی رخ دهد، در عملکرد فرد اختلال ایجاد میکند، به دیگران آسیب میرساند و ممکن است به مواجهه با قانون تبدیل شود.
پرخاشگری در جوانان شایع است و آنها را دچار مشکلات بسیاری میکند. آنها پرخاشگری را به صورت کلامی، فیزیکی و دعواهای احساسی نشان میدهند و گاهی با این رفتارها حس زنده بودن و واقعی بودن میکنند. انگار که میخواهند خودشان را با پرخاشگری تعریف کنند.
بعضی از جوانان وقتی در جامعه به مشکل برخورد میکنند، فوراً از خود رفتار پرخاشگرانه نشان میدهند یا به طور کلی از جانب نزدیکان به عنوان فردی خشت شناخته می شوند. اما دلیل پرخاشگری جوانان چیست؟
علل پرخاشگری در جوانان
الکل و مواد مخدر
مصرف الکل و مواد مخدر میتواند میزان خشونت را در افراد افزایش دهد و باعث شود که به ویژه در زمان مستی از خود رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند.
از آنجایی که اکثر مصرفکنندگان مشروبات الکلی و مواد مخدر جوانان هستند، یکی از علل پرخاشگری در جوانان میتواند همین باشد.
اختلالات روانی
اختلالات روانی یکی از علل پرخاشگری و خشونت در میان جوانان هستند. بیماریهای روانیای مثل افسردگی، اختلال دو قطبی و اختلال بیش فعالی میتوانند نشانههایی از پرخاشگری داشته باشند. در واقع گاهی اوقات بیماریهای روانی پشت رفتارهای پرخاشگرانه پنهان میشوند.
فشار دوستان و همسالان
جوانی دورانی از زندگی است که افراد علاقهی زیادی به معاشرت با همسن و سالانشان دارند و بسیار تحت تأثیر آنها هستند.
اگر یک جوان عضوی از یک گروه دوستانه با رفتارهای پرخاشگرانه یا بزهکارانه باشد، ممکن است برای تقلید از آنها شبیه به آنها رفتار کند.
عوامل محیطی
زندگی در یک محلهی جرمخیز میتواند به راحتی انسانها را پرخاشگر کند. جوانان بیشتر از سالمندان بیرون از خانه وقت میگذارند. وقتی یک جوان در محیطی زندگی کند که محل زندگی بزهکاران، مواد فروشها، دزدها و سرشار از فقر باشد، می تواند به راحتی از آنها تأثیر بپذیرد.
جرم و جنایت با پرخاشگری جوانان رابطهی مستقیم دارند و زندگی در محلهی مجرمان احتمال رفتارهای پرخاشگرانه را بالا میبرد.
سبکهای فرزندپروری
سبکهای فرزندپروری سختگیرانه و پرخاشگرانه یا بیتوجه می توانند در آینده به رفتارهای پرخاشگرانه بیانجامند. کسی که در دوران کودکی مدام تحت خشونت قرار بگیرد، ممکن است در جوانی خشمش را در رابطه با دیگران تخلیه کند.
همچنین پدر و مادرهای بیتوجه به فرزندانشان آموزش نمیدهند که پرخاشگری در زندگی اجتماعی چه تبعاتی دارد و این کودکان پرخاشگری را یک واکنش بهنجار تلقی میکنند کسانی که در دوران کودکی مورد آزار قرار بگیرند، ممکن است وارد چرخهی خشونت شوند و در آینده از خودشان رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند.
سوء استفاده جسمی، جنسی و عاطفی در کودکی
کسی که در کودکی مورد سوءاستفاده قرار بگیرد، یاد میگیرد که خشونت کند. این سوءاستفاده چه یک خشونت عاطفی باشد، چه کلامی و چه جسمی یا جنسی، کودک را وارد چرخهی خشونت میکند و قربانی خودش یک روز تبدیل به متجاوز می شود.
ممکن است ریشه اصلی پرخاشگری در جوانان ، سوءاستفادههای دوران کودکی باشد.
نیاز به قدرت
جوانی دورانی است که افراد تمایل دارند، احساس قدرت کنند. آنها میخواهند مستقل و قدرتمند به نظر برسند و به همین منظور ممکن است از رفتارهای پرخاشگرانه برای قدرت طلبی استفاده کنند.
ناتوانی در حل مشکلات
افرادی که از سلامت روانی برخوردار باشند، در مواجهه با مشکلات از راهبردهای عقلانی استفاده میکنند و برای حل مشکل تا جایی که ممکن است از در منطق و گفتوگو وارد میشوند.
بعضی از جوانان شاید به علت عدم آموزش در سنین پایین و در محیط خانه و مدرسه این طور تصور کنند که تنها راه مقابله با یک مشکل، خشونت است. چنین افرادی از راه حلهای حل مسأله، مشورت و تصمیم گیری بیخبرند.
احساس ناکامی
احساس ناکامی یکی از عواملی است که منجر به پرخاشگری در جوانان میشود. وقتی یک جوان در زندگی به اهداف و خواستههایش نرسد، با احساس ناکامی مواجه میشود و احتمال دارد که دست به رفتارهای پرخاشگرانه بزند.
وضعیت اقتصادی
فقر و وضعیت نامساعد اقتصادی یکی از علل پرخاشگری در هر جامعهای است. جوانان در سنی هستند که قصد دارند آیندهی خود را بسازند و به یک امنیت شغلی برسند. اما شرایط اقتصادی در بسیاری از کشورها دچار عدم تعادل است.
جوانی که فارغ التحصیل شود، اما بیکار بماند یا مشغول کار کم درآمد و نا امنی بشود، ممکن است مکانیسم دفاعی خود در برابر اضطرابهای حاصل از ناامنی اقتصادی را به صورت رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهد.
چه باید کرد؟
عواملی که از آنها به عنوان ریشههای پرخاشگری در جوانان نام بردیم، جنبههای متفاوتی دارند. بعضی مربوط به شیوههای فرزندپروری و سوءاستفادههای دوران کودکی هستند. بعضی از عدم آموزش مناسب برای حل مسأله سرچشمه میگیرند و برخی از علل پرخاشگری در جوانان هم ناشی از عوامل محیطی و از عهدهی جوانان خارج است.
آنچه مهم است این است که بدانیم برای پیشگیری از پرخاشگری در جوانان، خانوادهها، محیطهای آموزشی و نهادهای دولتی باید دست به دست هم بدهند تا جوانان با پرورش در یک محیط امن و زیر سایهی شیوههای فرزند پروری سالم، راهی محیطهای آموزشیای شوند که راهبردهای عقلانی حل مسأله را در آنجا یاد بگیرند و با ورود به جامعه بتوانند یک آیندهی امن اقتصادی را برای خود متصور شوند.
مشاوره جوانان در آیدانیتو
آیدانیتو یک فضای هوشمند مشاوره و آموزش است. مشاوران خانواده متخصص و باتجربه ما در آیدانیتو می توانند برای حل بسیاری از مشکلات و معضلات فردی که ریشه های روانشناختی دارند، به مخاطبان مشاوره تلفنی بدهند. پرخاشگری در جوانان هم معضلی است که تا از ریشه و علل آن باخبر نشویم، نمی توانیم برای درمانش اقدامی عملی انجام بدهیم.
اگر شاهد نشانه های پرخاشگری در خودتان، به عنوان یک جوان، هستید یا یکی از اعضای خانواده شما دختر یا پسر جوانی است که خشونت می کند، برای آگاهی از بهترین و کارآمدترین روش های درمان پرخاشگری در جوانان ، می توانید با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر در زمینهی ویژگیهای جوانان و انواع اختلالاتشان، مطالعه مقاله اختلالات جوانان، علل ابتلا و انواع روشهای درمان را به شما پیشنهاد میکنیم.
5