زنان شاغل

زنان شاغل

موضوع اشتغال زنان، موضوع بحث بر انگیز و پرچالشی است. چون قدمتش به اندازه قدمت اشتغال مردان نیست و فراگیری آن روز به روز بیشتر می شود و تأثیرات قابل توجهی بر ابعاد مختلف جامعه می گذارد.

زنان شاغل در زندگی شخصی و اجتماعی با چالش های زیادی رو به رو می شوند. بعضی از این زنان به اجبار و برای برطرف کردن نیازهای مادی خود و خانواده شان کار می کنند. اما زنان بسیاری از کارکردن و فعالیت های اجتماعی لذت می برند. شاید دغدغه بزرگ زنانی که به انتخاب خودشان وارد جامعه شدند این باشد که نمی دانند چطور باید بین زندگی اجتماعی و فردی تعادل برقرار کنند.

در این مقاله به دلایل اصلی افزایش ورود زنان به محیط های کاری، در 50 تا 75 سال اخیر و نتایج انقلاب زنانه در محیط های کاری می پردازیم:

چرا زنان کار می کنند

چرا زنان کار می کنند؟ چه اتفاقی در طول تاریخ موجب شد که زنان شاغل شوند و از خانه بیرون بیایند؟

کمبود کارگر در جنگ جهانی دوم

مردان زیادی در جنگ جهانی دوم راهی جبهه ها شدند. از سال 1940 تا 1945، تعداد زنان کارگر 50% رشد داشت. زنان زیادی به علت عدم حضور مردان وارد بازار کار شدند و این اتفاق منجر به تغییرات فرهنگی بسیاری از جمله عادی شدن کار کردن زنان طبق متوسط شد که قبلاً یک تابوی اجتماعی بود.

رشد جنبش های زنانه

زنان آزادی خواهی که به دنبال حقوق برابر با مردان بودند، در طول تاریخ، مسیر ورود زنان به جامعه و شاغل شدن را هموار کردند.

الزام اقتصادی

با افزایش هزینه های زندگی، اشتغال زنان در بسیاری از خانواده ها به یک الزام برای حمایت از خانواده و برطرف کردن نیازهای مادی تبدیل شد.

رشد کارهای خدماتی و کاهش کارهای تولیدی

این تغییر نیاز به زنان شاغل را در جوامع مختلف افزایش داد. در گذشته کارها بیشتر یدی بودند و مردان بهتر از پس آن ها بر می آمدند اما وقتی قدرت ذهنی و فکری مهم تر از قدرت بدنی شد، زنان هم وارد بازار کار شدند.

افزایش دسترسی به امکانات تحصیلی

وقتی زنان توانستند به دانشگاه ها و مراکز تحصیلی راه پیدا کنند، توانایی شان برای به دست آوردن شغل بیشتر شد.

امروزه در کشور خودمان، ایران، هم می بینیم که دختران بیشتر از پسران به کلاس های دانشگاهی راه پیدا می کنند. مسلماً بسیاری از این دختران به دانشگاه می روند تا بعداً شاغل شوند.

نتایج ورود زنان به بازار کار

زنان شاغل تغییرات بسیاری را در جوامع به وجود آورده اند. مسلماً هر تغییری با پیامدها و تأثیراتی همراه است. در اینجا به تغییرات ناشی از شاغل شدن زنان می پردازیم:

افزایش قدرت اقتصادی زنان

زنان مثل گذشته برای امور مالی و انجام فعالیت های اقتصادی به مردان وابسته نیستند. زنان بسیاری صاحب درآمد هستند و می توانند نیازهای خودشان را برآورده کنند.

همین باعث شده است که دیگر مثل گذشته مردها به آن ها تسلط نداشته باشند و نتوانند زنان را از نظر مالی تهدید کنند.

ارتقای خروجی کسب و کارها

پژوهش ها نشان می دهند که نتایج حاصل از فعالیت های شرکت هایی که زنان در آن ها مشغول به کارند، بسیار بهتر از شرکت ها و مؤسسات خالی از حضور زنان هستند.

افزایش تعداد مدیران زن

با ورود زنان به جامعه و دنیای کسب و کارها، زنان زیادی کسب و کارهایی را به راه انداخته و مدیر شرکت ها و کارخانه های کوچک و بزرگ شده اند.

کاهش ساعات وقت گذراندن مادران با فرزندانشان

بدون شک کار کردن زنان عوارضی هم دارد. به عنوان مثال وقتی زنان شاغل تمام وقت کار می کنند به این معنا است که زمان کمتری را در مقایسه با زنان خانه دار برای تعامل با فرزندانشان دارند. بسیاری از کودکان و نوجوانان وقتی به خانه می روند، با یک خانه خالی مواجه می شوند.

بدون شک کمبود ارتباط میان یک کودک یا نوجوان و مادرش یا کاهش کیفیت روابط مادر – فرزندی به علت خستگی مادر شاغل می تواند منجر به آسیب های روانی زیادی برای فرزندان شود.

افزایش سطح استرس و تغییر نقش ها

مادران شاغل علاوه بر نقشی که بیرون از خانه دارند باید در خانه هم نقش مادری را ایفا کنند و کارهای خانه مثل آشپزی، تمیز و مرتب کردن محل زندگی و … را به عهده بگیرند. آن ها احتمالاً می دانند که تربیت فرزندان چقدر اهمیت دارد و از سویی نگران مسئولیت ها و چالش های کاری هم هستند.

در گذشته زنان یک نقش مشخص در خانه و خانواده داشتند اما امروزه نقش های مختلفی که هر کدام با انبوهی از مسئولیت ها همراه است سطح استرس زنان شاغل را بسیار بالا برده است. استرسی که می تواند عوارض جسمانی  وروانی شدیدی داشته باشد.

اختلافات زناشویی

بعضی از مردان ترجیح می دهند که همسرشان بیرون از خانه کار نکند در حالی که زن به حضور در جامعه علاقه مند است. گاهی اوقات زن و مرد هر دو کار می کنند اما وظایف و کارهای خانه به مساوات میان آن ها تقسیم نمی شود، در نتیجه مسئولیت های زن بیش از حد می شود.

در چنین شرایطی اگر همسران هم فکری و همیاری نداشته باشند، اختلاف زناشویی افزایش پیدا می کنند و زندگی مشترک به خطر می افتد.

در آخر می توان گفت که زنان شاغل در مسیر اشتغال به راحتی قدم برنمی دارند و این مسیر هنوز سنگلاخ های بسیاری دارد. ما برای تعادل برقرار کردن میان نقش های خانگی و نقش های داخل جامعه نیازمند هم فکری، پژوهش و تغییر سیاست های بسیاری داریم تا زنان برای شکوفایی استعدادهایشان دچار فرسایش نشوند.

در ادامه مطالعه مقاله «سیگار در زنان» را به شما پیشنهاد می کنیم.