راهنمای مطالعه
کودک بی قرار را بشناسیم
همه‌ی کسانی که با کودکان در ارتباط هستند، چه پدر و مادرها و چه معلم‌ها، کودک بی‌قرار را می‌شناسند. این کودک تنش و نگرانی را همراه با خود به زندگی بزرگسالان می‌آورد و آن‌ها را وامی‌دارد تا به‌فکر چاره باشند.
کودکان بی‌قرار مدام درحال حرکت و جنب‌وجوش هستند و انگار هرگز قصد آرام‌گرفتن ندارند. طیف وسیعی از مشکلات می‌توانند علل ابتلای کودکان به بی‌قراری باشند. از خواب نامناسب گرفته تا انواع بیماری‌ها و اختلالات جسمی و روانی. آنچه اهمیت دارد این است که در مواجهه با این کودکان باید آن‌ها را دوست داشت و موقعیت‌شان را درک کرد.
رفتار کودک بی‌قرار با دیگر کودکان متفاوت و به‌راحتی قابل تشخیص است. در این مقاله می‌کوشیم تا به نشانه‌ها و علل بی‌قراری این کودکان اشاره کنیم و راه‌هایی را برای درمان آن‌ها پیشنهاد دهیم:
رفتار کودک بی قرار
کودکان بی‌قرار بیش‌ازحد جنب‌وجوش می‌کنند. همه‌چیز از جمله وسایل و اسباب‌بازی‌ها را به‌هم می‌ریزند. سروصدای زیادی به‌راه می‌اندازند و ممکن است به دیگران آسیب برسانند. آن‌ها خواب کافی ندارند و به‌نظر می‌رسد که هرگز خسته نمی‌شوند.
کودک بی‌قرار بی‌توجه و بی‌نظم و مضطرب است و آرام‌نشستن برای مدت زمان زیاد برای او دشوار است. تمرکز کردن برایش کار راحتی نیست و انگار هرلحظه محرکی او را وادار به واکنش می‌کند و برمی‌انگیزد.
بداخلاقی و ستیزه‌جویی هم از ویژگی‌های کودکان بی‌قرار است. کودکان دیگر و حتی بعضی از بزرگسالان از کودک بی‌قرار فرار می‌کنند.
علل بی قراری یک کودک بی قرار
- گاهی کودک بی‌قرار به دنبال جلب‌توجه و محبت والدین یا معلمان است و به‌این‌شیوه تلاش می‌کند تا خود را نشان دهد.
- کودک بی‌قرار ممکن است مبتلا به یک بیماری عصبی مادرزادی و از بد تولد دچار مشکل بی‌قراری باشد.
- بی‌قراری کودک ممکن است ناشی از هوش بالای او باشد. یک کودک باهوش حوصله‌اش زود سر می‌رود و شروع می‌کند به سروصدا و شیطنت و به‌هم ریختن محیط.
- محیط خانواده و سبک فرزندپروری می‌تواند موجب بی‌قراری شود. کودکانی که در خانه‌های متشنج زندگی می‌کنند، در مواجهه با درگیری‌ها و مشاجرات زیادی قرار دارند و آرامش روانی ندارند. گاهی پدرومادر مدام کودک را تهدید به تنبیه‌های سخت می‌کنند و موجب اضطراب و بی‌قراری او می‌شوند.
- رژیم غذایی در بی‌قراری کودکان نقش دارد. مثلاً غذاهایی که مواد افزودنی دارند و حاوی رنگ‌ها هستند در ایجاد این اختلال مؤثرند.
- کودکان طبقه‌های پایین اجتماع و کودکانی که در خانواده‌هایی با مشکلات معیشتی زندگی می‌کنند بیشتر به بی‌قراری مبتلا می‌شوند.
- اختلالات خواب در کودکان ممکن است موجب بی‌قراری آن‌ها شود.
درمان کودک بی قرار
در ابتدا باید علت اصلی رفتار کودک بی‌قرار را با مشاهده‌ی دقیق و منظم درک کرد و سپس به درمان پرداخت. اگر عامل خاصی موجب اضطراب کودک شده باشد با برطرف‌کردن آن می‌توان کودک را آرام کرد. مهم‌ترین کار در برخورد با کودک بی‌قرار پذیرش او و برقراری یک رابطه‌ی عاطفی با او است.
دارودرمانی می‌تواند به کودک بی‌قرار کمک کند. داروهای آرام‌بخش در این فرایند مفید هستند اما کفایت نمی‌کنند. فعالیت‌های آرامش‌بخشی مثل ارتباط با طبیعت و بازی در محیط‌های پردارودرخت و نزدیکی به گل‌‌ها و استشمام بوی آن‌ها به آرامش این کودکان کمک می‌کند.
نقاشی و بازی با رنگ، خمیربازی و فعایت‌های هنری خلاقانه برای کودک بی‌قرار مفید است و موجب سرگرمی و افزایش توجه او می‌شود.
در آخر می‌توان گفت کودک بی قرار کودکی است مثل سایر کودکان با همان نیازها و ویژگی‌های کودکانه. باید او را دوست داشت و به او توجه کرد. آنچه اهمیت دارد این است که چنین کودکی درک و علل بی قراری او کشف شود تا بتوان برای بهبودی او قدم برداشت.