راهنمای مطالعه
طلاق زن
طلاق یک آسیب اجتماعی و بدون شک در اکثر مواقع اتفاقی ناراحت‌کننده و همراه با آسیب‌های روانی بسیاری است. کمتر کسی در زمان ازدواج و آغاز زندگی مشترک به جدایی فکر می‌کند. معمولاً همسران موقع پیوند زناشویی به همراهی پایدار و همیشگی فکر می‌کنند و سرشار از امید و آرزو هستند.
اما زندگی همیشه در مسیر دلخواه ما پیش نمی‌رود. گاهی همسران به دلایل مختلف از همدیگر جدا می‌شوند و شاید حتی در موقعیت‌هایی طلاق بهترین راه‌حل باشد.
طلاق زوجین می‌تواند توافقی باشد یا از جانب یکی از همسران درخواست شود. هر کدام از انواع طلاق ویژگی‌های روانشناختی و حقوقی مخصوص به خودش را دارد.
در این مقاله به فرایند حقوقی طلاق زن و نکات روانشناختی‌ای که بهتر است زنان قبل و بعد از طلاق برای حفظ سلامتی روانی به آن‌ها توجه کنند، می‌پردازیم.
فرآیند حقوقی طلاق زن
وقتی درخواست طلاق از جانب زن باشد، شرایط دشوار می‌شود. وقتی طلاق از جانب زن مطرح بشود، 3 مرحله دارد. در مرحله‌ی اول درخواست طلاق زن در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می‌گیرد. داوران بعد از بررسی پرونده، نظر خود را به دادگاه ارائه می‌دهند و دادگاه رأی خود را صادر می‌کند.
اگر زن با رأی دادگاه موافق نباشد، ۲۰ روز مهلت تجدید نظرخواهی دارد. در این صورت پرونده به دادگاه تجدید نظر استان فرستاده می‌شود. دادگاه تجدید نظر معمولاً بدون حضور زن و مرد رأی صادر می‌کند. اگر زن همچنان با رأی دادگاه تجدید نظر موافق نباشد، ۲۰ روز برای فرجام خواهی مهلت دارد. در این موقعیت پرونده در اختیار دیوان عالی کشور قرار می‌گیرد.
در صورتی که دیوان رأی دادگاه تجدید نظر را تأیید کند فرایند متوقف می‌شود و اگرنه پرونده دوباره برای رسیدگی مجدد به دادگاه تجدید نظر برمی‌گردد و فرایند درخواست طلاق ادامه پیدا می‌کند.
طلاق زمان‌بر است و در صورتی که توافقی نباشد، صبر زیادی می‌طلبد.
طلاق زن در سه صورت امکان پذیر است که در اینجا به آن‌ها می‌پردازیم:
شرایط دوازده گانه عقدنامه
اگر زن یکی از شروط 12 گانه را داشته باشد، از ناحیه‌ی مرد وکیل است که خودش شخصاً یا با انتخاب فرد دیگری به عنوان وکیل، بعد از مراجعه به دادگاه و اثبات شرط یا شروط، درخواست طلاق کند.
در اینجا شرایط دوازدهگانه ضمن‌عقد را بیان می‌کنیم:
- مرد به مدت شش ماه نفقه زن را پرداخت نکند.
- زن بتواند سوء رفتار مرد را ثابت کند.
- مرد بیماری خطرناکی داشته باشد که قابل درمان نباشد.
- جنون مرد ثابت شود و امکان فسخ ازدواج وجود نداشته باشد.
- شغل مرد آبروی زن را ببرد.
- مرد به الکل یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و ادامه‌ی زندگی زن با او ممکن نباشد.
- مرد به مدت 5 سال یا بیشتر به حبس محکوم شده باشد.
- مرد به مدت 6 ماه متوالی، بدون عذر موجه زندگی زناشویی را ترک کرده باشد.
- مرد به مجازات حد یا تعزیر محکوم شده باشد.
- بعد از گذشت 5 سال، مرد نتواند بچه دار شود.
- مرد بدون اجازه‌ی همسرش، مجدداً ازدواج کند.
- بعد از گذشت شش ماه از مراجعه‌ی زن به دادگاه، مرد مفقودالاثر باشد.
در صورتی که مرد این شروط را در ذیل عقدنامه امضا کرده باشد، زن با استناد به آن‌ها می‌تواند درخواست طلاق دهد.
عسر و حرج
اگر ادامه‌ی زندگی مشترک برای زن خطرات جانی، مالی، حیثیتی و … داشته باشد با استناد به ماده‌ی 1146 ناظر به ماده 1130 قانون مدنی می‌تواند تقاضای طلاق کند. در صورتی که دادگاه علل زن برای عسر و حرج و امکان‌پذیر نبودن ادامه‌ی زندگی مشترک را کافی تشخیص دهد، حکم طلاق زن صادر می‌شود.
طلاق زن با داشتن حق طلاق
در این حالت مرد اختیار خودش در طلاق دادن زن را به او واگذار می‌کند تا بتواند خود را طلاق دهد. حق طلاق در واقع تفویض وکالت برای طلاق است که از جانب مرد به زن داده می شود و زن با داشتن این حق می‌تواند بدون نیاز به حضور همسرش به راحتی طلاق بگیرد.
طلاق زن و حضانت فرزندان
در صورتی که طلاق توافقی باشد چگونگی حضانت فرزند یا فرزندان با توافق زن و مرد مشخص می‌شود. اما در صورتی که زن یا مرد هر کدام درخواست طلاق کنند و از همدیگر جدا شوند، حضانت فرزند دختر تا 7 سالگی و حضانت فرزند پسر تا 7 سالگی با مادر است و بعد از آن با پدر خواهد بود.
همچنین فرزند دختر از 9 سالگی و فرزند پسر از 15 سالگی می‌تواند تصمیم بگیرد که با پدر یا مادر زندگی کند.
نکاتی که بهتر است زنانی که طلاق گرفته‌اند یا در شرف جدایی هستند بدانند
طلاق برای مردان و زنان اتفاق سخت و ناخوشایندی است. نمی‌توان به راحتی گفت که چه کسی در طلاق بیشتر آسیب می‌بیند. اما روانشناسان معتقدند که احتمال افسردگی زنان بعد از طلاق بیشتر است و آن‌ها به حمایت اجتماعی بیشتری نیاز دارند.
در اینجا به نکات و پیشنهادهایی می‌پردازیم که زنان مطلقه با توجه کردن به آن‌ها می توانند روزهای قبل و بعد از طلاق را با سلامت روانی بیشتری پشت‌سر بگذارند.
احساساتی شدن کاملاً عادی است
ممکن است فکر کنید که بدترین اتفاق‌ها متعلق به دوران قبل از طلاق هستند و بعد از طلاق همه چیز بهتر می‌شود. اما واقعیت این است که خیلی از مواقع احساس آرامش و رهایی بعد از طلاق موقتی است.
طلاق یک فرآیند کٌند و دردناک است. مهم نیست که بین شما و همسرتان چه گذشته باشد، مهم نیست کدام یک از شما درخواست طلاق داده باشد. شما حق دارید که غمگین، عصبانی، آسیب‌دیده، ترسیده، گیج یا حتی خوشحال باشید. اما به خاطر داشته باشید که وضعیت شما مثل یک ترن هوایی سرشار از احساسات است که مدام از سویی به سویی دیگر می‌رود و بالا و پایین و چپ و راست می‌شود.
اگر صاحب فرزند باشید، ممکن است مردم به شما بگویند که باید احساساتتان را سرکوب کنید و به‌خاطر فرزندتان قوی باشید. قوی بودن فوق العاده است اما نشان دادن احساساتتان به فرزندان روشی است که از طریق آن می‌توانید به آن‌ها یاد بدهید که احساسات داشتن و احساس کردن اشتباه نیست. حتی اگر احساسات به شدت شما را جریحه‌دار و دچار فروپاشی کنند.
هزینه‌های خودتان را کاهش دهید
احتمالاً شما بعد از طلاق به اندازه‌ی زمانی که متأهل بودید پول ندارید. ممکن است گیج و دست‌پاچه شده باشید و فکر کنید که نمی توانید از عهده‌ی موقعیت جدید بربیایید اما واقعیت این است که باید این کار را انجام بدهید.
مشغول شدن به حساب و کتاب‌های مادی می‌تواند روشی برای متوقف کردن تجربه‌ی دردهای عاطفی برای لحظاتی باشد. همچنین اگر تلاش کنیدکه هر چه زودتر متوجه دخل و خرج خودتان بشوید، کم تر احتمال دارد که دچار مشکلات مالی بشوید.
به دنبال حمایت باشید
وقتی طلاق می‌گیرید، چیزهای بسیاری را از دست می‌دهید: چیزهایی مثل عشق، دوستان، شریک زندگی و حمایت. هیچ روشی برای جبران کردن فوری همه‌ی این ها وجود ندارد. اما برخورداری از حمایت بعد از طلاق از هر چیز دیگری مهم‌تر است.
با دوستان، اعضای خانواده و فامیل تماس بگیرید. با آدم‌ها صحبت کنید، به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید، به گروه های حمایتی بپیوندید، با فرزندانتان صحبت کنید و …
بعضی از آدم‌ها از نظر عاطفی به شما کمک خواهند کرد، بعضی در انجام کارهای بعد از طلاق کنار شما خواهند بود و ممکن است کسی به شما کمک کند تا یک شغل مناسب پیدا کنید. هر نوع حمایتی در دوران بعد از طلاق به نفع شما خواهد بود.
آگاه باشید
وقتی وارد فرایند طلاق می‌شوید باید از مراحلی که قرار است طی کنید، آگاه باشید. بهتر است بدانید که طلاق چه انواعی دارد، به عنوان زن چه حقوقی در طلاق دارید، برای درخواست طلاق به چه مدارکی نیاز دارید، باید به کجا مراجعه کنید، در چه شرایطی حق حضانت فرزندتان به شما تعلق می‌گیرد، شرایط مطالبه‌ی مهریه به چه صورت است و …
در مورد این موضوعات کتاب بخوانید، در اینترنت جست‌وجو کنید یا با یک وکیل متخصص گفت‌وگو کنید. آگاه بودن از شرایط و مراحل طلاق به این فرایند سرعت می‌بخشد و از سردرگم شدن و تصمیمات اشتباه پیشگیری می‌کند.
از فرزندانتان مراقبت کنید
اگر فرزند دارید، باید به آن‌ها توجه کنید. مهم نیست که فرزندانتان چند ساله هستند. طلاق به آن‌ها آسیب خواهد زد. ممکن است فرزندانتان حتی نتوانند احساسات خودشان را ابراز کنند اما رفتارشان گویای احساساتشان خواهد بود.
اگر فرزند یا فرزندان کوچکی دارید به رفتارهای پرخاشگرانه و روش بازی کردن آن‌ها توجه کنید: آیا آن‌ها اغلب اوقات بیشتر از گذشته ادرار می‌کنند؟ آیا دردهای غیر عادی‌ای را تجربه می‌کنند؟ هر تغییر رفتاری خاصی می‌تواند اطلاعاتی به شما بدهد.
با فرزندانتان صحبت کنید. آن‌ها حق دارند بدانند که چه اتفاقی افتاده است. به آن‌ها بگویید که خودتان و همسرتان آن‌ها را دوست دارید و آن‌ها به هیچ وجه دلیل طلاق شما نیستند.
به فرزندانتان اجازه ندهید که احساس گناه داشته باشند و در عین حال احساساتشان را سرکوب نکنید. آن‌ها هم مثل شما حق دارند که احساساتی بشوند.
طلاق تجربه‌ی سخت و پرچالشی است و به‌نظر می‌رسد در کشور ما با توجه به مسائل قانونی و فرهنگی، زنان موقع درخواست طلاق و در حین انجام گرفتن آن همچنین بعد از طلاق با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند. آنچه بسیار اهمیت دارد این است که زنی که قصد دارد از همسرش جدا شود از مراحل قانونی و حقوق خود مطلع باشد و با کسب اطلاعات در مورد تجربه‌های روانشناختی قبل و بعد از طلاق وارد این مسیر شود تا کمتر آسیب ببیند.
در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «طلاق مرد» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.