عدم تمرکز

مشکل عدم تمرکز

مشکل عدم تمرکز همه‌ی ما را در زمان‌هایی و موقعیت‌هایی درگیر و گرفتار می‌کند و ممکن است عملکرد ما را در بسیاری از حوزه‌های زندگی کاهش دهد. هیچ کاری بدون تمرکز به نحو احسن انجام نمی‌گیرد.

نمی توانیم بدون تمرکز در حوزه‌ی تحصیلی موفق شویم. اگر تمرکز نکنیم ممکن است در محل کار بسیاری از مسئولیت‌هایمان را فراموش کنیم یا کارها را نصفه و نیمه و اشتباه انجام دهیم. مشکل عدم تمرکز حتی می‌تواند بر فعالیتی مثل آشپزی هم تأثیر بگذارد و منجر به پخت غذایی بدطعم شود.

متخصصان اعتقاد دارند که برای حل چنین مشکلی، بهتر است که قبل از هر اقدامی، ریشه‌ی مشکل را پیدا کنید و ببینید چه عاملی تمرکز شما را دچار اختلال کرده است. در این مقاله به علل احتمالی عدم تمرکز می‌پردازیم:

ممکن است افرادی که چند کار را هم‌زمان انجام می‌دهند، فکر کنند که بازده کاری‌شان بالاتر رفته اما معمولاً انجام دادن چند کار هم‌زمان احتیاج به صرف زمان بیشتری دارد. وقتی کارها پیچیده‌ و نا‌آشنا باشند زمان بیشتری را هدر می‌دهند.

هم‌زمانی کارهای ساده امکان‌پذیر است اما برای انجام یک کار پیچیده باید تنها بر آن فعالیت تمرکز کنیم. ما می‌توانیم همچنان که با تلفن همراه صحبت می‌کنیم، لباس‌ها را در ماشین لباس شویی قرار بدهیم. اما موقع انجام دادن یک پروژه‌ی مهم و تخصصی نباید مشغول کار دیگری شویم.

کارهای خسته کننده و ملال آور انرژی انسان را می‌گیرند و قابلیت این را دارند که حواس‌ها را پرت کنند و موجب عدم تمرکز شوند. وقتی در حین انجام کاری حوصله‌مان سر برود، تقریباً انجام هر فعالیت دیگری جذاب‌تر به نظر می‌رسد.

بهترین روش برای حفظ تمرکز در حین انجام کارهایی که به نظرمان جذاب نمی‌آیند و باید انجام شوند، این است که به خودمان جایزه‌های کوچکی مثل شکلات یا سایر خوراکی‌های مورد علاقه بدهیم.

به عنوان مثال اگر برای امتحان درسی که به آن هیچ علاقه‌ای نداریم آماده می‌شویم، می توانیم بعد از خواندن همراه با تمرکزِ هر 10 یا 20 صفحه از کتاب به خودمان یک جایزه بدهیم. گاهی اوقات موقعی که کارهای خسته‌کننده انجام می‌دهیم، انجام دادن چند کار ساده به صورت هم‌زمان مفید است.

مثلاً اگر موقع ظرف شستن به سختی تمرکز می‌کنیم، می‌توانیم درحین انجام این کار به موسیقی مورد علاقه‌مان یا رادیو گوش بدهیم.

گاهی اوقات تمرکز کردن دشوار است. چون مسائلی مثل دغدغه‌های مالی، نگرانی برای مسئله‌ای جدی در روابط خانوادگی یا مشکلاتی مثل قبول نشدن در دانشگاه مورد نظر یا از دست دادن شغل آنقدر ذهن ما را درگیر می‌کنند که نمی‌توانیم در آرامش و با ذهنی متمرکز کارهایمان را انجام دهیم.

متخصصان معتقدند که این نوع از حواس‌پرتی‌هایی که در سر ما جا دارند، بسیار قدرتمند هستند و کنترل ما را کاملاً به دست می‌گیرند. یکی از روش‌های مفید در مواجهه با گفت‌وگوهای ذهنی و نگرانی‌هایی که حواسمان را پرت می‌کنند، این است که افکار ذهنی را روی کاغذ بنویسیم.

مثلاً می‌توانید مواردی را به لیست کارهایی که باید انجام شوند، اضافه کنید یا همه‌ی افکار آزاردهنده را در یک دفتر خاطرات یادداشت کنید. اگر در مورد موضوع خاصی استرس دارید، با کسی که به او اعتماد دارید، صحبت کنید. این کار باعث کاهش فشار ذهنی می‌شود. مدیتیشن هم برای حل مشکل عدم تمرکز بسیار مفید است.

وقتی مدیتیشن می‌کنید، یاد می‌گیرید که افکارتان را مدیریت کنید و کم‌کم ذهنتان تمرکز کردن را درونی می‌کند.

وسایل الکترونیکی، دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به نوعی ما را به خودشان معتاد کرده‌اند. احتمالاً همه‌ی ما این حالت را تجربه کرده‌ایم که وقتی مشغول انجام یک فعالیت و مسئولیت خیلی جدی هستیم، مدام احساس می‌کنیم که نیاز داریم وارد اینستاگرام، فیس بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی شویم یا ایمیل‌مان را چک کنیم.

 اگر گرفتار چنین مشکلی هستید، بهتر است که هر چه زودتر فکری به حالش بکنید. مثلاً می‌توانید ساعت‌های مشخصی را به استفاده از وسایل الکترونیکی و فضای مجازی اختصاص بدهید و متعهد بمانید که در زمان‌هایی غیر از زمان‌های مشخص شده به سراغ اینترنت نروید. همچنین می‌توانید وسایل کارتان را بردارید و به مکانی بروید که هیچ وسیله‌ی الکترونیکی‌ای اطرافتان نباشد. یا اینکه وقتی با لپ‌تاپ کار می‌کنید، در صورت امکان اتصال به اینترنت را قطع کنید.

پژوهش‌های زیادی ثابت کرده‌اند که کمبود خواب تمرکز، حافظه‌ی کوتاه مدت و عملکردهای ذهنی دیگر را مختل می‌کنند. وقتی از خواب محروم باشید، نمی‌توانید به قدر کافی به چیزی توجه کنید.

میزان نیاز به خواب در انسان‌های مختلف، متفاوت است. اما بیشتر افراد با هفت تا نه ساعت خواب کافی عملکرد بهتری دارند. وقتی حداقل هفت ساعت بخوابید، تمرکز شما در طول روز تقویت می‌شود. همچنین می‌توانید طوری برای انجام دادن کارها برنامه‌ریزی کنید که فعالیت‌های مهم در زمانی که از همیشه پر انرژی‌تر هستید، انجام شوند.

اگر مشکل عدم تمرکز مانع توانایی شما برای عملکرد مناسب در محل کار یا خانه است و همچنین شاهد نشانه‌های فیزیکی‌ای مثل افزایش وزن یا بی‌خوابی هستید با دکترتان صحبت کنید.

عدم تمرکز در کودکان هم دیده می شود و به دلیل تغییر سبک زندگی ها روزبه روز بیشتر و فراگیرتر می شود. این معضل در کودکان دلایل متعددی دارد. عواملی مثل اختلال بیش فعالی، خستگی و بی خوابی، بازی های رایانه ای، مصرف بعضی داروها، تماشای بیش از حد تلویزیون و استفاده بیش از حد از فضای مجازی، از جمله علل عدم تمرکز در کودکان هستند.

مشکل عدم تمرکز می‌تواند نتیجه‌ی بیماری‌هایی مثل اختلال نقص توجه و بیش فعالی، افسردگی، آپنه‌ی خواب، کم‌خونی یا مشکل تیروئید باشد. داروهایی مثل داروهای ضد افسردگی، داروهای بیماری صرع و … می‌توانند منجر به عوارضی مثل مشکل عدم تمرکز شوند.

عدم تمرکز قابلیت این را دارد که تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی ما داشته باشد. به همین دلیل آگاهی از علت اصلی این مشکل اولین قدم در جهت حل آن است.

در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی روش‌های تقویت حافظه را به شما پیشنهاد می‌کنیم.