راهنمای مطالعه
تربیت کودک
بدون شک کودکان باید به اساسی ترین چیزها مثل غذای سالم، جای خواب راحت، لباس مناسب، خدمات بهداشتی و…. دسترسی داشته باشند. اما یکی از مهم ترین عوامل در فرایند رشد یک کودک، تربیت او است.
امروزه هر شخصی که فقط کمی روانشناسی خوانده باشد، می داند که شخصیت ما در دوران کودکی شکل می گیرد و این روش های تربیتی و نوع رابطه والدین و سایر اعضای خانواده با کودک است که شخصیت او را می سازد. تربیت کودک از بدو تولد آغاز می شود و این طور نیست که تصور کنیم نوزادان به تربیت نیاز ندارند. پس میتوان گفت که مشاوره خانواده در این زمینه میتواند کمک زیادی کند
تربیت کودک فرایند ساده ای نیست و نیازمند مطالعه کتاب های متعدد، آموزش جدی و صبر و حوصله فراوان است و نمی توان با یک مقاله به همه ابعاد آن پرداخت. در اینجا تلاش کرده ایم که به بعضی از مهم ترین و تأثیر گذارترین عوامل در تربیت و پرورش کودکان بپردازیم:
عشق و حمایت
شاید بتوان به جرأت گفت که مهم ترین عامل در تربیت کودک عشق بدون شرط است. والدین، معلم ها، پرستاران کودک و سایر کسانی که مسئولیت پرورش، آموزش و تربیت کودکان را دارند باید این حس را به کودک بدهند که دوستش دارند، از او پشتیبانی می کنند و وقتی او کار اشتباهی می کند، اگر چه از دستش ناراحت می شوند اما از میزان عشقی که به او دارند کاسته نمی شود.والدین میتوانند با استفاده از مشاور كودك مهارت های لازم را جهت تربیت کودک کسب کنند.
به کودک بگویید که دوستش دارید، وقتی کاری را موفقیت آمیز انجام می دهد تشویقش کنید. گاهی بابت رفتارهای خوبش به او جایزه بدهید و زمانی را به معاشرت و گفت و گو با او اختصاص دهید تا باور کنید که به او عشق می ورزید و حامی اش هستید.
نظم و ترتیب و قانون گذاری
محیطی که کودک در آن رشد می کند باید حتماً قوانین مخصوص به خودش را داشته باشد. هر انسانی باید از سن خیلی کم درک کند که زندگی کردن در این دنیا نیازمند آگاهی از حد و مرزها و رعایت نظم و ترتیب است. در واقع این قاعده که هر کسی نمی تواند هر کاری که دلش می خواهد انجام دهد باید از سن خیلی کم در انسان درونی شود.
در خانه قوانینی وضع کنید و کودک را از این قوانین باخبر کنید. مثلاً به او بگویید که شب ها نمی تواند تا هر زمانی که می خواهد بیدار بماند و باید حتماً در ساعت مشخصی بخوابد. اگر سنش به اندازه ای است که می تواند بعضی کارهای فیزیکی را انجام بدهد، از او بخواهید که بعد از خوردن غذا، حتماً ظرف و قاشق و چنگالش را در ظرف شویی قرار دهد. او را ملزم به رعایت این قانون کنید که اسباب بازی هایش را کف اتاق پخش و پلا نکند و حتماً بعد از بازی آن ها را سرجایشان قرار دهد.
یک اصل مهم در قانون گذاری این است که کودک درک کند عدم رعایت قوانین عواقبی به همراه دارد. مثلاً اگر قانون خاصی را رعایت نکرد، اسباب بازی مورد علاقه اش را از او بگیرید یا اجازه ندهید برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش را تماشا کند.
امنیت
هر انسانی برای یک رشد سالم نیازمند احساس امنیت است و این امنیت باید درونی و بیرونی باشد. یکی از نکات بسیار مهم در تربیت بچه ، انتقال احساس امنیت به او است. امنیت درونی را باید طوری به کودک منتقل کنید که باور کند در کنارش هستید، دوستش دارید و از او مراقبت و حمایت می کنید.
برای ایجاد امنیت بیرونی باید مراقب محیطی باشید که کودک در آن رشد می کند. مثلاً وسایل خطرناک را از دسترسش دور کنید، مراقب بخش های تیز و برنده خانه باشید، در کابینت ها را قفل کنید، ظرف ها و مجسمه های سنگین را جایی دور از دسترس او قرار دهید و…
تشویق و تنبیه
یکی از مهم ترین ابعاد تربیت کودک از بدو تولد که موجب درونی شدن رفتارهای مناسب در او می شود، تشویق است. وقتی کودک رفتار خوبی انجام می دهد، حتماً تشویقش کنید تا این رفتار در او تقویت شود و آن را ادامه دهد. تشویق می تواند کلامی یا در قالب جایزه باشد.
همچنین برای درونی کردن این باور در او که بعضی از رفتارها اشتباه هستند و باید از آن ها دوری شود، حتماً از تنبیه استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که تنبیه نباید به هیچ عنوان بدنی باشد. وقتی کودک کار اشتباهی انجام می دهد، می توانید او را از امکانات خاصی محروم کنید. مثلاً اجازه ندهید از اسباب بازی خاصی تا مدتی استفاده کند، به خانه دوستش برود یا کارتون مورد علاقه اش را تماشا کند.
آزادی تجربه
اگرچه نظم و ترتیب و قانون گذاری از ملزومات تربیت کودک است اما کودک باید برای یادگیری، بازی، توانمند شدن و تقویت هوش و خلاقیت آزادی کافی هم داشته باشد.
محیطی را، هر چند کوچک، برای فرزندتان فراهم کنید تا بتواند در آن جا با رنگ ها بازی کند، کاردستی بسازد، جنب و جوش کند و جهان اطرافش را تجربه کند. اگر همه زندگی کودک سرشار از قانون و نظام مند باشد، احتمالاً در آینده به فردی خالی از خلاقیت و نوآوری تبدیل خواهد شد.
در ادامه مطالعه مقاله سبک های فرزند پروری را به شما پیشنهاد می کنیم.
می خواهید از بهترین سبک های فرزند پروری مطلع شوید؟ در مورد تربیت کودک سؤال دارید؟
با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.