وسواس در نوجوانان
اختلال وسواس نوعی از اختلالات اضطرابی است. آدمهایی که وسواس دارند، فکر میکنند اگر کارها طبق قواعد آنها پیش نروند، اتفاقات بدی رخ خواهند داد.
در بعضی بیمارها این قواعد و احساسات بد ناشی از آنها آنقدر شدید هستند که ممکن است زندگی فرد را دچار فروپاشی کنند. در برخی دیگر نشانههای وسواس خفیفتراند.
اختلالات اضطرابی از شایعترین اختلالات روانی هستند. متأسفانه وسواس در نوجوانان هم دیده میشود. درک نشانهها و روشهای درمان این بیماری کمک زیادی به یک نوجوان وسواسی و اطرافیانشان میکند.
وسواس چیست؟
اختلال وسواس توسط دو ویژگی مهم شناخته میشود: فکرهای وسواسی و رفتارهای اجباری. کسی که وسواس دارد در مورد بعضی مسائل بیشازحد نگران است. نگرانیها و دغدغههای او در مورد اتفاقی که ممکن است در آینده بیافتد غیرقابلکنترل هستند و معلوم نیست از کجا میآیند.
وسواس در نوجوانان میتواند به این صورت باشد که افکار ویرانکننده دربارهی اتفاقی بد که ممکن است برای نوجوان یا خانوادهاش بیافتند، به صورت مداوم او را درگیر کنند و آزارش بدهند. ممکن است نوجوان وسواسی در واکنش به این افکار خودش را وادار به انجام کارهایی تکراری کند. به چنین رفتارهایی، رفتارهای اجباری میگویند.
نوجوان وسواسی برای رهایی از ترس هایش خودش را با این فعالیتها مشغول میکند. همچنین انجام کارهای تکراری و منظم به او احساس امنیت میدهند. گاهی اوقات افکار و رفتارهای نوجوان وسواسی با هم مرتبط هستند. مثلاً ممکن است او از جرم و کثیفی بترسد و به همین دلیل در طول روز صدها بار دستانش را بشوید.
برخی مواقع هم افکار وسواسی و رفتارهای اجباری با هم مرتبط نیستند. ممکن است نوجوان، شب ها قبل از رفتن به رختخواب احساس کند که باید بارها چراغ را روشن و خاموش کند تا به این وسیله از خانوادهاش محافظت کند.
افکار وسواسی و رفتارهای اجباری این قابلیت را دارند که عملکرد یک نوجوان را در حوزههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی کاهش دهند و باعث افت تحصیلی شدید او بشوند.
بروز وسواس در نوجوانان
اگر پدر یا مادری هستید که احتمال میدهید فرزند نوجوانتان دچار وسواس شده باشد، بهتر است از نشانههای این بیماری آگاه باشید تا بتوانید این اختلال را در فرزندتان تشخیص بدهید.
نشانههای وسواس نوجوانان میتوانند در طول زمان دچار نوسان یا بدتر بشوند. ممکن است نوجوان علائم بیماریاش را از والدین مخفی و تشخیص اختلال را برای پدر و مادرش بسیار دشوار کند. در اینجا مهمترین نشانههای اختلال وسواس در نوجوانان را معرفی میکنیم:
- نگرانیهایی که به نظر غیرعقلانی میآیند.
- نگرانیهایی که ممکن است مدام در ذهن فرد تکرار بشوند.
- هر نوع عمل اجباری و تکراری
- احساس استرس و پریشانی در زمانی که کارهای اجباری و تکراری متوقف شوند
- ناتوانی در توجیه عقلانی یک فعالیت خاص (مثلاً شستن پشتسرهم دستها)
- مشکل تمرکز، مخصوصاً در مدرسه یا موقع انجام دادن کارها در خانه
- از دست دادن دوستان یا مشکل در دوست پیدا کردن
- اعتماد به نفس پایین
- دچار مشکل شدن در مدرسه به علت رفتارهای اجباری خاص
علت وسواس در نوجوانان
با وجود پژوهشهای بسیار در زمینهی این اختلال، هنوز نمیتوان با اطمینان گفت که علت این بیماری چیست. بهنظر میرسد که وسواس یک مبنای عصبشناختی دارد. و عمکلرد مغز افراد وسواسی با دیگران متفاوت است. بعضی متخصصان معتقدند که یک ناهنجاری در انتقال دهندههای عصبی منجر به وسواس میشود. از سویی ممکن است وسواس نوجوانان نتیجهی یک اختلال دیگر باشد یا ریشههای محیطی داشته باشد.
درمان وسواس در نوجوانان
اگر فکر میکنید که فرزند نوجوانتان دچار اختلال وسواس شده است، خیلی مهم است که او را نزد یک متخصص ببرید تا در صورت اطمینان از حدستان، درمان او فوراً آغاز شود.
خوشبختانه اختلال وسواس، اختلالی است که احتمال درمان بالایی دارد. اما اگر به حال خود رها شود، میتواند بدتر شود. با تشخیص وسواس و شروع درمان، مقابله با وسواس کار آسانی نیست. والدین یک نوجوان وسواسی باید این اطمینان را در نوجوان ایجاد کنند که درهای ارتباطی به سمتش باز هستند و هر زمان که اراده کند، میتواند در مورد تجربیاتش با پدر و مادرش صحبت کند.
اطرافیان نوجوان وسواسی باید کاملاً مراقب او باشند و رفتارهایش را با دقت مشاهده کنند تا در جریان تغییرات، نشانههای وسواس و بهتر یا بدتر شدن آنها قرار بگیرند.
مشاوره نوجوان در آیدانیتو
آیدانیتو یک فضای هوشمند مشاوره و آموزش است. مشاوران متخصص و باتجربه آیدانیتو، در این فضا به مخاطبان خدمات مشاوره ای ارائه می دهند. این خدمات در زمینه های مختلف خانواده، تحصیلی، حقوقی، مهاجرت، نظام وظیفه و…هستند.
مشاوره نوجوان یکی از مهم ترین بخش ها مشاوره خانواده است. برای درمان هر نوع از اختلالات روانی، در مرحله اول باید در مشورت با یک متخصص آن اختلال را تشخیص داد. وسواس در نوجوانان هم یک اختلال است. آن دسته از مشاوران ما در آیدانیتو که در زمینه درمان اختلالات نوجوانان تجربه دارند، این توانایی را دارند که بهترین راهکارهای درمان را به یک نوجوان یا والدین او ارائه دهند.
در ادامه مطالعهی مقالهی اختلالات خواب در نوجوانان را به شما پیشنهاد میکنیم.
اگر شاهد نشانه های اختلال وسواس در فرزند نوجوانتان هستید، برای آگاهی از روش های درمان این اختلال، می توانید با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.