راهنمای مطالعه
سرزنش کردن
سرزنش کردن یک واکنش ناخودآگاه در مواقعی است که اوضاع آن طور که ما می خواهیم پیش نمی رود و نتایج دلخواه را نمی گیریم. اکثر ما در طول روز حداقل دو یا سه بار کسی یا چیزی را سرنش می کنیم. آنچه مورد سرزنش ما قرار می گیرد، می تواند آب و هوا باشد یا ترافیک یا شخص خاصی در محل کار.
موقعیتی را در محل کار تصور کنید که چیزی مطابق میل و انتظار شما پیش نمی رود. از خودتان بپرسید که دارید چه چیزی یا چه کسی را سرزنش می کنید. ممکن است خودتان یا دیگری هدف سرزنش باشید.
حالا به هزینه سرزنش کردن فکر کنید. ما نتایج مورد نظر را نگرفته ایم و زمان و انرژی زیادی را صرف سرزنش کردن و احتمالاً غیبت کردن کرده ایم. آیا سرزنش کردن به جای حل مسئله به مسئولیت گریزی ختم نمی شود؟
وقتی مشغول سرزنش کردن می شویم، رفتارمان دفاعی می شود و خلاقانه فکر نمی کنیم. در این حالت ما به جای اینکه رفتارمان را تغییر بدهیم، به دنبال این هستیم که ثابت کنیم حرفمان و کارمان درست است.
راهکارهایی برای متوقف کردن بازی بیهوده سرزنش
آیا آماده هستید که شماتت کردن خودتان، دیگران و محیط را کنار بگذارید و به هدفتان برسید؟ ما در این زمینه راهکارهایی را به شما معرفی می کنیم:
خودتان را بررسی کنید
وقتی به نتیجه دلخواه نمی رسید، به محض اینکه به صورت غریزی به سراغ سرزنش کردن رفتید، خودتان را بررسی کنید. توجه کنید که معمولاً هر چند وقت یک بار در مورد آن مسأله خاص با همکارانتان صحبت می کنید. به انرژی، تمرکز و سلامتی تان موقع سرزنش کردن دیگران توجه کنید.
یک پژوهش روانشناختی نشان می دهد که تلخی مداوم می تواند شخص را بیمار کند.
مسئولیت پذیر باشید
حالا که می دانید هر چند وقت یک بار به سرزنش کردن مشغول می شوید و چه میزان زمان را صرف سرزنش کردن می کنید، این زمان را به تمرکز کردن بر خلاق بودن و تغییر روش در مواجهه با مشکلات اختصاص دهید. از این به بعد می توانید مسئولیت کارهایتان را به عهده بگیرید.
به آینه نگاه کنید و به خودتان بگویید: «نقش من در این نتایج چیست و چه تغییری می توانم در خودم ایجاد کنم؟»
با دیگران همکاری کنید
می توانید به عنوان یک رئیس به کارمندانتان بگویید که قصد دارید تصمیم های بهتری بگیرید و در این فرایند به کمک آن ها نیاز دارید. از آن ها بخواهید که ایده های خودشان را مطرح کنند و در مورد راهکارهای دستیابی به موفقیت و چالش های احتمالی صحبت کنند. حالا همه در تصمیم گیری شرکت دارند و روشی که اتخاذ می شود، ایده همه است نه فقط ایده ی شما.
اگر موفق نشدید، همه شما باید مسئولیت کارهایتان را به عهده بگیرید و این موضوع را مطرح کنید که چه عواملی موجب عدم موفقیت تان شده اند. سرزنش کردن در این حالت بی معنی است چون همه شما اشتباهاتی انجام داده‌اید.
معذرت خواهی کنید
اگر چیزی به کسی گفته اید که معنی سرزنش کردن می دهد، حتماً عذرخواهی کنید. اگر آن فرد عضو خانواده یا شریک زندگی شما است، عشق و علاقه خودان را به او نشان دهید. این کار شما را به هم نزدیک تر و رابطه تان را عمیق تر می کند.
باور کنید که انسان ها برابر هستند
وقتی دیگران را سرزنش می کنید، یک باور ذهنی اشتباه دارید که: «تو اشتباه می کنی و حق با من است.» در این حالت شما خودتان را بی عیب و نقص می دانید و همه تقصیر ها را بر گردن دیگری یا دیگران می اندازید. بهتر است این طرز تفکر را عوض کنید. شاید ریشه اصلی بیشتر سرزنش ها همین باشد که شما سهم خودتان را در یک رفتار یا فعالیت اشتباه نادیده می گیرید.
سرزنش کردن بی‌فایده است و فقط ما را متحمل هزینه های روانی می‌کند و وقت‌مان را می‌گیرد. انسان جائزالخطاست و اگر قرار باشد مدام دیگران را بخاطر اشتباهاتشان سرزنش کنیم، همه انسان ها در سراسر جهان باید ساعات زیادی از شبانه روز را صرف این کار بیهوده کنند.
به علاوه نباید از یاد ببریم که خود ما هم بارها در زندگی اشتباه کرده ایم و قرار است باز هم اشتباه کنیم. بعید است که تمایلی به مورد سرزنش قرار گرفتن داشته باشیم.
برای اطلاع از چگونگی جایگزینی رفتار اشتباه سرزنش کردن با رفتاری سالم، می‌توانید با مشاوران آیدانیتو تماس بگیرید.
در ادامه مطالعه مقاله «لزوم همدلی در زندگی» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.